Jędrzejów (gmina w województwie opolskim)

Jędrzejów (1945–46 Andrzejów[4]) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1945–1954 i 1973–1975[5] w woj. śląskim i woj. opolskim (dzisiejsze woj. opolskie). Siedzibą władz gminy był Jędrzejów.

Jędrzejów
(Andrzejów)
gmina wiejska
1945–1954 i 1973–75[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1945–46: śląskie[1]
1946–50: śląskie
1950–54: opolskie (duże)
1973–75: opolskie (duże)
1975–75: opolskie (małe)

Powiat

grodkowski
(do maja 1975)

Siedziba

Jędrzejów

Powierzchnia (1974)

91,20[2] km²

Populacja (1974)
• liczba ludności


3976[3]

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

12

brak współrzędnych

Gmina zbiorowa Andrzejów powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945[6]) w powiecie grodkowskim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[7][8]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[8][9], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[10][11].

Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 12 gromad: Andrzejów, Bogdanowice, Galancice, Gierowo, Kobyla, Mikołajów, Miodówka, Rogów, Strzeginów, Wierzbno, Wójtowice i Zakręty[4]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie; równocześnie gmina Jędrzejów wraz z całym powiatem grodkowskim weszła w skład nowo utworzonego woj. opolskiego[12].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 12 gromad: Bogdanów, Gałążczyce, Gierów, Jędrzejów, Kobiela, Mikołajowa, Rogów, Starowice Dolne, Strzegów, Wierzbna, Wojnowiczki (Zakręty) i Wójtowice[13]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[14].

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie; w skład gminy weszły obszary 15 sołectw: Bogdanów, Gałążczyce, Gierów, Jaszów, Jędrzejów, Kobiela, Mikołajowa, Rogów, Starowice Dolne, Strzegów, Sulisław, Wierzbno, Wojnowiczki, Wójtowice i Żarów[15][16].

1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego (mniejszego) woj. opolskiego[17].

30 października 1975 gmina została zniesiona przez połączenie z dotychczasową gminą Grodków w nową gminę Grodków[18].

Przypisy edytuj

  1. a b Od 1945 pod administracją wojewody śląskiego; od 1946 jednostka administracyjna woj. śląskiego
  2. Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974
  3. Liczba ludności z publikacji "Rocznik Demograficzny Polski", GUS 1975–1995
  4. a b Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (stan z dnia 1 stycznia 1946), Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, 1947
  5. Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973 do 29 października 1975
  6. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  7. Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
  8. a b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43–44.
  9. Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
  10. Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
  11. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
  12. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  13. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  14. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  15. Uchwała Nr XVIII/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie opolskim (Dz. Urz. WRN w Opolu z 11 grudnia 1972 r. Nr 14, poz. 167)
  16. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  17. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  18. Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 197