Grand Est (, ɡʁɑ̃tɛst; alz. Grossa Oschta, luks. Grouss Osten, re-fra. Groß Oschte, niem. Großer Osten) – region administracyjny Francji ustanowiony z dniem 1 stycznia 2016. Stolicą jest Strasburg. Do września 2016 region nosił tymczasową nazwę Alzacja-Szampania-Ardeny-Lotaryngia (ACAL)[2][3], odzwierciedlającą nazwy łączonych w ramach reformy administracyjnej regionów: Alzacja, Lotaryngia i Szampania-Ardeny.

Grand Est
alem. Grossa Oschta
luks. Grouss Osten
region
ilustracja
Państwo

 Francja

Siedziba

Strasburg

Kod ISO 3166-2

FR-GES

Prezydent

Jean Rottner

Powierzchnia

57 433 km²

Populacja (2024)
• liczba ludności


5 568 711[1]

• gęstość

97 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba departamentów

10

Liczba kantonów

200

Liczba gmin

5195

Położenie na mapie Francji
Położenie na mapie
Strona internetowa

Główne rzeki regionu to Sekwana, Moza i Ren. Zajmuje powierzchnię 57 433 km², jest piątym co do wielkości we Francji regionem. Obejmuje dwa pasma górskie (Wogezy i Ardeny). Graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami i Szwajcarią. W 2017 roku liczył 5 549 586 mieszkańców. Znajduje się częściowo na terenie tzw. europejskiego banana. W Grand Est znajduje się m.in. lunapark Parc du Petit Prince oraz Rezerwat Biosfery Mozeli Południowej.

Podział administracyjny

edytuj
 
Podział regionu na departamenty i okręgi (arrondissement)
 
Logo regionu Grand Est

W skład regionu wchodzi 10 departamentów[4]:

 

Miejscowości

edytuj

Największe miejscowości regionu (w nawiasach liczba ludności w 2020 roku[5]):


Kontrowersje

edytuj
 
Manifestacja w Strasburgu przeciwko połączeniu regionów (23 listopada 2014)

Społeczność z Alzacji i Lotaryngii uważa, iż region został utworzony w celu ograniczenia ich praw i autonomii. W 2016 roku odbywały się protesty przeciw takiej zmianie administracyjnej. Społeczność alzacka i lotaryńska miała bowiem o wiele dalej posunięte prawa niż pozostałe regiony Francji[potrzebny przypis].

W odpowiedzi na protesty rząd francuski utworzył CEA (collectivité européenne d’Alsace), czyli Europejski Kolektyw Alzacji, łączący dwa alzackie departamenty Bas-Rhin i Haut-Rhin. 1 stycznia 2021 r. te departamenty połączą się w jedną wspólnotę terytorialną, ale pozostaną częścią regionu Grand-Est. Utworzenie zostało przegłosowane przez francuski parlament w dniu 25 lipca 2019 r. (ustawa 2019-816 z dnia 2 sierpnia 2019)[6].

Mieszkańcy Alzacji już w 2013 roku głosowali w referendum przeciwko jednej zbiorowości terytorialnej, w departamencie Haut-Rhin – mniej zaludnionym – większość wyborców odrzuciła propozycję połączenia i referendum dało wynik negatywny (56% przeciw połączeniu)[7].

Alzacja po połączeniu departamentów zyska status podobny do statusu Korsyki oraz departamentów zamorskich. W ustawie powstały zapisy dotyczące promowania języków regionalnych w szkole i utworzeniu komitetu ds. języka niemieckiego w Alzacji[potrzebny przypis].

Herbarz

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Estimation de la population au 1ᵉʳ janvier 2024 [online], Institut National de la Statistique et des Études Économiques, 16 stycznia 2024 [dostęp 2024-11-14] (fr.).
  2. Décret n°2016-1262 du 28 septembre 2016 portant fixation du nom de la région Grand Est, publié au JO du 29 septembre 2016.
  3. Zmiany wprowadzone na 92. posiedzeniu Komisji (24 lutego 2016 roku). Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2016-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-05)].
  4. Région Grand Est (44). Insee. [dostęp 2023-10-10]. (fr.).
  5. a b France par commune – Population municipale 2020. [w:] Statistiques locales [on-line]. Insee. [dostęp 2023-10-10]. (fr.).
  6. LOI n° 2019-816 du 2 août 2019 relative aux compétences de la Collectivité européenne d’Alsace, wyd. 2 sierpnia 2019, LegiFrance (fr.).
  7. Echec du référendum alsacien: „Un signe fort pour la classe politique en place”, Le Monde, 7 kwietnia 2013 (fr.).