Gnidosz okazały (Pedicularis exaltata Besser) – gatunek półpasożytniczej rośliny zielnej z rodziny zarazowatych (Orobanchaceae)[3].

Gnidosz okazały
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

zarazowate

Rodzaj

gnidosz

Gatunek

gnidosz okazały

Nazwa systematyczna
Pedicularis exaltata Besser
Flora 15(2, Beibl.): 19. 1832

Morfologia edytuj

Łodyga
Do 2 m wysokości.
Liście
Duże, podłużnie lub trójkątnie jajowate lub podługowate, pierzastodzielne, skrętoległe, nagie.
Kwiaty
Grzbieciste, skrętoległe, zebrane w wydłużony kwiatostan. Kielich rozcięty z przodu, nagi. Ząbki kielicha całobrzegie. Rurka korony wewnątrz naga. Dwa krótsze pręciki posiadają nagie nitki[4].

Biologia i ekologia edytuj

Bylina. Rośnie w widnych lasach i zaroślach. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zagrożenia edytuj

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[5] w grupie gatunków wymarłych (kategoria zagrożenia Ex). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię RE (wymarły na obszarze Polski)[6]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii EX[7].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
  3. Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju gnidosz według Reveala
  4. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  5. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  6. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  7. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.