Greifswald

Miasto w Niemczech

Greifswald (wym. [ˈɡʁaɪ̯fsvalt], posłuchaj), Universitäts- und Hansestadt Greifswaldmiasto powiatowe i uniwersyteckie w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie nad rzeką Ryck, siedziba powiatu Vorpommern-Greifswald. Siedziba Uniwersytetu im. Ernsta Moritza Arndta i kilku ważnych instytucji naukowo-badawczych. W 2008 roku miasto liczyło ok. 54 tys. mieszkańców. Od 1947 do 2012 miasto było siedzibą władz Pomorskiego Kościoła Ewangelickiego, a od 1950 roku jego biskupów. Mieszczą się tu sądy: finansowy i administracyjny, dla całego kraju związkowego.

Greifswald
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Meklemburgia-Pomorze Przednie

Zarządzający

Stefan Fassbinder

Powierzchnia

50,50 km²

Populacja (31.12.2014)
• liczba ludności
• gęstość


56 685
1123 os./km²

Nr kierunkowy

03834

Kod pocztowy

17489, 17491, 17493

Tablice rejestracyjne

HGW

Położenie na mapie Meklemburgii-Pomorza Przedniego
Mapa konturowa Meklemburgii-Pomorza Przedniego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Greifswald”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Greifswald”
Ziemia54°06′N 13°23′E/54,100000 13,383333
Strona internetowa

Nazwa Greifswald, zapisana pierwotnie w formie Gripheswald (1248), in Grifeswolde (1250), Gripeswalt (1255), Grypswold (1264), pochodzi od gryfa, stanowiącego herb książęcej dynastii Gryfitów, oraz lesistych w przeszłości okolic[1]. Od połowy XIX wieku w polskim piśmiennictwie naukowym i popularnym stosuje się formę Gryfia[2][3][4].

Historia

edytuj
 
Miasto w XVII wieku

W miejscu pierwszej osady w 1193 roku odkryto złoża solankowe[5]. Miejscowość została założona w 1199 roku, gdy cystersi założyli klasztor Eldena. Osada leżała na przecięciu ważnych szlaków nadmorskich oraz na wzgórzu, co, zapewniało jej ochronę[5]. W roku 1200 do miasta przyłączono obszar leżący na wschód z klasztorem cysterek i kościołem mariackim, a w roku 1240 tereny zachodnie z w kościołem św. Jakuba[5]. 14 maja 1250 roku Greifswald otrzymał z rąk księcia Warcisława III lubeckie prawa miejskie[5]. Od 1296 mieszkańcy miasta byli zwolnieni ze służby w armii książąt pomorskich. W 1456 został założony najstarszy uniwersytet na Pomorzu – Uniwersytet w Greifswaldzie. Miasto leżało w granicach księstwa pomorskiego aż do wojny trzydziestoletniej, kiedy to od 1627 było okupowane przez siły Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a następnie od 1631 przez Szwedów. Miasto zostało formalnie włączone w granice Szwecji jako część tzw. Pomorza Szwedzkiego. W latach 1713 i 1736 ucierpiało z powodu pożarów. W 1763 został założony w Greifswaldzie ogród botaniczny. W 1815 miasto znalazło się w granicach prowincji Pomorze Królestwa Prus. W latach 1818–1832 było powiatem grodzkim w rejencji stralsundzkiej, a od 1832 w rejencji szczecińskiej. W 1871 zostało częścią Niemiec. W latach 1949–1990 część NRD.

Gospodarka

edytuj

W mieście rozwinął się przemysł elektroniczny, meblarski, odzieżowy, materiałów budowlanych oraz stoczniowy[6].

Podział administracyjny

edytuj
 
Podział terytorialny miasta. Grubsze linie oddzielają dzielnice administracyjne, cieńsze – historyczne.

Greifswald administracyjnie dzieli się na 8 dzielnic; niektóre składają się z dwóch lub więcej historycznych części miasta.

Dzielnice administracyjne Greifswaldu:

  • Innenstadt (Śródmieście)
  • Schönwalde II
  • Schönwalde I und Südstadt
  • Eldena
  • Ostseeviertel
  • Wieck/Ladebow
  • Friedrichshagen
  • Riems (eksklawa)

Zabytki

edytuj

Przyroda

edytuj

Na terenie Greifswaldu znajduje się między innymi potężna topola czarna, o obwodzie pnia w 2006 roku 847 cm, wiek szacuje się na 130–170 lat[7].

Transport

edytuj

W mieście znajduje się stacja kolejowa.

Osoby związane z Greifswaldem

edytuj
 
Gotycko-barokowy ratusz i rynek
 
Uniwersytet w Greifswaldzie

Współpraca zagraniczna

edytuj

Podpisane umowy partnerskie[8]:

Ponadto Greifswald utrzymuje kontakty z następującymi miastami:

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Dieter Berger, Geographische Namen in Deutschland, Dudenverlag, Mennheim 1993, s. 116.
  2. Wojciech Kętrzyński, Nazwy miejscowe polskie Prus Zachodnich, Wschodnich i Pomorza wraz z przezwiskami niemieckiemi, Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1879, kol. 235.
  3. Edmund Kosiarz, Wojny na Bałtyku X-XIX w, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1978, s. 56.
  4. Jerzy Strzelczyk, Historia i kultura cystersów w dawnej Polsce i ich europejskie związki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1987, s. 218.
  5. a b c d Miasta w Euroregionie... ↓, s. 27.
  6. Greifswald, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-04].
  7. Stefan Kühn, Uwe Kühn, Bernd Ulrich. Unsere 500 ältesten Bäume: Exklusiv aus dem Deutschen Baumarchiv. 2009. BLV Buchverlag GmbH & Co. KG. s. 39.
  8. Współpraca zagraniczna.
  9. Greifswald kolejnym miastem partnerskim Szczecina.

Bibliografia

edytuj
  • Tadeusz Persz: Miasta w Euroregionie Pomerania. Urząd Statystyczny w Szczecinie, 1998. ISBN 83-906504-4-4.