Wikipedia

Grabie (województwo opolskie)

wieś w województwie opolskim

Grabie (dodatkowa nazwa w j. niem. Heinrichsfelde) – wieś fryderycjańska w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Łubniany, 20 km w kierunku północno-wschodnim od Opola. Miejscowość zajmuje 150 hm² (ha)[4] i mieszka w niej 156 ludzi (stan na 2002 rok)[5].

Grabie
wieś
Ilustracja
Kościół rzymskokatolicki w Grabiach
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

opolski

Gmina

Łubniany

Liczba ludności (2022)

124[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

46-024[3]

Tablice rejestracyjne

OPO

SIMC

0499040

Położenie na mapie gminy Łubniany
Mapa konturowa gminy Łubniany, po prawej znajduje się punkt z opisem „Grabie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Grabie”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Grabie”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Grabie”
Ziemia50°47′56″N 18°05′25″E/50,798889 18,090278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.

Miejscowość jest położona na Równinie Opolskiej, na Obszarze Chronionego Krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie”, w pobliżu Stobrawskiego Parku Krajobrazowego i Jeziora Turawskiego, między Borami Turawskimi od południowego wschodu a Dębowymi Górami od północnego zachodu. Najbliższe miasta to: Kluczbork, Olesno, Dobrodzień, Kolonowskie, Ozimek, Opole i Wołczyn.

Historia edytuj

Miejscowość została założona w 1783 r.[a], dekretem króla Fryderyka II. Wielkiego (kolonizacja fryderycjańska), a jej nazwa została nadana na cześć brata króla, Henryka Pruskiego. W 1821 r. miejscowość była oznaczana jako „królewska kolonia” (niem. „kgl. Kolonie”)[6]. W 1830 r. w miejscowości działała szkoła ewangelicka[7]. 1 kwietnia 1938 r. do miejscowości włączono Kobylno[8]. 15 marca 1947 r. miejscowości nadano nazwę Grabie[9].

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[10]:

  • kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki fil. pw. św. Bartłomieja. Został on wybudowany w 1920 r. przez wspólnotę ewangelicko-augsburską; poświęcenia dokonano 21 stycznia 1924 r[11]. Gdy w 1925 r. do miejscowości przybył ks. Heintz Reder, została w niej utworzona samodzielna parafia ewangelicka. Ks. Reder był jej proboszczem do 1939 r. Od zakończenia II wojny światowej kościół był filią parafii ewangelicko-augsburskiej pw. Zbawiciela w Kluczborku. W 2009 r., decyzją Rady Parafialnej parafii kluczborskiej, kościół został przekazany rzymskokatolickiej parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Jełowej[12].

inne obiekty:

  • cmentarz zlokalizowany jest obok kościoła.

Liczba mieszkańców edytuj

Rok 1784 1821 1830 1861 1890 1910 1925 1933 1939 1960 1964[b] 1965 1994 2002
Liczba mieszkańców 103 129 173[c] 195 261[d] 252[e] 274 275[f] 610[g] 236[h] 209 257[i] 173[j] 156

(Źródła[7][13][8][4][5])

Komunikacja edytuj

Przez miejscowość przechodzi 1 droga krajowa nr 45 (ulica Oleska) i 1 droga powiatowa nr 1743 (ulica Wiejska, prowadząca od drogi krajowej nr 45 przez Grabie, Kobylno i Niwę do dróg powiatowej nr 1741 i wojewódzkiej nr 463[14][15]). Do miejscowości można też dojechać drogami polnymi od strony Jełowej (przedłużenia ulicy Młyńskiej). Najbliższe drogi rangi wojewódzkiej to: 461 (ok. 3 km – Jełowa), 463 (ok. 6 km – Ligota Turawska, ok. 7 km – Bierdzany) i 494 (ok. 8 km – Bierdzany).

Najbliższe stacje i przystanki kolejowe to: Jełowa (ok. 4 km), Kały (ok. 4 km) i Osowiec Śląski (ok. 5 km, nieczynna), znajdujące się przy liniach kolejowych nr 293 (Jełowa-Kluczbork) i 301 (Opole-Namysłów), po których kursują pociągi Przewozów Regionalnych Sp. z o.o., relacji Opole-Namysłów, Nysa-Kluczbork i Opole-Kluczbork. Najbliższe węzły kolejowe to: Jełowa, Opole Główne (ok. 21 km), Kluczbork (ok. 28 km) i Fosowskie (ok. 34 km).

W miejscowości znajduje się 1 przystanek autobusowy („Grabie, skrz.”), przy którym zatrzymują się autobusy: PKS-u Częstochowa w Częstochowie SA, PKS-u w Kluczborku Sp. z o.o., PKS-u w Lublińcu Sp. z o.o., Opolskiego PKS-u SA i PKS-u Wieluń Sp. z o.o., kursujące na trasach: Opole-Bierdzany, Opole-Jaworzno, Opole-Kluczbork, Opole-Olesno, Opole-Pajęczno, Opole-Praszka, Opole-Uszyce i Opole-Wieluń[16].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Taka data jest podana w książce Powiat opolski – szkice monograficzne, natomiast na stronie Urzędu Gminy Łubniany podany jest rok 1784.
  2. ↑ Prawdopodobnie pomylona data i liczba ta odnosi się do roku 1946.
  3. ↑ Liczba zamieszkanych domów: 24.
  4. ↑ W tym 204 osoby (ok. 78,2%) podały język niemiecki jako macierzysty.
  5. ↑ W tym 126 osób (50,0%) to kobiety. 236 osób (ok. 93,7%) posługiwało się językiem niemieckim, 171 osób (ok. 67,9%) było wyznania ewangelickiego. Liczba zamieszkanych domów: 43. Leksykon Polactwa w Niemczech podaje, że wedle spisu z 1910 r. w miejscowości mieszkało 16 Polaków.
  6. ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte 1871-1990 podaje dla tego roku liczbę 597.
  7. ↑ Wraz z miejscowością Kobylno.
  8. ↑ W tym 120 osób (ok. 50,8%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 59,3%; z zajęć pozarolniczych utrzymywało się 65,7%. Liczba zamieszkanych budynków: 321.
  9. ↑ W tym 132 osoby (ok. 51,4%) to kobiety.
  10. ↑ Liczba zamieszkanych gospodarstw: 35.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 37098
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 333 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b Informator Gmina Łubniany – Dożynki '94.
  5. ↑ a b Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Stobrawski Zielony Szlak – Łubniany. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  6. ↑ Leopold Krug: Neues topographisch-statistisch-geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats. T. 2: G–Ko. Halle: Alexander August Mützell, 1821, s. 161. [dostęp 2011-04-08]. (niem.).
  7. ↑ a b Poznajemy wsie – Wsie powiatu opolskiego. W: Józef Madeja: Powiat opolski – szkice monograficzne. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1969, s. 352. (pol.).
  8. ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2011-04-08]. (niem.).
  9. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. (Dz.U. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
  10. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 94. [dostęp 2013-01-03].
  11. ↑ Sebastian Kozieł: Parafia Ewangelicko – Augsburska w Kluczborku. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  12. ↑ Andrzej Jagiełła: Opole: Kościół ewangelicki w Grabiu przejęła parafia rzymskokatolicka w Jełowej – 22 marca 2009. 2009-03-22. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  13. ↑ Leksykon Polactwa w Niemczech. Warszawa, Wrocław: PWN, 1973. (pol.).
  14. ↑ Dariusz Kotowski: ZDP w Opolu. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  15. ↑ ULIC: Oleska – 14973, Wiejska – 24048.
  16. ↑ trig.pl: Opolskie PKS S.A. – Tabliczki przystankowe. 2010-10-01. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Informator Gmina Łubniany – Dożynki '94
  • Madeja Józef, Powiat opolski – szkice monograficzne; Instytut Śląski w Opolu, Opole 1969
  • Leksykon Polactwa w Niemczech; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Wrocław 1973

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grabie_(województwo_opolskie)&oldid=72559938”