Goszcza

wieś w województwie małopolskim

Goszczawieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca.

Goszcza
wieś
Ilustracja
Widok na wieś z pobliskiego wzgórza
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Kocmyrzów-Luborzyca

Liczba ludności (2021)

730[2]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-010[3]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0322181

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Goszcza”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Goszcza”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Goszcza”
Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca
Mapa konturowa gminy Kocmyrzów-Luborzyca, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Goszcza”
Ziemia50°11′08″N 20°04′18″E/50,185556 20,071667[1]

Integralne części miejscowości: Kielnik, Podporąbcze, Stara Wieś, Załęcze[4].

Wieś sufraganii krakowskiej w powiecie proszowickim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[5]. W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Goszcza, po odłączeniu wsi Goszcza od gromady Luborzyca. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Goszcza położona jest ok. 20 km od Krakowa przy linii kolejowej Kraków – Warszawa. Prawie cała wieś położona jest w dolinie i otoczona jest licznymi wzniesieniami, których wysokość nad poziomem morza dochodzi do 300 m.

Historia

edytuj
  • 1198 – po raz pierwszy pojawiła się informacja o istnieniu Goszczy – dokument biskupa krakowskiego Gedki,
  • 1279 – Goszcza stała się własnością Kapituły krakowskiej,
  • 1373–1374 Goszcza została siedzibą parafii,
  • 1474 – zniszczenie wsi przez niepłatne wojska zaciężne,
  • 1524 – niemal całkowite opustoszenie wsi z powodu panującej zarazy,
  • 1874 – Goszcza została odebrana Kościołowi i przeszła na rzecz skarbu Rosji, a następnie przekazana w ręce prywatnych właścicieli (Szczepański, potem kolejno rodziny Zubrzyckich i Stolzmanów)[6].

W Goszczy podczas powstania styczniowego od 6 do 12 marca 1863 roku, stacjonował oddział powstańczy pod dowództwem generała Mariana Langiewicza[7].Obóz powstańczy słusznie był zlokalizowany blisko granicy i niedaleko Krakowa, co ułatwiało przerzucanie broni, wyposażenia, oraz ochotników z zaboru austriackiego. Oddział powstańczy rozrósł się tutaj do około 3 tysięcy ludzi i zgrupowanie potraktowano jako korpus.

11 marca 1863 generał Marian Langiewicz podczas uroczystej odprawy złożył przysięgę na wierność narodowi oraz ogłosił się dyktatorem powstania.

W czasie tutejszego pobytu Langiewicz mieszkał w tutejszym dworze.

Zabytki

edytuj

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8].

22 kwietnia 2010 roku na uroczysku Niedźwiedź w leśnictwie Goszcza posadzono 96 Dębów Smoleńskich upamiętniających ofiary katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku. W trakcie uroczystości sadzenia drzew w szczególny sposób upamiętniono ofiary z Małopolski: gen. Bronisława Kwiatkowskiego, Wiesława Wodę, Jerzego Szmajdzińskiego i gen. Włodzimierza Potasińskiego[9].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35338
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-07-30].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 327 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 101.
  6. Gmina Kocmyrzów-Luborzyca – oficjalny serwis – GOSZCZA. www.kocmyrzow-luborzyca.ug.gov.pl. [dostęp 2015-10-27].
  7. Ludomir Grzybowski: Opis powstania polskiego w roku 1863 i 1864 w województwie krakowskim. Kielce: 1994. ISBN 83-7133-005-7.
  8. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-25].
  9. RDLP w Krakowie: Posadzono 96 Dębów Smoleńskich. lasy.gov.pl, 2010-04-19. [dostęp 2010-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-31)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj