Grupa Armii Środek
Grupa Armii Środek (niem. Heeresgruppe Mitte) – niemiecka grupa armii, uczestniczyła w ataku na Związek Radziecki, walcząc w latach 1941-1945 przeciw Armii Czerwonej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1941 |
| Rozformowanie |
1945 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
Fedor von Bock |
| Ostatni |
Ferdinand Schörner |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa atak III Rzeszy na Związek Radziecki | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych |
wojska lądowe |
Historia Edytuj
Utworzona przed niemiecką inwazją na ZSRR (czerwiec 1941) (patrz plan Barbarossa) z przemianowania Grupy Armii B[1]. Dowodzący Grupą Armii środek von Bock, w czasie agresji na ZSRR miał pod swoimi rozkazami 34 dywizje piechoty, 9 dywizji pancernych, 6 dywizji zmotoryzowanych, 1 dywizję kawalerii i 2 brygady piechoty oraz 2 flotę powietrzną (1670 samolotów)[2].
W dniu 22 czerwca 1944 roku Grupa Armii Środek liczyła 52 dywizje, w których służyło około 820 000 żołnierzy. Pomimo tego w lipcu 1944 roku została rozbita i rozgromiona na Białorusi przez Armię Czerwoną w toku operacji Bagration[3]. Według Iana Baxtera rozgromienie Grupy Armii Środek było największą klęską Wehrmachtu, poważniejszą niż zniszczenie 6 Armii w bitwie stalingradzkiej[4]. Po odwrocie resztek Grupy Armii Środek do Prus Wschodnich została przemianowana w styczniu 1945 na Grupę Armii Północ. Nowa grupa armii o tej nazwie została utworzona także w styczniu 1945 po radzieckim przełamaniu frontu nad Wisłą z Grupy Armii A.
Dowódcy Edytuj
- Fedor von Bock (kwiecień – grudzień 1941)
- Günther von Kluge (grudzień 1941 – październik 1943)
- Ernst Busch (październik 1943 – czerwiec 1944)
- Walther Model (czerwiec – sierpień 1944)
- Georg-Hans Reinhardt (sierpień 1944 –styczeń 1945)
- Ferdinand Schörner (styczeń – maj 1945)
Struktura organizacyjna Edytuj
Skład w czerwcu 1941:
Skład w maju 1942:
- 2 Armia Pancerna
- 3 Armia Pancerna
- 4 Armia
- 9 Armia
- 537 Pułk Łączności
Skład w lipcu 1943[5]:
Skład 15 czerwca 1944[6]:
- 3 Armia Pancerna
- 4 Armia
- 9 Armia
- 2 Armia oraz odwody: 14 Dywizja Piechoty, 707 Dywizja Piechoty, 221 Dywizja Bezpieczeństwa, 391 Dywizja Bezpieczeństwa i Pancerna Grupa Operacyjna F
Skład w maju 1945:
- 1 Armia Pancerna
- 4 Armia Pancerna
- 7 Armia
- 17 Armia
- 537 pułk łączności
Przypisy Edytuj
- ↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 166.
- ↑ Iwanowski 1971 ↓, s. 110, 111.
- ↑ Baxter 2009 ↓, s. 71.
- ↑ Baxter 2009 ↓, s. 72.
- ↑ Baxter 2009 ↓, s. 167-170.
- ↑ Baxter 2009 ↓, s. 177,178.
Bibliografia Edytuj
- Ian Baxter: Od odwrotu do klęski. Ostatnie lata Wehrmachtu na froncie wschodnim 1943-1945. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-11537-8.
- Wincenty Iwanowski: Operacje okrążające II wojny światowej. Warszawa: 1971.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.