Graniczna Placówka Kontrolna Hrubieszów

Graniczna Placówka Kontrolna Hrubieszów – zlikwidowany pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio przejściach granicznych na granicy z ZSRR.

GPK Hrubieszów
GPK SG w Hrubieszowie
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1 grudnia 1978

Rozformowanie

24 sierpnia 2005 (przekształcenia)

Tradycje
Kontynuacja

PSG w Hrubieszowie

Dowódcy
Pierwszy

mjr Wiaczesław Dudzicz

Organizacja
Dyslokacja

Hrubieszów
ul. Wyzwolenia 56

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza
Straż Graniczna

Podległość

Nadbużańska Brygada WOP
Nadbużański Batalion WOP
Nadbużański Oddział SG

Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Hrubieszowie – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej wykonująca kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio w przejściach granicznych na granicy z Ukrainą.

Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj

Graniczna Placówka Kontrolna Hrubieszów (GPK Hrubieszów) została utworzona 1 grudnia 1978[1] i podlegała bezpośrednio pod sztab Nadbużańskiej Brygady WOP w Chełmie.

1 października 1989 rozformowana została Nadbużańska Brygada WOP, na jej bazie powstał Nadbużański Batalion WOP w Chełmie, a GPK Hrubieszów włączono w jego struktury, który przeniesiono do struktur Bieszczadzkiej Brygady WOP w Przemyślu[2] i tak funkcjonowała do 15 maja 1991][3].

Straż Graniczna:

16 maja 1991 graniczna placówka kontrolna została przejęta przez Nadbużański Oddział Straży Granicznej w Chełmie[4] i przyjęła nazwę Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Hrubieszowie (GPK SG w Hrubieszowie)[a].

W 2000 rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym, tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego nastąpiło zniesienie Strażnicy SG w Hrubieszowie, a ochraniany odcinek przejęła Graniczna Placówka Kontrolna SG w Hrubieszowie[b][5][6].

Jako Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Hrubieszowie funkcjonowała do 23 sierpnia 2005 i 24 sierpnia 2005, Ustawą z 22 kwietnia 2005 O zmianie ustawy o Straży Granicznej...[7], została przekształcona na Placówkę Straży Granicznej w Hrubieszowie (PSG w Hrubieszowie) w strukturach Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej[8].

Ochrona granicy edytuj

Straż Graniczna:

2 stycznia 2003 GPK SG w Hrubieszowie przejęła pod ochronę odcinek granicy państwowej, po rozformowanej Strażnicy SG w Hrubieszowie i ochraniała wyłącznie odcinek granicy rzecznej z Ukrainą przebiegającą środkiem koryta rzeki granicznej Bug4[9].

Podległe przejścia graniczne edytuj

Strażnice sąsiednie edytuj

Dowódcy placówki edytuj

  • mjr Wiaczesław Dudzicz[10] (01.12.1978–30.10.1984)[1]
  • kpt. Jan Orłowski[10].

Uwagi edytuj

  1. Zarządzenie nr 019/Org. Komendanta Głównego Straży Granicznej z 30 kwietnia 1991 : Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie, sygn. KGSG 666/2, s. 104–105 (Nowosad 2013 ↓, s. 301.)
  2. Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk (w tym 5 w Nadbużańskim Oddziale SG → Dubaj 2013 ↓, s. 316) → Rydz 2011 ↓, s. 220.

Przypisy edytuj

  1. a b Wiaczesław Dudzicz. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej IPN [on-line]. katalog.bip.ipn.gov.pl, 2019. [dostęp 2021-11-19]. (pol.).
  2. Jackiewicz 1998 ↓, s. 108.
  3. Nadbużańska Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-11-18]. (pol.).
  4. Łach 2013 ↓, s. 290.
  5. Rydz 2011 ↓, s. 220.
  6. a b Nowosad 2013 ↓, s. 306.
  7. W miejsce dotychczas funkcjonujących strażnic oraz granicznych placówek kontrolnych utworzono placówki Straży Granicznej. Funkcjonariusze i pracownicy pełniący służbę i zatrudnieni w strażnicach oraz granicznych placówkach kontrolnych Straży Granicznej stali się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami placówek Straży Granicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 90, poz. 757).
  8. Nowosad 2013 ↓, s. 307.
  9. a b c Placówka Straży Granicznej w Hrubieszowie. [w:] Nadbużański Oddział SG [on-line]. nadbużański.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-11-20]. (pol.).
  10. a b Jarmoliński 2013 ↓, s. 172.

Bibliografia edytuj

  • Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
  • Halina Łach, System ochrony polskiej granicy państwowej, Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013, ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Jerzy Rydz: Nadbużański Oddział Straży Granicznej im. 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej w Chełmie. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991–2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
  • Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL. W: Stanisław Dubaj: Patroni Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej i Podległych Placówek SG – Tom VIII−IX, zeszyt 1 – 2012–2013. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 2013, s. 316–343. (pol.).
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Dariusz Nowosad. Nadbużański Oddział Straży Granicznej w latach 1991–2011. „Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych”. VIII–IX, zeszyt 1, 2012–2013, s. 299–314, 2013. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski. [dostęp 2021-11-24]. (pol.).