Gnojek naśmietny[1] (Creophilus maxillosus) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny Staphylininae.

Gnojek naśmietny
Creophilus maxillosus
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

kusakowate

Podrodzina

Staphylininae

Plemię

Staphylinini

Rodzaj

Creophilus

Gatunek

Creophilus maxillosus

Opis edytuj

Ciało długości od 15 do 23[2] lub 25[1] mm. Ubarwienie czarne, na głowie i przedpleczu błyszczące. Szare, rzadziej złotożółte lub brunatne, krótkie owłosienie tworzy poprzeczną plamę na pokrywach i boczne łaty na tergitach od II do IV. Pokrywy są dłuższe od przedplecza i opatrzone rzędem 5-6 dużych punktów szczeciowych każda[2].

Biologia i ekologia edytuj

Spotykany na padlinie, w odchodach, rozkładającej się materii roślinnej[2], nawozie, gnijących grzybach, pod rozkładającymi się morszczynami na wybrzeżach morskich[3] oraz na wysypiskach[1].

Owad drapieżny. Odżywia się larwami i pupariami muchówek oraz plugami[2][3].

Rozprzestrzenienie edytuj

Gatunek szeroko rozprzestrzeniony na świecie. Znany z prawie całej Palearktyki. W Europie sięga na północ po Islandię i północny skraj Norwegii i Finlandii[3]. Zasiedla Afrykę Północną i Amerykę Północną[4], w tym Grenlandię[3]. Znany z Karaibów[2], Hawajów, Indii[3], Argentyny i Chile[4]. W Polsce występuje w całym kraju[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000.
  2. a b c d e f Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 e Kusakowate - Staphylinidae: Kusaki - Staphylininae. Warszawa, Wrocław: PWN, PTE, 1980.
  3. a b c d e Creophilus maxillosus (Linnaeus, 1758). [w:] Coleoptera Poloniae [on-line]. [dostęp 2015-04-04].
  4. a b Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae icertae sedis. Fossils Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840 (3497-3501), 2001.