Gospodarka Rosjigospodarka mieszana zaliczana do rozwijających się, a zarazem należąca do światowej czołówki w kontekście potencjału gospodarczego, jedenasta co do wielkości na świecie pod względem nominalnej wartości PKB[16][17], natomiast pod względem wielkości PKB ważonego parytetem siły nabywczej czwarta co do wielkości w Azji (po gospodarkach Chin, Indii i Japonii) i szósta na świecie (po Chinach, Stanach Zjednoczonych, Indiach, Japonii i Niemczech)[18]. Rosja posiada rezerwy walutowe szacowane na 582,4 mld USD (stan na 30 czerwca 2023)[19].

Gospodarka Rosji
Ilustracja
Moskiewskie Międzynarodowe Centrum Biznesowe
Informacje ogólne
Waluta

rubel rosyjski

Bank centralny

Centralny Bank Federacji Rosyjskiej

Rok podatkowy

Rok kalendarzowy

Organizacje gospodarcze

Wspólnota Niepodległych Państw, Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza, APEC, WTO, G20, G8 i inne

Dane statystyczne
PKB (nominalny)

1,638 bln USD[1] (2019)

PKB (ważony PSN)

4,390 bln USD[2] (2019)

PKB per capita

11 163 USD[1] (2019)

Wzrost PKB

1,3% (2019)

Struktura PKB

rolnictwo 4,7%
przemysł 32,4%
usługi 62,3%[3] (2017)

Inflacja

3,1%[4] (2020)

Wymiana handlowa
Eksport

353 mld USD[5] (2017)

Towary eksportowane

ropa naftowa i produkty pochodne, gaz ziemny, metale, drewno i produkty drzewne, chemikalia, szeroka gama towarów cywilnych i wojskowych

Główni partnerzy

Unia Europejska 45,8%
Chińska Republika Ludowa 9,8%
Białoruś 4,9%
Turcja 4,8%
Korea Południowa 3,5%
Indie 2,1% Inni 29,0%[5]

Import

238 mld USD[6] (2017)

Towary importowane

maszyny, samochody, produkty farmaceutyczne, tworzywa sztuczne, półprodukty metalowe, mięso, owoce (w tym orzechy), instrumenty medyczne i optyczne, żelazo, stal

Główni partnerzy

Unia Europejska 38,2%
Chińska Republika Ludowa 20,9%
Stany Zjednoczone 6,1%
Białoruś 5,2%
Japonia 3,7%
Inni 26,3%[5]

Zatrudnienie
Siła robocza

73 023 442[7] (2019)

Struktura zatrudnienia

rolnictwo 9,4%, przemysł 27,6%, usługi 63%[8] (2016)

Płaca minimalna

5205 RUB / miesiąc[9]
(ok. 132 EUR / miesiąc)

Stopa bezrobocia

4,9%[10] (2020)

Wskaźniki jakości życia
Ludność poniżej progu ubóstwa

12,9%[11] (2018)

Współczynnik Giniego

37,5[12] (2018)

Wskaźnik rozwoju społecznego

0,788 (w tym HDI dla edukacji – 0,862)[13][14]

Finanse publiczne
Dług publiczny

10,6% PKB[15] (2017)

Deficyt budżetowy

-1,4% PKB[6] (2017)

Przychody budżetowe

258,6 mld USD[6] (2017)

Wydatki budżetowe

281,4 mld USD[6] (2017)

Charakterystyka edytuj

Rosja jest jednym z nielicznych państw na świecie oraz jednym z trzech państw Azji (obok Turcji i Kazachstanu), którego terytorium jest położone na dwóch kontynentach. Jednocześnie jest jedynym państwem na świecie, którego tak duże obszary są umiejscowione zarówno na kontynencie europejskim, jak i azjatyckim. Takie położenie stwarza doskonałe warunki do rozwoju potencjału transportowego. Przejawia się to w przypadku Rosji między innymi w prowadzonym na bardzo dużą skalę transporcie surowców energetycznych, wydobywanych na terenie tego kraju, które trafiają do wielu państw europejskich i azjatyckich – w tym Polski i Niemiec – za pośrednictwem sieci rurociągów.

Rosyjska gospodarka ma bardzo duży potencjał rozwojowy. W państwie tym znajdują się największe na świecie zasoby surowców naturalnych[20], w tym drewna, cennych metali, a przede wszystkim paliw płynnych i surowców energetycznych (ropy naftowej, gazu ziemnego, węgla kamiennego i brunatnego). W związku z powyższym Rosja dysponuje największymi na świecie źródłami energii. Ponadto na terenie tego państwa znajduje się również czwarta część światowych zasobów wody słodkiej[20].

Zarówno ropa naftowa, jak i gaz ziemny mogą być w Rosji wydobywane bez restrykcji (kwot produkcyjnych) nakładanych przez OPEC na swoich członków (Rosja nie należy do tej organizacji)[21]. W ostatnich latach produkcja ropy naftowej oraz polityka związana z transportem pozyskiwanych surowców energetycznych stała się nie tylko głównym źródłem wzrostu gospodarki, ale także środkiem geostrategicznego nacisku na rządy niektórych państw w Europie i Azji. Dodatkowym czynnikiem rzutującym na fakt prowadzenia w tym sektorze aktywnej polityki przez Rosję jest fakt, iż państwo to jest największym na świecie producentem ropy naftowej[22]. W 2014 Rosja wydobywała 10,85 mln baryłek dziennie, co dawało jej trzecie miejsce na świecie (Arabia Saudyjska w tym samym czasie zajmowała drugą pozycję z wydobyciem na poziomie 11,62 mln baryłek dziennie, a Stany Zjednoczone były pierwsze przy wydobyciu szacowanym na 13,97 mln baryłek dziennie)[23].

Członkostwo w organizacjach międzynarodowych edytuj

Federacja Rosyjska jest członkiem wielu organizacji o charakterze polityczno-gospodarczym. Należy do: Wspólnoty Niepodległych państw (jako kraj nieformalnie przewodzący tej organizacji), Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej, Szanghajskiej Organizacji Współpracy, Organizacji Współpracy Gospodarczej Państw Morza Czarnego, Rady Państw Morza Bałtyckiego, APEC, WTO, G20. Odgrywa znacząca rolę w polityce międzynarodowej, w tym również w światowej polityce gospodarczej.

Historia gospodarcza Federacji Rosyjskiej edytuj

Od czasu rozpadu Związku Radzieckiego Rosja doświadczyła poważnych zmian, dokonując transformacji z gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej, znacznie bardziej otwartej na rynki zagraniczne. Reformy gospodarcze przeprowadzone w latach 90. poprzedniego stulecia polegały m.in. na prywatyzacji wielu sektorów przemysłu i rolnictwa, aczkolwiek z poważnymi wyjątkami jeśli chodzi o sektory energetyczny, zbrojeniowy i im pokrewne. Proces prywatyzacji został przeprowadzony w sposób gwałtowny, wręcz niekontrolowany. Jednym z jego aspektów był mocno krytykowany w późniejszym czasie schemat „zamiany długów na udziały” (ang. „loans-for-shares scheme”) za pomocą którego wiele dużych i zyskownych przedsiębiorstw, należących dotychczas do państwa, zostało przejętych, niejednokrotnie za bezcen, przez wąską grupę oligarchów, którzy w późniejszym czasie w znaczący sposób zaczęli wpływać na politykę regionalną, a część z nich przejawiała nawet aspiracje polityczne na szczeblu federalnym. Można zaryzykować twierdzenie, że w wyniku prywatyzacji nastąpiła powtórna koncentracja własności – w tym przypadku dotyczyła ona bardzo wąskiej kasty uprzywilejowanych. Warto zauważyć, że w 2011 roku w Moskwie mieszkało najwięcej miliarderów na świecie[a][24][25][26].

W 2008 i w pierwszych miesiącach 2009 r. Rosja doświadczyła pierwszej recesji po dziesięciu latach nieprzerwanego, dynamicznego wzrostu gospodarczego, po czym gospodarka ustabilizowała się przechodząc w fazę powolnego wzrostu w latach 2009–2012. Pomimo głębokiej, ale jednocześnie krótkiej recesji, na gospodarkę rosyjską nie wpłynął w sposób znaczący globalny kryzys finansowy. Stało się tak głównie z powodu zastosowania krótkoterminowych polityk makroekonomicznych, które pomogły gospodarce przetrwać niebezpieczny okres, a także z uwagi na bardzo niski poziom długu publicznego.

Rząd rosyjski przewidywał stabilne tempo wzrostu w kolejnych latach na poziomie około 3,4% PKB[27], jednakże duży spadek cen ropy naftowej na światowym rynku surowców mocno zrewidował te prognozy. W 2015 roku gospodarka rosyjska skurczyła się o 3,7%[28].

Waluta edytuj

Osobny artykuł: Rubel rosyjski.
 
Waluta Rosji

Podstawową walutą w Rosji jest rubel (symbol: RUB), dzielący się na 100 kopiejek. Historia tej waluty sięga XIII, kiedy to został wprowadzony w Republice Nowogrodzkiej jako odpowiednik nowogrodzkiej grzywny srebra; był emitowany w postaci srebrnych sztabek i odpowiadał 200 diengom.

Jest wiele teorii dotyczących pochodzenia słowa „rubel”. Wszystkie one różnią się w szczegółach, ale łączy je jeden punkt wspólny, a mianowicie każda z nich wskazuje na czasownik „ciąć”, od którego ma pochodzić nazwa waluty[29].

29 czerwca 2006 roku kurs rubla został uwolniony – od tej pory jego wartość ustala rynek (do tego czasu kurs rubla był ustalany przez Centralny Bank Federacji Rosyjskiej)[30]. 11 grudnia 2013 średni kurs NBP rubla w stosunku do złotego wynosił 0,0929 (1 RUB = 0,0929 PLN)[31]. 12 grudnia 2014 średni kurs NBP rubla w stosunku do złotego wynosił 0,0587 PLN[32].

 
PKB per capita Rosji wg PSN w latach 1991–2019
 
Zmiany PKB Rosji w latach 1991–2014

Produkt krajowy brutto edytuj

W 2012 produkt krajowy brutto wyniósł 2,015 bln USD[16][17]. Na jednego mieszkańca przypadało wówczas 18 tys. USD (w 2010 było to 16,6 tys. USD, a w 2011 – 17,3 tys. USD)[8].

W kolejnych latach rosyjska gospodarka (PKB) rosła: w 2010 roku o 4,5 proc., 2011 r. – 4,3 proc., 2012 r. – 3,4 proc., 2013 r. – 1,3 proc. i w 2014 – 0,6 proc. Gospodarka Rosji w pierwszym kwartale 2015 roku skurczyła się o 1,9 proc. w ujęciu rocznym[33].

Struktura PKB edytuj

Struktura PKB Rosji w 2012 roku przedstawiała się następująco[34]:

PKB per capita liczony w PSN (w dolarach międzynarodowych dla Rosji i Polski w latach 1999–2012)

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Rosja 5,720
(58%)
6,660
(63%)
7,270
(66%)
7,880
(68%)
8,970
(76%)
10,030
(79%)
11,560
(86%)
14,530
(99%)
16,340
(102%)
19,850
(113%)
18,860
(103%)
19,890
(102%)
21,790
(105%)
22,800
(105%)
Polska 9,840
(172%)
10,490
(158%)
10,940
(150%)
11,520
(146%)
11,870
(132%)
12,640
(126%)
13,470
(117%)
14,660
(101%)
16,090
(98%)
17,590
(89%)
18,250
(97%)
19,560
(98%)
20,790
(95%)
21,760
(95%)
Źródło: Bank Światowy

Handel zagraniczny edytuj

Rosyjskimi towarami eksportowymi są: ropa naftowa, gaz ziemny, rudy żelaza i innych metali, drewno i wyroby drewniane, węgiel kamienny, produkty rolnicze, wyroby chemiczne, stal i żelazo, broń, maszyny. Główne kierunki eksportu w 2014 roku: Holandia 13,7%, Chiny 7,5%, Niemcy 7,5%, Włochy 7,2%, Turcja 5%. Główni partnerzy importowi: Chiny 17,8%, Niemcy 11,5%, Stany Zjednoczone 6,6%, Włochy 4,5%, Białoruś 4,1%. W 2014 roku wartość eksportu (520,3 mld USD) była ponad 1,6 raza większa od importu (323,9 mld USD)[35]. Według SIPRI Rosja jest największym na świecie eksporterem ciężkiej broni konwencjonalnej[36]. Surowce mineralne i drewno oraz wyroby z tychże materiałów wykonane stanowiły w 2013 roku ok. 80% wartości eksportu, co powoduje dużą wrażliwość rosyjskiej gospodarki na wahania światowych cen surowców[35][37].

Rosja na tle największych gospodarek świata (mld USD)
Państwo PKB (PPP, 2014) Wzrost PKB (%) Eksport (2014) Import (2014) Dług zewnętrzny (2014) Dług publiczny (w %, 2014) Rezerwy walutowe (2014)
Chińska Republika Ludowa 18090 7,3 2343,0 1960,0 949,6 14,9 3217,0
Stany Zjednoczone 17350 2,4 1633,0 2374,0 17260,0 74,4 130,1
Indie 7411 7,3 329,6 472,8 459,1 51,7 370,7
Japonia 4767 -0,1 699,5 798,6 5180,0 231,9 1261,0
Niemcy 3748 1,6 1492,0 1188,0 5597,0 74,3 192,8
Rosja 3577 0,6 497,8 308,0 599,0 13,4 377,8
Brazylia 3276 0,1 224,6 230,6 712,5 58,9 359,4
Indonezja 2686 5,0 175,3 168,4 293,2 25,9 103,4
Francja 2591 0,2 584,5 631,1 5496,0 95,5 143,5
Wielka Brytania 2569 3,0 480,8 802,1 9219,0 88,1 107,7
Meksyk 2149 2,1 398,3 400,4 424,1 42,1 204,1
Włochy 2135 -0,4 513,7 448,4 2459,0 132,0 142,2
Źródło[38]:

Nierówności społeczne edytuj

Jednym z największych problemów współczesnego społeczeństwa rosyjskiego jest występowanie dużych nierówności społecznych wynikających z dużej dysproporcji w rozkładzie dochodów pomiędzy poszczególnymi grupami społecznymi. Podczas gdy na świecie miliarderzy dysponują 1–2% bogactwa narodowego, w Rosji do 110 miliarderów należy 35% całego bogactwa[39]. Tabela pokazuje względny współczynnik proporcji dochodów 10% najbogatszych obywateli rosyjskich w stosunku do 10% najbiedniejszych. Można zaobserwować, że w 2012 roku dochody 10% najbogatszej części społeczeństwa były ponad szesnastokrotnie wyższe niż dochody 10% najbiedniejszej części, przy czym dynamika zmian wskazuje na pogłębianie się tego trendu[40][41][42].

Rok 1992 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Współczynnik 8,0 13,5 13,3 13,6 13,8 14,1 13,9 13,9 14,0 14,5 15,2 15,2 15,9 16,7 16,6 16,6 16,6 16,2 16,4

Sektory gospodarki rosyjskiej edytuj

Sektor gospodarki w ujęciu ekonomicznym to grupa przedsiębiorstw wytwarzających dobra (towary lub usługi) o podobnym przeznaczeniu.

Rolnictwo edytuj

Rolnictwo w 2014 roku stanowiło 4,2% PKB. Główne wyroby rolnicze: ziarno słonecznika, jęczmień, owies, gryka, porzeczka, malina, agrest – 1. miejsce na świecie; żyto, marchew – 2. miejsce; suszony groch, pszenica, ziemniaki, dynia, kapusta, rzepa, ogórek, len i konopie – 3. miejsce; burak cukrowy, pszenżyto – 4. miejsce; cebula – 8. miejsce; pomidory, jabłka – 9. miejsce; soja – 10. miejsce. Rozwinięta hodowla drobiu – 4. miejsce na świecie, trzody – 7. miejsce, koni – 10. miejsce i bydła – 13. miejsce[43]. Połów i hodowla ryb – 8. miejsce na świecie. Produkcja piwa – 4. miejsce na świecie, surowca drzewnego – 4. miejsce, paneli drewnianych – 2. miejsce.

Lata 20. XXI w. charakteryzuje poważny problem szybkiego wyludniania się obszarów wiejskich i upadku gospodarki wiejskiej. Polityka państwa w zakresie łagodzenia negatywnych skutków tych procesów od lat traktuje rolnictwo jako główny filar rozwoju obszarów wiejskich i większość decyzji rządu ma na celu jego wsparcie. Sformułowana nowa państwowa strategia rozwoju obszarów wiejskich oraz zatwierdzony w 2019 r. ambitny program krajowy, zakładają różne możliwości rozwoju gospodarczego i dobrobytu ludności wiejskiej w zależności od dostępności zasobów naturalnych i ludzkich, stopnia peryferyjności i innych cech. Jedną ze strategii jest zachęcanie do inicjatyw opartych na społecznościach lokalnych i promocja budownictwa mieszkaniowego poprzez programy preferencyjnych kredytów hipotecznych na wsi. Na koniec autorzy przedstawiają krótki opis wpływu pandemii COVID-19 na rozwój obszarów wiejskich w Rosji i próbują przewidzieć jej dalsze konsekwencje[44].

Wpływu pandemii COVID-19 na rozwój obszarów wiejskich w Rosji cechuje masowy napływ mieszkańców dużych miast do podmiejskich chat, a nawet do odległych wiosek, gdzie o wiele łatwiej było przetrwać restrykcje covidowe. Prognozuje się wzrost kosztów nieruchomości poza miastami. Kilkukrotnie wzrosło zapotrzebowanie na usługi firm instalujących anteny zapewniające zrównoważony dostęp do Internetu w wiejskich domach[44].

Przemysł edytuj

Federacja Rosyjska posiada znaczny potencjał przemysłowy. Duża część zakładów przemysłowych została zbudowana w czasie ZSRR, przy czym większość z nich zostało znacznie zmodernizowanych po 1991 roku. Dynamikę produkcji przemysłowej w latach 1999–2015 przedstawia poniższa tabela[45][46].

Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Prod. przemysł. 8,1 8,8 6,2 3,7 7,0 6,4 4,0 4,8 7,4 3,5 – 13,1 8,3 4,7 3,1 0,1 1,6 – 3,4

Przemysł zbrojeniowy edytuj

W rosyjskim przemyśle zbrojeniowym jest zatrudnionych 2,5–3 mln ludzi, co stanowi około 20% wszystkich miejsc pracy w sektorze przemysłowym[47]. Rosja jest drugim na świecie (po Stanach Zjednoczonych) największym eksporterem broni konwencjonalnej. W latach 2000–2008 wartość eksportu rosyjskiej broni wzrosła ponad dwukrotnie – z około 3,7 do około 8 mld USD[48][49]. W kolejnych latach wzrost eksportu rosyjskiej broni był równie dynamiczny. W 2012 roku wartość eksportu tej gałęzi przemysłu wyniosła 15,16 mld USD, a w 2013 – 15,7 mld USD[49][50][51][52]. Za 85% eksportu odpowiada przedsiębiorstwo państwowe Rosoboronexport (w 2013 roku wyeksportowało ono wytwory przemysłu zbrojeniowego o wartości 13,2 mld USD). Przewidywany jest stały trend wzrostowy[49]. Do 2050 roku Rosja zamierza czterokrotnie zwiększyć eksport broni, który ma osiągnąć do tego czasu roczną wartość 50 mld USD. Zakłada się, iż dystans do Stanów Zjednoczonych, które są największym eksporterem broni na świecie[b], ma się systematycznie zmniejszać. Założenie to pokrywa się z utrzymującą się od dłuższego czasu dynamiką eksportu, która jest obserwowana w tym sektorze[53]. Broń jest eksportowana do około 80 państw, przy czym jej największymi odbiorcami w ostatnich latach były: Indie, Chiny, Wietnam, Indonezja, Algieria, Wenezuela, Malezja, Iran oraz Serbia[48][51][54]. W 2013 roku największym importerem rosyjskiej broni były Indie – wartość eksportu produktów przemysłu zbrojeniowego do tego państwa wyniosła 4,78 mld USD, co stanowiło mniej więcej trzecią część całego rosyjskiego eksportu w tym sektorze, który w tym samym roku wyniósł 15,7 mld USD. Państwo to jest głównym odbiorcą rosyjskiej broni od 2007 roku[50].

Na opublikowanej 22 lipca 2013 liście „Defense News Top 100”, która prezentuje przychody stu największych przedsiębiorstw przemysłu zbrojeniowego, znajduje się 7 rosyjskich producentów broni[56]:

  • PWO Almaz-Antej (14. miejsce na liście, przychody w 2012 pochodzące z produkcji zbrojeniowej – 5,754 mld USD; 94% przychodów pochodziło z produkcji zbrojeniowej)
  • Russian Helicopters (24. miejsce na liście, przychody w 2012 pochodzące z produkcji zbrojeniowej – 3,489 mld USD; 86,4% przychodów pochodziło z produkcji zbrojeniowej)
  • Suchoj (43. miejsce na liście, przychody w 2012 pochodzące z produkcji zbrojeniowej – 2,270 mld USD; 96% przychodów pochodziło z produkcji zbrojeniowej)
  • United Engine Corporation (49. miejsce na liście, przychody w 2012 pochodzące z produkcji zbrojeniowej – 1,857 mld USD; 45% przychodów pochodziło z produkcji zbrojeniowej)
  • Irkut (62. miejsce na liście, przychody w 2012 pochodzące z produkcji zbrojeniowej – 1,045 mld USD; 68,3% przychodów pochodziło z produkcji zbrojeniowej)
  • RTI (80. miejsce na liście, przychody 2012 pochodzące z produkcji zbrojeniowej – 801,754 mln USD; 33,8% przychodów pochodziło z produkcji zbrojeniowej)
  • MiG (93. miejsce na liście, przychody w 2012 pochodzące z produkcji zbrojeniowej – 578,151 mln USD; 99,9% przychodów pochodziło z produkcji zbrojeniowej).

Podobna lista opublikowana dwa lata później, 29 lipca 2015. Znalazło się na niej również 7 rosyjskich przedsiębiorstw, przy czym poprzednio wymienione zajęły wyższe pozycje[57][58]:

  • PWO Almaz-Antej (11. miejsce na liście)
  • Połączona Korporacja Lotnicza (ros. Объединённая Авиастроительная Корпорация, 14. miejsce na liście)[c]
  • Russian Helicopters (23. miejsce na liście)
  • United Engine Corporation (26. miejsce na liście)
  • KTRW (ros. Корпорация „Тактическое ракетное вооружение” – КТРВ, 31. miejsce na liście)
  • Urałwagonzawod (52. miejsce na liście)
  • AFK Sistema (69. miejsce na liście).

Dynamikę eksportu produktów rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego przedstawia poniższa tabela[48][49][51][52].

Rok 2000 2004 2007 2010 2012 2013
Eksport broni (w mld USD) 3,7 5,8 7,5 10 15,6 15,7

Transport edytuj

Transport drogowy edytuj

Transport kolejowy edytuj

Transport lotniczy edytuj

 
Porty lotnicze w Rosji: VKO – Moskwa-Wnukowo, SVO – Moskwa-Szeremietiewo, DME – Moskwa-Domodiedowo, BGO – Biełgorod, URS – Kursk, GOJ – Niżny Nowogród, VOZ – Woroneż, SKX – Sarańsk, ROV – Rostów nad Donem, AER – Soczi, GDZ – Gelendżyk, STW – Stawropol, KRR – Krasnodar, BAL – Nalczyk, OGZ – Władykaukaz, GRV – Grozny, LKP – Lipieck, NUX – Nowy Urengoj, NOZ – Nowokuźnieck, KJA – Krasnojarsk, KEJ – Kemerowo, MQF – Magnitogorsk, CEK – Czelabińsk, IWA – Iwanowo-Jużnyj, OVS – Sowietskij, NOJ – Nojabrsk, URJ – Uraj, HMA – Chanty-Mansyjsk, NFG – Nieftiejugansk, NJC – Niżniewartowsk, SGC – Surgut, KGP – Kogałym, UUA – Bugulma, KUF – Samara, PEE – Perm, NBC – Biegisziewo, ULY – Uljanowsk, KZN – Kazań, IJK – Iżewsk, KVX – Pobiediłowo, TBW – Tambow, CSY – Czeboksary, JOK – Joszkar-Oła

Największe rosyjskie przedsiębiorstwa edytuj

 
Siedziba Gazpromu w Moskwie
  • Łukoil – przychód 144,2 mld USD (2014) (111,433 mld USD (2012))
  • Gazprom – przychód 106,3 mld USD (2014) (157,830 mld USD (2012))
  • Rosnieft – przychód 91,7 mld USD (2014) (65,093 mld USD (2012))
  • TNK-BP – przychód 48,909 mld USD (2012)
  • Sbierbank Rossii – przychód 35,502 mld USD (2012)
  • Sistema – przychód 34,517 mld USD (2012)
  • Surgutnieftiegaz – przychód 25,663 mld USD (2012)
  • Transnieft – przychód 24 mld USD (2012)
  • Intier RAO JeES – przychód 18,24 mld USD (2011)
  • Basznieft – przychód 16,3 mld USD (2012)
  • Tatnieft – przychód 14,5 mld USD (2012)
  • Magnit – przychód 14,4 mld USD (2012)
  • Siewierstal – przychód 14,104 mld USD (2012)
  • MTS – przychód 12,04 mld USD (2012)
  • Mieczeł – przychód 11,2 mld USD (2012)
  • RusGidro – przychód 9,6 mld USD (2012)
  • Aerofłot – przychód 8,13 mld USD (2012)
  • MegaFon – przychód 8,3 mld USD (2011)
  • Novatek – przychód 6,9 mld USD (2012)
  • Mosenergo – przychód 5 mld USD (2012)
  • NKNH – przychód 3,98 mld USD (2012)
  • Lenta – przychód 2,7 mld USD (2012)
  • PIK – przychód 2,1 mld USD (2012)
  • Rossijskije żeleznyje dorogi – 1,076 mln pracowników (2009)
  • Ałmaz-Antiej – 93,3 tys. pracowników (2011)
  • Suchoj – 26 177 pracowników (2011)
  • WGTRK – ok. 20 tys. pracowników[59] (2011)
  • AwtoWAZ – 68 tys. pracowników (2013)

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Koncentracja kapitału w Rosji jest wyjątkowo nierównomierna. Przykładowo w samej tylko Moskwie w 2011 mieszkało aż 79 ze 101 rosyjskich miliarderów, przy czym łączny majątek, którego byli właścicielami wynosił 375,3 mld USD. Drugie miejsce na świecie pod względem liczby miliarderów zajmował w tym samym czasie Nowy Jork, w którym mieszkało 59 miliarderów, których łączny majątek opiewał na 220,8 mld USD.
  2. W 2012 roku wartość eksportu broni wyprodukowanej w Stanach Zjednoczonych wyniosła 69,1 mld USD.
  3. Wartość przychodów w oparciu o dane dostarczone przez przedsiębiorstwo (w skład korporacji wchodzi Suchoj, MiG i Irkut).

Przypisy edytuj

  1. a b World Economic Outlook Database, October 2019 [online], International Monetary Fund [dostęp 2019-10-15].
  2. World Economic Outlook Database, April 2020 [online] [dostęp 2020-06-21].
  3. Global Economic Prospects, June 2020 [online] [dostęp 2020-06-21].
  4. Report for Selected Countries and Subjects [online], www.imf.org [dostęp 2020-06-21] (ang.).
  5. a b c CENTRAL ASIA :: RUSSIA. [dostęp 2020-06-21]. (ang.).
  6. a b c d CENTRAL ASIA :: RUSSIA [online] [dostęp 2020-06-21].
  7. Labor force, total – Russian Federation [online] [dostęp 2020-06-21].
  8. a b The World Factbook. Russia. cia.gov. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
  9. The minimum wage will increase by 12.9 percent up to 5,205 roubles in 2013 [online], Russian-American Business, 12 grudnia 2012 [dostęp 2013-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-27] (ang.).
  10. World Economic Outlook Database, April 2020. [dostęp 2020-06-21].
  11. Poverty headcount ratio at national poverty lines (% of population) – Russian Federation [online] [dostęp 2020-06-21].
  12. GINI index (World Bank estimate) [online] [dostęp 2020-06-21].
  13. Russia – Human Development Index – HDI. countryeconomy.com. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
  14. International Human Development Indicators – UNDP. Russian Federation. Country Profile: Human Development Indicators. hdrstats.undp.org. [dostęp 2013-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-28)]. (ang.).
  15. The Ministry of Finance was advised to increase the national debt [online] [dostęp 2020-06-21].
  16. a b GDP (current US$). worldbank.org. [dostęp 2021-08-17]. (ang.).
  17. a b GDP ranking. worldbank.org. [dostęp 2021-08-17]. (ang.).
  18. World Economic Outlook database: April 2021. imf.org. [dostęp 2021-08-17]. (ang.).
  19. International Reserves of the Russian Federation (End of period) [online] [dostęp 2023-07-10].
  20. a b Commission of the Russian Federation for UNESCO. Panorama of Russia. unesco.ru. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
  21. About OPEC. opec.org. [dostęp 2013-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-10)]. (ang.).
  22. Adnan Vatansever: Russia’s Oil: Exports Economic Rationale Versus Strategic Gains. carnegieendowment.org. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
  23. International Energy Statistics – EIA. eia.gov. [dostęp 2015-06-18].
  24. Miasta miliarderów [online], forbes.pl [dostęp 2013-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24].
  25. Moskwa – 1 miejsce na liście miast, gdzie mieszka najwięcej miliarderów. forbes.pl, 10 czerwca 2011. [dostęp 2013-12-12].
  26. Svetlana Andreyeva: Russia predicted millionaires boom in 2020. voiceofrussia.com, 11 maja 2011. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
  27. Kirill Bezverkhy: IMF updates GDP outlook for Russia. voiceofrussia.com, 9 października 2012. [dostęp 2013-12-12]. (ang.).
  28. Russian economy hit by oil price slide. bbc.com, 25 stycznia 2016. [dostęp 2016-03-13]. (ang.).
  29. Max Vasmer: Etymologiczny Słownik języka rosyjskiego. Heidelberg: Universitätsverlag Carl Winter, 1950-1958.
  30. Rubel rosyjski – profil waluty. kantory.pl. [dostęp 2016-09-07].
  31. Serwis ekonomiczny. „rzeczpospolita.pl”, 9 października 2012. [dostęp 2013-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-04)].
  32. Kurs: RUB (rubel rosyjski) [online], Onet.pl, 12 grudnia 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-12-14].
  33. Sankcje i ceny ropy nadal duszą rosyjską gospodarkę, tvn24bis.pl.
  34. Валовой внутренний продукт и валовая добавленная стоимость по видам экономической деятельности [online], gks.ru, 2 kwietnia 2013 [dostęp 2013-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-13] (ros.).
  35. a b Russia overview. [w:] The World Factbook [on-line]. CIA, 2011. [dostęp 2012-03-06]. (ang.).
  36. Główni eksporterzy broni.
  37. Commodity structure of exports of the Russian Federation. gks.ru. [dostęp 2015-07-18].
  38. The World Factbook.
  39. W Rosji są największe na świecie nierówności w zamożności. forbes.pl, 9 października 2013. [dostęp 2016-09-07].
  40. Иван Никольский: Закон неравномерного обогащения. gazeta.ru, 4 maja 2007. [dostęp 2016-09-07]. (ros.).
  41. Коэффициент фондов (соотношение доходов 10% наиболее и 10% наименее обеспеченного населения). gks.ru. [dostęp 2016-09-07]. (ros.).
  42. Экономический рост в пользу богатых. Расслоение населения по доходам растет, несмотря на рост социальных госрасходов. kommersant.ru, 12 lutego 2008. [dostęp 2016-09-07]. (ros.).
  43. Wydawnictwa Edukacyjne WIKING – Portal Edukacyjny – ROLNICTWO na Świecie [online], wiking.edu.pl [dostęp 2016-01-25].
  44. a b Eugenia V. Serova, Alexey S. Naumov, Renata G. Yanbykh, New Approaches to Rural Development in Russia, „Wieś i Rolnictwo” (4 (189)), 2020, s. 27–45, DOI10.53098/wir042020/02, ISSN 2657-5213 [dostęp 2022-05-13] (ang.).
  45. Russia – Industrial production growth rate. indexmundi.com. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  46. Russia – Industry. focus-economics.com. [dostęp 2016-03-13]. (ang.).
  47. Russian defense industry production up 2.5% in 1Q09. ria.ru, 2 czerwca 2009. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  48. a b c Russian arms exports exceed $8 bln in 2008. ria.ru, 16 grudnia 2008. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  49. a b c d Russia’s arms exports: Farewell to arms, hello to profits. ria.ru, 3 listopada 2010. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  50. a b Russia Sold $4.7Bln in Arms to India in 2013. ria.ru, 6 lutego 2014. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  51. a b c Russian Arms Exporter Sold $13.2Bln in 2013. ria.ru, 27 stycznia 2014. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  52. a b Russia Sells Record $15 Bln of Arms in 2012. ria.ru, 21 stycznia 2013. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  53. Russia Plans to Increase Arms Exports to $50Bln by 2020. ria.ru, 12 grudnia 2013. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  54. Vietnam joins group of Russia’s largest arms buyers – expert. ria.ru, 10 lutego 2010. [dostęp 2014-02-08]. (ang.).
  55. Richard Lardner, Associated Press: Why is US buying Russian helicopters for Afghan military?. csmonitor.com, 7 grudnia 2013. [dostęp 2016-09-07]. (ang.).
  56. DefenseNews. A Gannet Company: 2013 Defense News Top 100 Aerospace & Defense Companies. defensecontractormarketing.com, 22 lipca 2013. [dostęp 2016-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-11)]. (ang.).
  57. DefenseNews. A Gannet Company: Defense News Top 100 Global Defense Companies (2015). defensecontractormarketing.com, 29 lipca 2015. [dostęp 2016-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-08)]. (ang.).
  58. DefenseNews: Top 100 for 2015. defensenews.com. [dostęp 2016-09-07]. (ang.).
  59. Президент РФ Дмитрий Медведев поздравил сотрудников ВГТРК с юбилеем. volgograd-trv.ru, 12 maja 2011. [dostęp 2013-12-12]. (ros.).

Linki zewnętrzne edytuj