Wikipedia

Mrzygłód (gmina w województwie częstochowskim)

(Przekierowano z Gmina Mrzygłód (województwo częstochowskie))

Mrzygłód – dawna gmina wiejska, istniejąca w latach 1915–1916, 1919–1954 i 1973–1976 w Kieleckiem i Katowickiem (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą gminy był Mrzygłód (obecnie dzielnica Myszkowa)[3].

Mrzygłód
gmina wiejska
1915–16, 1919–54 i 1973–76[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

1919–39: kieleckie (II RP)
1945: kieleckie (PRL)
1945-50: śląskie
1950-53: katowickie
1953-54: stalinogrodzkie
1973–75: katowickie
1975–76: częstochowskie

Powiat

1915-16: będziński (GGW)
1919-26: będziński
1927-54: zawierciański
1973–75: myszkowski

Data powstania

1915; 1919; 1973

Data likwidacji

1916; 1954; 1976

Siedziba

Mrzygłód

Populacja (1974)
• liczba ludności


4740[2]

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

5

brak współrzędnych

I wojna światowa edytuj

Gmina Mrzygłód została utworzona po raz pierwszy w 1915 roku w powiecie będzińskim przez niemieckie władze okupacyjne z miejscowości, należących uprzednio do Królestwa Polskiego pod zaborem rosyjskim[4]:

W 1916 roku gminę Mrzygłód przekształcono w miasto, liczące w tymże roku 4348 mieszkańców i posiadające 2 szkoły[6].

Polska, pierwsza odsłona edytuj

Po odzyskaniu niepodległości, władze polskie nie uznały Mrzygłodu za miasto (w przeciwieństwie do Czeladzi i Zawiercia)[7], a utworzoną przez Niemców jednostkę miejską przekształcono z powrotem w gminę wiejską Mrzygłód, obejmującą jednak tylko obszary należące uprzednio do gminy Poręba Mrzygłodzka, czyli Mrzygłód (z folwarkiem Papiernia) i Mrzygłódkę. Pozostałe miejscowości powróciły do swoich przedwojennych gmin (Kosowska Niwa, Kręciwilk i Nierada do gminy Włodowice, a Ciszówka do gminy Żarki). Dopiero 1 stycznia 1924 Kosowską Niwę, Kręciwilk i Nieradę włączono z powrotem do gminy Mrzygłód kosztem gminy Włodowice[8] (jedynie Ciszówka nie powróciła do gminy Mrzygłód, pozostając w granicach gminy Żarki do 1 października 1927, kiedy to włączono ją do nowo utworzonej gmina Myszków[9]).

Gmina weszła w skład powiatu będzińskiego w woj. kieleckim[3]. 1 stycznia 1927 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu zawierciańskiego w tymże województwie[10]. Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego[11] (od 6 lipca 1950 roku pod nazwą woj. katowickie[12], a od 9 marca 1953 jako woj. stalinogrodzkie[13]).

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 5 gromad: Kosowska Niwa, Kręciwilk, Mrzygłód, Mrzygłódka i Nierada[14]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15].

Polska, druga odsłona edytuj

Gmina została reaktywowana 1 stycznia 1973 roku w powiecie myszkowskim w woj. katowickim[16]. 1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. częstochowskiego[17]. 15 stycznia 1976 roku gmina została zniesiona przez połączenie z dotychczasową gminą Włodowice w nową gminę Włodowice[18], oprócz sołectwa Będusz, które włączono do miasta Myszków[19].

1 grudnia 1983 z gminy Włodowice wyłączono wsie Kręciwilk, Mrzygłód, Mrzygłódka i Nierada, włączając je do Myszkowa[20].

Przypisy edytuj

  1. ↑ W czasie I i II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. ↑ Liczba ludności z publikacji "Rocznik Demograficzny Polski", GUS 1975-1995
  3. ↑ a b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. ↑ Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 32
  5. ↑ a b Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 2 (str. 8)
  6. ↑ Stan szkolnictwa powszechnego w grudniu 1917 r. na terytorjum obu byłych jeneralnych gubernatorstw: Warszawskiego i Lubelskiego
  7. ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140
  8. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 5, poz. 43
  9. ↑ Dz.U. z 1927 r. nr 81, poz. 708
  10. ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 125, poz. 727
  11. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
  12. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  13. ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  14. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  15. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  16. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  17. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  18. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12
  19. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 13
  20. ↑ Dz.U. z 1983 r. nr 59, poz. 268
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mrzygłód_(gmina_w_województwie_częstochowskim)&oldid=71470017”