Otwórz menu główne
Wikipedia

Grand Prix IMŚ na żużlu

Grand Prix na żużlu – coroczny cykl turniejów, organizowany przez Międzynarodową Federację Motocyklową (FIM) od 1995 roku, wyłaniający indywidualnego mistrza świata. Zastąpił on rozgrywane w latach 1936-1994 finały jednodniowe.

Grand Prix na żużlu
FIM Speedway Grand Prix
ilustracja
Sports current event.svg Grand Prix IMŚ na Żużlu 2020
Państwo Zawody międzynarodowe
Oficjalny skrót ang. SGP
pol. GP
Dyscyplina Żużel
Organizator rozgrywek FIM
Data założenia 1995
Partner TV canal+
Sponsor tytularny Monster Energy
Rozgrywki
Liczba drużyn 15 stałych uczestników
+ 1 zawodnik z dziką kartą
Zwycięzca Indywidualny Mistrz Świata
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca Dania Hans Nielsen (1995)
Obecny zwycięzca Polska Bartosz Zmarzlik (2019)
Najwięcej zwycięstw Szwecja Tony Rickardsson (5)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

HistoriaEdytuj

ZasadyEdytuj

Zasady turniejów cyklu Grand Prix zmieniają się na przestrzeni lat. W latach 1995-1997 rozgrywano tradycyjny turniej dwudziestobiegowy, w którym każdy z szesnastu zawodników spotykał się z każdym, następnie według klasyfikacji przejściowej zawodnicy przydzielani byli do czterech biegów finałowych – od tzw. finału D (o miejsca 13-16) odpowiednio do finału A (o miejsca 1-4).

W roku 1998 wprowadzono formułę wzorowaną na systemach knock-out, w której po dwóch słabych biegach zawodnik kończył rywalizację. Turniej składał się z 24 biegów, przystępowało do niego 24 zawodników, z których ośmiu było „rozstawionych”, nie brali więc udziału w biegach eliminacyjnych – początkowej fazie zawodów. Końcową kolejność ustalano w biegach finałowych – tzw. finale pocieszenia (o miejsca 5-8) oraz wielkim finale. System ten poddano drobnej modyfikacji w 2002 roku, rezygnując m.in. z „finału pocieszenia” i wprowadzając dwa biegi z udziałem rozstawionej ósemki w fazie eliminacyjnej – tabela biegowa składała się z 25 wyścigów.

Od sezonu 2005 powrócono do tradycyjnej formuły – turnieju dwudziestobiegowego, dla 16 zawodników, znanego z lat 1995-1997. Zamiast finałów A-D organizowało się półfinały, dla zawodników zajmujących w klasyfikacji przejściowej miejsca 1-8, z których po dwóch najlepszych zawodników awansowało do Wielkiego Finału (Big Final). System punktacji poddano zmianie: czołowa czwórka była premiowana z góry ustaloną liczbą punktów (25, 20, 18 i 16), pozostali zawodnicy otrzymywali tyle punktów ile zdobyli podczas pierwszych pięciu swoich startów (biegi 1-20; bez biegów półfinałowych).

Choć w sezonie 2007 całkowicie zmieniono system punktowania, same zasady przeprowadzania turnieju pozostały niezmienione. Zrezygnowano z premiowania czołowej czwórki punktami za samo miejsce w końcowej klasyfikacji poszczególnego turnieju. Jednocześnie zdecydowano, że do klasyfikacji generalnej będą liczone punkty ze wszystkich biegów, również w biegach półfinałowych i Wielkim Finale (Big Final). W biegu finałowym punkty będą jednak mnożone dwukrotnie (6, 4, 2 i 0 punktów). Możliwa jest zatem sytuacja, w której zwycięzcą turnieju nie będzie zdobywca największej liczby punktów. Od sezonu 2013 bieg finałowy nie jest już podwójnie punktowany. W sezonie 2014 wprowadzono stałe numery startowe dla uczestników cyklu, jednak aktualny mistrz świata może używać numeru 1.

Niezależnie od systemu, w którym rozgrywano turnieje Grand Prix, punkty zdobyte w turnieju przekłada się na punkty do klasyfikacji ogólnej cyklu. Suma punktów w klasyfikacji generalnej ze wszystkich turniejów Grand Prix, których liczba co roku waha się od 6 do 12, decyduje o medalach i tytule indywidualnego mistrza świata.

ZawodnicyEdytuj

Osobny artykuł: Uczestnicy Grand Prix na żużlu.

Stawka zawodników, którzy uczestniczą w turniejach cyklu w danym roku jest stała, choć zmieniała się na przestrzenie lat.

W latach 1995-1997 ścigano się według dwudziestobiegówki: stałych uczestników było 17 (w tym dwóch rezerwowych) i jeden z dziką kartą (zawodnik z kraju organizatora).

W 1998 program zawodów był nowatorski, oparty na zasadzie knock-out. Ten system pozwalał na uczestniczenie aż 24 zawodników (21 stałych uczestników i trzy dzikie karty). Już w następnym roku jednak zwiększono liczbę stałych uczestników do 22, jednocześnie zmniejszając liczbę dzikich kart do 2. Mimo modyfikacji programu zawodów w 2002 (dodatkowe biegi eliminacyjne) liczba uczestników nie zmieniała się.

W 2005 ponownie powrócono do sprawdzonej dwudziestobiegówki (modyfikując jednak w porównaniu do lat 1995-1997 biegi finałowe). Liczba stałych uczestników wynosiła 15, stawkę uzupełniał jeden zawodnik z dziką kartą oraz dwóch rezerwowych (rezerwy toru; także z kraju organizatora). System ten funkcjonuje także w sezonie 2007.

MedaliściEdytuj

Rok Miejsce Złoto Srebro Brąz Źr.
1995 6 rund   Hans Nielsen   Tony Rickardsson   Sam Ermolenko [1]
1996 6 rund   Billy Hamill   Hans Nielsen   Greg Hancock [2]
1997 6 rund   Greg Hancock   Billy Hamill   Tomasz Gollob [3]
1998 6 rund   Tony Rickardsson   Jimmy Nilsen   Tomasz Gollob [4]
1999 6 rund   Tony Rickardsson   Tomasz Gollob   Hans Nielsen [5]
2000 6 rund   Mark Loram   Billy Hamill   Tony Rickardsson [6]
2001 6 rund   Tony Rickardsson   Jason Crump   Tomasz Gollob [7]
2002 10 rund   Tony Rickardsson   Jason Crump   Ryan Sullivan [8]
2003 9 rund   Nicki Pedersen   Jason Crump   Tony Rickardsson [9]
2004 9 rund   Jason Crump   Tony Rickardsson   Greg Hancock [10]
2005 9 rund   Tony Rickardsson   Jason Crump   Leigh Adams [11]
2006 10 rund   Jason Crump   Greg Hancock   Nicki Pedersen [12]
2007 11 rund   Nicki Pedersen   Leigh Adams   Jason Crump [13]
2008 11 rund   Nicki Pedersen   Jason Crump   Tomasz Gollob [14]
2009 11 rund   Jason Crump   Tomasz Gollob   Emil Sajfutdinow [15]
2010 11 rund   Tomasz Gollob   Jarosław Hampel   Jason Crump [16]
2011 11 rund   Greg Hancock   Andreas Jonsson   Jarosław Hampel [17]
2012 12 rund   Chris Holder   Nicki Pedersen   Greg Hancock [18]
2013 12 rund   Tai Woffinden   Jarosław Hampel   Niels Kristian Iversen [19]
2014 12 rund   Greg Hancock   Krzysztof Kasprzak   Nicki Pedersen [20]
2015 12 rund   Tai Woffinden   Greg Hancock   Nicki Pedersen [21]
2016 11 rund   Greg Hancock   Tai Woffinden   Bartosz Zmarzlik [22]
2017 12 rund   Jason Doyle   Patryk Dudek   Tai Woffinden [23]
2018 10 rund   Tai Woffinden   Bartosz Zmarzlik   Fredrik Lindgren [24]
2019 10 rund   Bartosz Zmarzlik   Leon Madsen   Emil Sajfutdinow [25]
2020 10 rund

Klasyfikacja medalowaEdytuj

Według zawodnikówEdytuj

Pogrubioną czcionką – zostali zaznaczeni zawodnicy, którzy kontynuują karierę żużlową. Dodatkowo przy zawodnikach zakwalifikowanych do cyklu Grand Prix w sezonie 2020 postawiono gwiazdkę.

Lp. Zawodnik Państwo Lata[a] Złoto Srebro Brąz Razem
1. Rickardsson, TonyTony Rickardsson   Szwecja 1995–2005 5 2 2 9
2. Hancock, GregGreg Hancock *   Stany Zjednoczone 1996–2016 4 2 3 9
3. Crump, JasonJason Crump   Australia 2001–2010 3 5 2 10
4. Pedersen, NickiNicki Pedersen   Dania 2003–2015 3 1 3 7
5. Woffinden, TaiTai Woffinden *   Wielka Brytania 2013–2018 3 1 1 5
6. Gollob, TomaszTomasz Gollob   Polska 1997–2010 1 2 4 7
7. Hamill, BillyBilly Hamill   Stany Zjednoczone 1996–2000 1 2 – 3
8. Nielsen, HansHans Nielsen   Dania 1995–1999 1 1 1 3
8. Zmarzlik, BartoszBartosz Zmarzlik *   Polska 2016–2019 1 1 1 3
10. Loram, MarkMark Loram   Wielka Brytania 2000 1 – – 1
10. Holder, ChrisChris Holder   Australia 2012 1 – – 1
10. Doyle, JasonJason Doyle *   Australia 2017 1 – – 1
13. Hampel, JarosławJarosław Hampel   Polska 2010–2013 – 2 1 3
14. Adams, LeighLeigh Adams   Australia 2005–2007 – 1 1 2
15. Nilsen, JimmyJimmy Nilsen   Szwecja 1998 – 1 – 1
15. Jonsson, AndreasAndreas Jonsson   Szwecja 2011 – 1 – 1
15. Kasprzak, KrzysztofKrzysztof Kasprzak   Polska 2014 – 1 – 1
15. Dudek, PatrykPatryk Dudek *   Polska 2017 – 1 – 1
15. Madsen, LeonLeon Madsen *   Dania 2019 – 1 – 1
20. Sajfutdinow, EmilEmil Sajfutdinow *   Rosja 2009–2019 – – 2 2
21. Ermolenko, SamSam Ermolenko   Stany Zjednoczone 1995 – – 1 1
21. Sullivan, RyanRyan Sullivan   Australia 2002 – – 1 1
21. Iversen, Niels KristianNiels Kristian Iversen *   Dania 2013 – – 1 1
21. Lindgren, FredrikFredrik Lindgren *   Szwecja 2018 – – 1 1

Według państwEdytuj

Lp. Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.   Australia 5 6 4 15
2.   Stany Zjednoczone 5 4 4 13
3.   Szwecja 5 4 3 12
4.   Dania 4 3 5 12
5.   Wielka Brytania 4 1 1 6
6.   Polska 2 7 6 15
7.   Rosja – – 2 2

TurniejeEdytuj

Turnieje Grand Prix na żużlu organizowane są głównie w Europie, w państwach, gdzie sport żużlowy jest popularny. Dotychczas rozegrano 7 turniejów poza Europą – 4 w Australii i 3 w Nowej Zelandii. W planach jest organizacja żużlowego turnieju Grand Prix w Stanach Zjednoczonych.

Pogrubioną czcionką – zostały zaznaczone turnieje, które odbędą się w 2020 roku.

Lp. Grand Prix 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
1. Polski I
2. Austrii
3. Niemiec [b]
4. Szwecji
5. Danii
6. Wielkiej Brytanii
7. Włoch
8. Czech
9. Polski II
10. Europy
11. Norwegii
12. Słowenii
13. Skandynawii
14. Australii
15. Łotwy
16. Finał [b]
17. Nordyckie
18. Chorwacji
19. Nowej Zelandii
20. Finlandii
21. Sztokholmu
22. Polski III
23. Rosji

Miejsca rozgrywaniaEdytuj

Pogrubioną czcionką – zostały zaznaczone miejscowości, w których odbędą się zawody w 2020 roku.

Lp. Miejscowość 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
1.   Wrocław
2.   Wiener Neustadt
3.   Abensberg
4.   Linköping
5.   Vojens
6.   Londyn
7.   Lonigo
8.   Pocking
9.   Praga
10.   Landshut
11.   Bradford
12.   Coventry
13.   Bydgoszcz [c]
14.   Berlin
15.   Cardiff
16.   Sztokholm
17.   Hamar
18.   Krško
19.   Göteborg
20.   Chorzów
21.   Sydney
22.   Avesta
23.   Kopenhaga
24.   Eskilstuna
25.   Målilla
26.   Dyneburg [d]
27.   Gelsenkirchen [c]
28.   Leszno
29.   Terenzano
30.   Toruń
31.   Goričan
32.   Gorzów Wielkopolski
33.   Auckland
34.   Tampere
35.   Warszawa
36.   Horsens
37.   Solna
38.   Melbourne
39.   Teterow
40.   Hallstavik
41.   Togliatti

UwagiEdytuj

  1. ↑ Lata, w których dany zawodnik zdobywał medale indywidualnych mistrzostw świata.
  2. ↑ a b W 2008 roku, w związku z odwołaniem GP Niemiec, rozegrano w Polsce turniej pod nazwą Finał Grand Prix.
  3. ↑ a b W 2008 roku rozegrano dwa turnieje w Bydgoszczy. Drugi turniej rozegrano w związku z odwołaniem zawodów w Gelsenkirchen.
  4. ↑ Turniej rozegrano w związku z odwołaniem zawodów w Rydze.

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ 1995 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  2. ↑ 1996 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  3. ↑ 1997 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  4. ↑ 1998 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  5. ↑ 1999 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  6. ↑ 2000 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  7. ↑ 2001 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  8. ↑ 2002 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  9. ↑ 2003 (ang.). speedway.org. [dostęp 2011-05-04].
  10. ↑ KLASYFIKACJA KOŃCOWA GRAND PRIX 2004 (pol.). przegladzuzlowy.pl. [dostęp 2011-05-04].
  11. ↑ KLASYFIKACJA KOŃCOWA GRAND PRIX 2005 (pol.). przegladzuzlowy.pl. [dostęp 2011-05-04].
  12. ↑ KLASYFIKACJA KOŃCOWA GRAND PRIX 2006 (pol.). przegladzuzlowy.pl. [dostęp 2011-05-04].
  13. ↑ KLASYFIKACJA KOŃCOWA GRAND PRIX 2007 (pol.). przegladzuzlowy.pl. [dostęp 2011-05-04].
  14. ↑ KLASYFIKACJA KOŃCOWA GRAND PRIX 2008 (pol.). przegladzuzlowy.pl. [dostęp 2011-05-04].
  15. ↑ KLASYFIKACJA KOŃCOWA GRAND PRIX 2009 (pol.). przegladzuzlowy.pl. [dostęp 2011-05-04].
  16. ↑ KLASYFIKACJA GRAND PRIX 2010 (pol.). espeedway.pl. [dostęp 2011-05-04].
  17. ↑ Klasyfikacja SGP/IMŚ (pol.). sportowefakty.pl. [dostęp 2011-10-10].
  18. ↑ 2012 FIM SPEEDWAY WORLD CHAMPIONSHIP STANDINGS (ang.). speedwaygp.com. [dostęp 2012-10-06].
  19. ↑ Tai Woffinden mistrzem świata, Adrian Miedziński najlepszy na Motoarenie! (pol.). sportowefakty.pl. [dostęp 2013-10-05].
  20. ↑ Krzysztof Kasprzak najlepszy w Grand Prix Polski! Jarosław Hampel na podium! (pol.). sportowefakty.pl. [dostęp 2014-10-12].
  21. ↑ Peter Kildemand walczył do końca. Zobacz klasyfikację końcową cyklu GP (pol.). sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2015-10-24].
  22. ↑ Wielki sukces Zmarzlika, dramat Janowskiego. Zobacz klasyfikację generalną cyklu (pol.). sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2016-10-22].
  23. ↑ Wielki sezon Jasona Doyle’a. Zobacz klasyfikację końcową cyklu Grand Prix (pol.). sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2017-10-28].
  24. ↑ Tai Woffinden po raz trzeci! Zobacz klasyfikację końcową cyklu Grand Prix (pol.). sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2018-10-06].
  25. ↑ Żużel. Bartosz Zmarzlik mistrzem świata! Klasyfikacja końcowa cyklu Grand Prix (pol.). sportowefakty.wp.pl. [dostęp 2019-10-06].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grand_Prix_IMŚ_na_żużlu&oldid=57884795”