Wikipedia

Gołaszyn (województwo lubelskie)

wieś w województwie lubelskim

Gołaszyn – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim, w gminie Łuków[5][6]. Leży nad rzeką Krzna Północna, w północno-zachodniej części Równiny Łukowskiej, przy drodze krajowej nr 63 w strefie podmiejskiej Łukowa.

Gołaszyn
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

łukowski

Gmina

Łuków

Wysokość

162–169[2] m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

1097[3]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

21-400[4]

Tablice rejestracyjne

LLU

SIMC

0679411[5]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Łuków
Mapa konturowa gminy wiejskiej Łuków, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Gołaszyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gołaszyn”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gołaszyn”
Położenie na mapie powiatu łukowskiego
Mapa konturowa powiatu łukowskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gołaszyn”
Ziemia51°57′50″N 22°21′53″E/51,963889 22,364722[1]
Integralne części wsi Gołaszyn[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0679428 Pająki część wsi
0679434 Zagórze kolonia

Wieś stanowi sołectwo w gminie Łuków[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1006 mieszkańców[8].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego w Łukowie[9], a kolonia za torami – do parafii pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Łukowie[10].

Historia edytuj

Pierwsza wzmianka historyczna o miejscowości pojawia się w 1448 roku w Kodeksie Dyplomatycznym Małopolski[11]. Pierwotna nazwa miejscowości to Gołaszyn Most (Golaszinmost). Wieś szlachecka, założona przez szlachtę mazurską, która otrzymała tu nadanie ziemskie od króla.

W 1827 roku w 43 domach mieszkało 223 mieszkańców, a przeszło 50 lat później, też w 43 domach, mieszkało już 322 mieszkańców, gospodarujących na 1022 morgach gruntu. Folwark Gołaszyn w 1890 roku miał obszar 179 mórg i 21 prętów[12].

W 1920 roku w 62 domach (26 domów podwójnych, 1 kryty blachą, 1 gontem, pozostałe kryte słomą) mieszkało 456 mieszkańców (81 rodzin, w tym 2 żydowskie)[13].

Położenie miejscowości przy głównym szlaku drogowym Łuków–Siedlce spowodowało duże zniszczenia w okresie II wojny światowej.

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gołaszyn, po jej zniesieniu leżała w gromadzie Łuków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa siedleckiego.

Rezerwat Kra Jurajska edytuj

Na terenie Gołaszyna znajduje się rezerwat przyrody nieożywionej Kra Jurajska o powierzchni 8 ha[14]. Rezerwat ten został ustanowiony w 1981 roku dla ochrony unikatowych w skali światowej skamieniałości amonitów. Pod warstwą ziemi znajduje się tu pokład czarnego iłu zawierającego skamieniałe muszle amonitów, małż, ramienionogów i otwornic. Według opinii naukowców odłamy kry w stanie wewnątrz nienaruszonym zostały przeniesione przez lądolód z północy, prawdopodobnie z pogranicza zachodniej Litwy i Łotwy. Iły te poza obszarem rezerwatu mogą być wykorzystywane do produkcji keramzytu, jednak dotychczas eksploatacja nie została podjęta. Zaznaczyć należy to, że w przypadku podjęcia eksploatacji byłaby możliwość dokładnego zbadania i zaprezentowania znajdujących się tam skamielin.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34615
  2. ↑ Geoportal.gov.pl > Geoportal Krajowy [1], [dostęp 2021-07-08].
  3. ↑ Strona gminy. Sołectwa, stan ludności w dn. 2022-09-30 [Dostęp 2023-04-12]
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 322 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Wykaz sołtysów gminy Łuków. Kadencja 2018–2023. W: Gmina Łuków. Oficjalny serwis internetowy, dostęp 2023-4-11.
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ Kolegiata, Parafia Przemienienia Pańskiego, Łuków. W: Diecezja Siedlecka > Diecezja > Parafie > Dekanat łukowski I. [2], dostęp 2018-10-13.
  10. ↑ Parafia NMP Matki Kościoła, Łuków: W: Diecezja Siedlecka > Diecezja > Parafie > Dekanat łukowski I. [3], dostęp 2018-10-13.
  11. ↑ Franciszek Piekosiński (1905), Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T. 4, 1386-1450, str. 477, dostępne online: https://polona.pl/item/719949/266/ [31.10.2016]
  12. ↑ Gołaszyn 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 663.
  13. ↑ Jan Cegiełko (1996), Fakty i wydarzenia wsi Gołaszyn z lat 1918-1944, dostępne w archiwum rodziny Cegiełko
  14. ↑ Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska > Wyszukiwanie form ochrony przyrody > Nazwa własna: Kra Jurajska. [4], [dostęp 2021-07-08].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gołaszyn_(województwo_lubelskie)&oldid=73166466”