Piotrków (gmina w guberni warszawskiej)

Piotrków (alt. Piotrkowo; od 1874 Radziejów) – dawna gmina wiejska istniejąca przejściowo w XIX wieku w guberni warszawskiej. Siedzibą władz gminy był Piotrków, który w latach 1867–1870 stanowił odrębną miejską jednostkę administracyjną.

Gradowo
gmina wiejska
1867-1874
Państwo

 Królestwo Polskie

Gubernia

gubernia warszawska

Powiat

1867-71: radiejewski
1871-74: nieszawski

Data powstania

1 stycznia 1867

Data likwidacji

1874

Siedziba

Piotrków

brak współrzędnych

Za Królestwa Polskiego gmina Piotrków należała do powiatu radiejewskiego (od 1871 nieszawskiego) w guberni warszawskiej[1][2][3].

31 maja 1870[4] do gminy Piotrków przyłączono pozbawiony praw miejskich Radziejów[5], natomiast pozbawiony praw miejskich 28 sierpnia 1870 Piotrków[6] nie włączono do gminy Piotrkowo, lecz do sąsiedniej gminy Wymysłowo, którą równocześnie przemianowano na gminę Gradowo[7].

W 1874 roku gminę Gradowo, przyłączywszy do niej Piotrków z dotychczasowej gminy Piotrków, przemianowano na gminą Piotrków, natomiast istniejącą dotychczas gminę Piotrków (z Radziejowem) przemianowano na gminę Radziejów[3][8].

Poniższa tabela przedstawia tę złożoność, między innymi zmianę znaczenia odpowiednika gminy Piotrków:

Rok Gmina północna Gmina południowa
1867 gmina Piotrków[9] gmina Wymysłowo
1870 gmina Piotrków + zniesiono miasto Radziejów gmina Gradowo + zniesiono miasto Piotrków
1874 gmina Radziejów z osadą Radziejów gminą Piotrków z osadą Piotrków

Przypisy edytuj

  1. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
  2. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
  3. a b Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126.
  4. 19 maja 1870 według kalendarza juliańskiego
  5. Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)
  6. 16 sierpnia 1870 według kalendarza juliańskiego
  7. Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, str. 369)
  8. Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
  9. miasto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłowo (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło enklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków