Gosudarstwiennyj Uniwiersalnyj Magazin
Gosudarstwiennyj Uniwiersalnyj Magazin (ros. Государственный универсальный магазин, w skrócie GUM, ros. ГУМ, do 1921 Wierchnije Torgowyje Rjady, ros. Верхние торговые ряды) – dom towarowy w Moskwie otwarty w 1893 roku.
 nr rej. 7710344000[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto wydzielone | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Ukończenie budowy |
1893 |
| Ważniejsze przebudowy |
1921, 1953 |
Położenie na mapie Moskwy  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
 55°45′17″N 37°37′17″E/55,754722 37,621389
| |
| Strona internetowa | |
Opis edytuj
Jego pomysłodawcami byli architekt Aleksandr Pomierancew i inżynier Władimir Szuchow, którzy wygrali konkurs zorganizowany w Moskwie w 1888 roku. Autorzy połączyli konstrukcję z żelaza i szkła z formami staroruskiej architektury. W trzypiętrowym gmachu z głębokimi suterenami, składającym się z trzech podłużnych pasaży, zmieściło się ponad tysiąc sklepów. Konstrukcja stropów pasaży – metalowe kratownice w kształcie łuku z oszklonymi piętnastometrowymi przęsłami – to unikalne i śmiałe rozwiązanie jak na koniec XIX wieku. Wierchnije Torgowyje Rjady oddano do użytku w 1893 roku, wówczas był to największy pasaż handlowy w Europie. Charakterystyczną cechą budynku była i pozostaje do dzisiaj dwukondygnacyjność – na pierwszym piętrze (według rosyjskiej numeracji drugim) również odbywa się handel, a skrzydła są połączone „mostami gumowskimi”.
Po rewolucji bolszewickiej w 1917 roku Wierchnije Torgowyje Rjady zamknięto, a w ich budynku ustanowiono Ludowy Komisariat ds. Żywności. Jednak po wdrożeniu leninowskiej Nowej Polityki Ekonomicznej, w 1921 roku budynek odrestaurowano i urządzono w nim Państwowy Dom Towarowy (Gosudarstwiennyj Uniwiersalnyj Magazin, GUM). W 1930 roku Józef Stalin ponownie zamknął GUM, a w budynku miały swoje biura ministerstwa i inne instytucje państwowe, znajdował się tam także gabinet Ławrientija Berii. W pobliżu GUM-u powstał pierwszy z Torgsinów. Stalin dwukrotnie planował zburzenie GUM-u, lecz tego planu nie zrealizował. Wkrótce po jego śmierci budynek został wyremontowany i 24 grudnia 1953 roku ponownie otwarty, stając się symbolem odwilży.
Obiekt znajduje się przy placu Czerwonym i obejmuje obszar ograniczony ulicami Nikolską, Iljinką i Wietosznym Pierieułkiem.
Galeria edytuj
-
Widok na Pomnik Minina i Pożarskiego oraz fasadę Wierchich Torgowych Rjadow wg projektu Josepha Bové -
Plac Czerwony. Stare Wierchnije Torgowyje Rjady, 1870–1887. -
Współczesny widok nocą z placu Czerwonego -
Fontanna -
Wnętrze GUM-u. Druga linia -
Wnętrze GUM-u. Trzecia linia -
Historyczna toaleta
Przypisy edytuj
- ↑ Объект культурного наследия народов РФ. [dostęp 2021-06-07]. (ros.).