Gospodarka Holandii
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Gospodarka Holandii to wysoko rozwinięta gospodarka, w której najwyższą dziedziną gospodarki są usługi wytwarzające ponad 70% PKB[1]. Walutą państwa jest euro.
 Amsterdam – stolica Holandii | |
| Informacje ogólne | |
| Waluta |
1 euro = 100 centów |
|---|---|
| Dane statystyczne | |
| PKB (nominalny) |
858,3 mld $ (2011) |
| PKB (ważony PSN) |
705,7 mld $ (2011) |
| PKB per capita |
42 300 $ (2011) |
| Wzrost PKB |
1,6% (2011) |
| Struktura PKB | |
| Inflacja |
2,3% (2011) |
| Wymiana handlowa | |
| Eksport |
576,9 mld $ (2011) |
| Towary eksportowane |
towary rolnicze (kwiaty i warzywa)[1], maszyny, samochody i produkty chemiczne, sery, mięso[2] |
| Główni partnerzy |
Niemcy 26%, Belgia 13%, Francja 9,2%, Wielka Brytania 7,7%, Włochy 4,9% (2010) |
| Import |
514,1 mld $ (2011) |
| Towary importowane |
maszyny, produkty chemiczne, paliwa, ubrania |
| Główni partnerzy |
Niemcy 15,5%, Chiny 12,6%, Belgia 8,3%, Stany Zjednoczone 6,8%, Wielka Brytania 6,2%, Rosja 5,6% (2010) |
| Zatrudnienie | |
| Siła robocza |
7,785 mln |
| Struktura zatrudnienia |
usługi 80%, przemysł 18%, rolnictwo 2% (2005) |
| Płaca minimalna |
1446,6 € (2012)[3] |
| Stopa bezrobocia |
5,2% (2011) |
| Wskaźniki jakości życia | |
| Ludność poniżej progu ubóstwa |
10,5% (2005) |
| Współczynnik Giniego |
30,9 (2007) |
| Finanse publiczne | |
| Dług publiczny |
64,4% PKB (2011) |
| Deficyt budżetowy |
3,8% PKB (2011) |
| Przychody budżetowe |
392,1 mld $ |
| Wydatki budżetowe |
424,8 mld $ |
Współcześnie Holandia jest gospodarką rynkową z przeważającą własnością prywatną, ale o wysokim poziomie redystrybucji dochodów poprzez podatki, w 2006 wynoszącym 39% PKB. Holandia jest nominalnie szesnastą gospodarką świata, a po zmierzeniu parytetem siły nabywczej dwudziestą drugą. Rozwój gospodarczy nastąpił ze względu na korzystne położenie państwa oraz przekształceniu państwa z czasów II wojny światowej z kraju rolniczego na państwo przemysłowe.
W Holandii kładzie się ogromny nacisk na ekologię: wykorzystanie alternatywnych źródeł energii, zakładanie w samochodach instalacji gazowych itp. Jednak mimo tego konsumpcja pochodnych paliw kopalnych jak benzyny od 1990 do 2007 roku znacząco wzrosła. Potem spadła w związku ze światowym kryzysem w 2008 roku, ale w 2018 nadal była znacząco wyższa niż w 1990[4].
PKBEdytuj
| Rok | Wartość (w dolarach) |
|---|---|
| 2004 | 25 830[1] |
| 2005 | 27 200[5] |
| 2006 | 31 700 |
| 2007 | 39 000 |
| 2009 | 41 300 |
| 2010 | 41 800 |
| 2011 | 42 300 |
RolnictwoEdytuj
Rolnictwo w Holandii jest bardzo intensywne. Holandia zajmuje trzecie miejsce na świecie pod względem eksportu produktów rolnych dzięki uprawie kwiatów i warzyw w cieplarniach (głównie pomidory, ogórki oraz papryki)[1]. W rolnictwie pracuje 4% ludności czynnej zawodowo[5]. W 2010 Holandia wyeksportowała 3,6 miliarda cebulek kwiatowych (tulipany, mieczyki, narcyzy i hiacynty) o wartości 313 milionów euro[6].
PrzemysłEdytuj
Przemysł w Holandii jest wysoko rozwinięty. Na eksport przeznacza się takie produkty jak maszyny, samochody czy też produkty rolne. W tym sektorze pracuje 23% ludności czynnej zawodowo[5]. Głównym źródłem energii są produkty ropopochodne i gaz ziemny, który tak jak i ropa naftowa wydobywany jest przez Holandię na Morzu Północnym (jest ósmym na świecie wydobywcą gazu ziemnego – 77,3 mld m³ (2006))[7].
Przemysł przeżywa szybki rozwój (zwłaszcza sektor stoczniowy, elektroniczny oraz chemiczny[2]).
Obecny rozkwit tego sektora nastąpił po II wojnie światowej. Wcześniej największe zyski przynosił sektor włókienniczy[8].
UsługiEdytuj
Usługi są najważniejszą dziedziną gospodarki wytwarzające 70% PKB[1]. W tym sektorze pracuje 73% ludności czynnej zawodowo[5].
TransportEdytuj
Wysoki poziom rozwoju kraju wiąże się z położeniem przy najbardziej uczęszczanych drogach morskich na świecie. W Rotterdamie znajduje się Europoort – największy port morski w Europie oraz drugi na świecie. Oprócz tego ważny port leży w Amsterdamie.
Żegluga śródlądowa odgrywa w Holandii dużą rolę, w szczególności na Renie, Mozie oraz Skaldzie.
Przez ten kraj przebiegają autostrady łączące Francję i Hiszpanię z północną i wschodnią Europą[9].
Emisja gazów cieplarnianychEdytuj
Łączna emisja równoważnika dwutlenku węgla z Holandii wyniosła w 1990 roku 220,479 Mt, z czego 161,282 Mt stanowił dwutlenek węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 10,777 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1 dolar PKB 334 kg. Na drugim miejscu była emisja metanu, następnie podtlenku azotu i gazów fluorowanych. Po roku 1990 poziom emisji wszystkich gazów wahał się, osiągając maksimum w drugiej połowie lat 90. W 2018 roku emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 162,292 Mt, a w przeliczeniu na mieszkańca 9,499 t i w przeliczeniu na 1 dolar PKB 189 kg. Różne branże były odpowiedzialne za tę emisję w podobnym stopniu, przy czym największy udział zwykle miała energetyka i emisja z budynków, a trochę mniejszy transport i emisja ze spalania w innych branżach przemysłu[10].
Największe przedsiębiorstwaEdytuj
Znane holenderskie przedsiębiorstwa to między innymi: Royal Dutch Shell, Unilever, KLM, AkzoNobel, DAF Trucks, Philips, ING Groep, Rabobank, Heineken, PostNL i Randstad.
HistoriaEdytuj
Wysoki rozwój kraju wiąże się z położeniem przy najbardziej uczęszczanych drogach morskich na świecie[1]. Podczas II wojny światowej Belgia, Holandia oraz Luksemburg podpisały konwencję celną (w Londynie), która integruje te europejskie gospodarki. W 1958 w Hadze utworzono Benelux[9]. Po II wojnie światowej nastąpił szybki rozwój Holandii po zamianie kraju z państwa rolniczego na przemysłowe[11].
W 1952 roku Holandia stała się członkiem Unii Europejskiej. W 1985 stała się członkiem strefy Schengen. W 1999 roku została włączona do strefy euro i wprowadziła wspólną walutę euro.
1 stycznia 2007 Holandia otworzyła rynek pracy dla Polaków oraz mieszkańców innych państw wchodzących 1 maja 2004 do Unii Europejskiej[12]. Miało to na celu wyeliminowanie szarej strefy.
CiekawostkiEdytuj
- W holenderskim skarbcu narodowym znajduje się 612,5 ton złota[13].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f Holandia. W: Oxford Wielka Encyklopedia Geografii tom 1. Europa. Poznań: Oxford Educational, 2004, s. 26. ISBN 83-7425-135-2.
- ↑ a b Encyklopedia dla dociekliwych. Elżbieta Jarmołkiewicz, 2005, s. 96. ISBN 83-7117-759-3.
- ↑ FedEE Review of minimum wage rates (ang.). Federation of European Employers. [dostęp 2012-03-08].
- ↑ • Oil - consumption in the Netherlands 1990-2018 | Statista, www.statista.com [dostęp 2020-06-11] (ang.).
- ↑ a b c d Regiony gospodarcze. W: Atlas świat w zasięgu ręki. Deagostini, s. Reg 16.
- ↑ Dane za Centraal Bureau voor de Statistiek.
- ↑ IEA Sankey Diagram, www.iea.org [dostęp 2018-10-04].
- ↑ Holadnai – WIEM, darmowa encyklopedia (pol.). [dostęp 2010-06-12].
- ↑ a b Regiony gospodarcze. W: Atlas świat w zasięgu ręki. Deagostini, s. Reg 14.
- ↑ Netherlands, [w:] F. Monforti-Ferrario i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 168, DOI: 10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).
- ↑ Holandia (pol.). [dostęp 2010-06-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-08)].
- ↑ Holandia otwiera rynek pracy dla Polaków w roku 2007 (pol.). [dostęp 2010-06-08].
- ↑ Złoto jest zabezpieczeniem dla wielu państw. „Nowości”, s. 5, 2011-04-12.