Gozo (państwo)
Gozo – historyczne nieuznawane (de facto niepodległe) państwo leżące na wyspie o tej samej nazwie, na terenie obecnej Malty, istniejące w latach 1798–1801, podczas francuskich wojen rewolucyjnych. Ten krótki okres w historii Gozo znany jest czasem jako La Nazione Gozitana (Państwo Gozo)[1], kiedy Gozo oficjalnie było niepodległym państwem z królem Ferdynandem III Sycylijskim jako monarchą, oraz z rządem tymczasowym, na czele którego stał Saverio Cassar jako Gubernator Generalny.
| 1798–1801 | |||
| |||
| |||
| Język urzędowy | |||
|---|---|---|---|
| Stolica | |||
| Ustrój polityczny | |||
| Typ państwa |
de facto państwo niepodległe | ||
| Pierwszy Król | |||
| Powierzchnia • całkowita |
| ||
| Liczba ludności (1798) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||
| Waluta | |||
| powstanie przeciw Francuzom |
1798 | ||
| Utworzenie Protektoratu Malty |
1801 | ||
| Religia dominująca | |||
Historia edytuj
Do 10 czerwca 1798 roku Malta i Gozo były rządzone przez Zakon Świętego Jana. Kiedy Napoleon wyparł Rycerzy z archipelagu podczas swojej kampanii śródziemnomorskiej 1798 roku, Francuzi założyli garnizony w różnych miejscach na Malcie, jak również w Cittadelli oraz Forcie Chambray, głównych fortyfikacjach Gozo.
2 września 1798 roku Maltańczycy wywołali w Mdinie powstanie przeciwko Francuzom, żądając powrotu rządów Królestwa Sycylii. Wieść się szybko rozniosła i 3 września mieszkańcy Gozo wywołali rewoltę. Archiprezbiter i proboszcz kościoła w Rabacie, Saverio Cassar został wybrany 18 września na przywódcę powstania. Kwatera główna powstańców została założona w Banca Giuratale (dziś siedziba Victoria Local Council – Rady Miejskiej w Victorii). Cassar zorganizował zbiórkę pieniędzy, aby opłacić żołnierzy pod swoim dowództwem. Aresztowano zwolenników Francuzów, w tym trzech kanoników.
Francuska załoga utrzymała się w Cittadelli i w Forcie Chambray do 28 października, kiedy skapitulowała po nagocjacjach prowadzonych przy pomocy Sir Alexandra Balla. Żołnierze francuscy, w liczbie 217, poddali się bez walki i przekazali Brytyjczykom wyspę (Gozo), fortyfikacje, 24 działa, dużą ilość amunicji i 3200 worków mąki[2].
Dzień później, Brytyjczycy przekazali Gozańczykom kontrolę nad Cittadellą i resztą wyspy. Ludność ogłosiła Ferdynanda III Sycylijskiego swoim monarchą, i powołała rząd tymczasowy, na czele z Saverio Cassarem, który został Gubernatorem Generalnym[3][4]. W skład rządu tymczasowego weszli tak Brytyjczycy, jak i Maltańczycy. Jego pierwszą akcją było rozprowadzenie przejętych zapasów żywności pomiędzy 16 000 mieszkańców wyspy. Flaga Królestwa Neapolu, która później została flagą Królestwa Obojga Sycylii, powiewała ponad Gozo, amunicja i zaopatrzenie płynęły z Neapolu, gdzie król Ferdynand wychwalał swoich „wiernych maltańskich poddanych”[5].
29 października Cassar poprosił o ustanowienie na Gozo osobnej diecezji. Rzymskokatolicka Diecezja Gozo została ostatecznie ustanowiona 22 września 1864 roku, 65 lat po petycji Cassara[6]. Podczas swoich rządów, Cassar zorganizował administrację, ponownie otworzył sądy i wybrał nowych sędziów, a nawet otworzył urząd celny.
Gdy we wrześniu 1800 roku francuski garnizon w Valletcie poddał się, Malta została Brytyjskim Protektoratem. Cassar kontynuował niezależne rządy na Gozo do 20 sierpnia 1801 roku, kiedy to brytyjski Cywilny Komisarz Charles Cameron usunął go ze stanowiska[7]. Emmanuele Vitale, również przywódca maltańskiej insurekcji, został Gubernatorem, Superintendentem Policji i Szefem Służby Zdrowia na Gozo, które to funkcje piastował do śmierci 14 miesięcy później.
16 grudnia 1805 roku, Cassar zmarł w wieku 58 lat.
Przypisy edytuj
- ↑ George Vella: Outline History of the Circolo Gozitano, „Circolo Gozitano" (05.07.2005). Dostęp 2 Lis 2014 (ang.)
- ↑ William James: The Naval History of Great Britain, Volume 2, 1797–1799. Conway Maritime Press, 2002 [1827], s. 189. ISBN 0-85177-906-9. (ang.).
- ↑ Ben Cahoon Malta, „World Statesmen”. Dostęp 2 Lis 2014 (ang.)
- ↑ Sandro Sciberras Maltese History – F. The French Occupation (PDF), „St Benedict College”. Dostęp 2 Lis 2014 (ang.)
- ↑ Dennis Angelo Castillo: The Maltese Cross: A Strategic History of Malta. Westport, Conn. USA: Greenwood Publishing Group, 2006, s. 120. ISBN 978-0-313-32329-4. (ang.).
- ↑ Historical Note, „Gozo Diocese”. Dostęp 2 Lis 2014 (ang.)
- ↑ Michael J. Schiavone: Dictionary of Maltese Biographies A-F. Malta: Publikazzjonijiet Indipendenza, 2009, s. 533-534. ISBN 978-99932-91-32-9. (ang.).