Grzegorz Peszke
Grzegorz Peszke (ur. 6 maja 1951, zm. 2 listopada 2023[1]) – polski konstruktor lotniczy, modelarz, wielokrotny mistrz Polski i mistrz świata, współwłaściciel i dyrektor techniczny firmy lotniczej PESZKE S.C.
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier |
Życiorys edytuj
Grzegorz ukończył liceum ogólnokształcące w Krośnie i podjął studia na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach na Wydziale Techniki. Następnie wybrał inny kierunek studiów – lotnictwo na Politechnice Rzeszowskiej. Pasję lotniczą odziedziczył po ojcu Jerzym Peszke, który walczył jako pilot w Dywizjonie Myśliwskim RAF w czasie Bitwy o Anglię. Od 1961 r. pracował jako instruktor samolotowy w Aeroklubie Podkarpackim[2].
Sport modelarski edytuj
Grzegorz zainteresował się techniką lotniczą. Zaczął budować modele samolotów i szybowców oraz doskonalił technikę pilotażu modeli zdalnie sterowanych w Sekcji Modelarskiej Aeroklubu Podkarpackiego. Jako zawodnik modelarstwa lotniczego startował na krajowych zawodach modelarskich. Aeroklub Polski powoływał go także na zawody międzynarodowe. W latach 80., wraz z konstruktorem modelarskim Kazimierzem Ginalskim przy współpracy z Politechniką Rzeszowską, wykonał zdalnie sterowany model samolotu PZL M18 Dromader (w skali 1:7,4) z przeznaczeniem do badań tunelowych i prób w locie[3]. Pierwsze sukcesy w sporcie lotniczym modelarskim odniósł w 1973 roku, a w 1982 zdobył rekord świata i Polski. Był to rekord prędkości modelu szybowca wynoszący 109,153 km/h. W 1985 r. i 1986 r. ponownie uzyskał rekordowe wyniki. Rekord odległości lotu w linii prostej (6928 m) modelu szybowca zdalnie sterowanego o napędzie elektrycznym pilotowany był przez Grzegorza Peszke z samochodu osobowego. W kategorii długotrwałości lotu w klasie F3E-S rekord Polski z czasem lotu 4 godziny 2 min 43 sekund oraz rekord odległości lotu w obwodzie zamkniętym[4]. Swoją fachową wiedzą i doświadczeniem dzielił się publikując artykuły w miesięczniku modelarskim „Modelarz”, w 1984 r. w czasie IV Sympozjum Wiedzy Modelarskiej w Bytomiu wygłosił prelekcję „Tendencje rozwojowe modeli kategorii F3B[5] W 1999 r. na Mistrzostwach Polski Szybowców RC w Tęgoborzu zawodnik Andrzej Krupa wywalczył I miejsce modelem zaprojektowanym i wykonanym przez Grzegorza Peszke[6].
Konstruktor lotniczy edytuj
W 1989 r. założył w Krośnie firmę Z.P.P Aero-Sail która produkowała czasze anten satelitarnych kompozytowe, a od swoją wiedzę na temat aerodynamiki i konstrukcji lotniczych oraz zdobyte w czasie studiów i doświadczenie w podczas budowy i projektowania modeli szybowców o rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 6 m i masie startowej 2,3 kg, wykorzystał do budowy i produkcji wyczynowych modeli zdalnie sterowanych oraz projektowania celów latających dla wojska. Zaprojektował i rozpoczął produkcję śmigieł do motolotni i motoparalotni, wiatrakowców. Następnym zrealizowanym projektem był jednomiejscowy szybowiec ultralekki „Redbullina” zbudowany na konkurs Red Bull Flugtag odbywający się we wrześniu 1999 r. w Krakowie, szybowiec zdobył nagrodę za najdłuższy lot.
W 2002 r. zaprojektował i rozpoczął produkcję serii śmigieł kompozytowych (węglowo-epoksydowe) do samolotów ultralekkich, lekkich i specjalnych.
Od czasu wykonania prototypu GP10 nawiązał współpracę z mistrzem świata w szybownictwie
Sebastianem Kawą, który jako konsultant techniczny uczestniczył w rozwoju następnych wersji szybowców GP.
Firma Aero-Sail zmieniła nazwę w 2007 r. na Peszke S.C.
W ramach współpracy z czeską firmą lotniczą Airplines s.r.o. oraz Skyleader a.s. w 2009 r. Peszke zaprojektował samolot GP ONE który miał spełniać wymagania europejskiej klasy UL i amerykańskiej LSA. W ramach projektu firma PESZKE zaprojektowała samolot, wykonała dokumentację techniczną samolotu, wykonała prototyp oraz przygotowała zaplecze produkcyjne dla nowych samolotów oraz wyszkoliła pracowników czeskich w technologii produkcji płatowców. Czeskie firmy zostały inwestorem projektu oraz zapewniły przeprowadzenie procesu certyfikacyjnego samolotu[7].
Następny projekt GP10 został zaprojektowany i oblatany, z bardzo pozytywnym rezultatem dnia 24 września 2013 r. na lotnisku Jaroměř w Czechosłowacji przez pilota oblatywacza Juraja Cekana. Peszke był autorem projektu i konstruktorem szybowca GP10. Następny projekt Grzegorza Peszke to GP14 VELO powstał przy współpracy z Instytutem Lotnictwa ramach projektu „Lekki szybowiec wyczynowy o innowacyjnej konstrukcji skrzydła”, który współfinansowany był ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Szybowiec zaprojektowany został w dwóch wersjach, jako szybowiec bez silnika oraz jako motoszybowiec z chowanym silnikiem elektrycznym pozwalającym na samodzielny start.
Na szybowcu GP14 VELO Sebastian Kawa startował na Mistrzostwa świata w szybownictwie w klasie 13,5-metrowej w 2017 r. zdobył złoty medal w Szatymaz na Węgrzech. Ten typ szybowca Peszke zaprojektował w wersji z silnikiem elektrycznym i śmigłem pchającym pozwalającym na samodzielny start. Śmigło dwułopatowe pchające składa się i chowa się wraz z zespołem napędowego do kadłuba szybowca. Zespół napędowy powstał przy współpracy czeską firmą JETI, znanego na świecie producenta wyposażenia modeli zdalnie sterowanych, np. akumulatorów, silników elektrycznych, regulatorów obrotów, aparatur zdalnego sterowania[8].
Grzegorz Peszke zmarł 2 listopada 2023 roku, jego urna została złożona w kolumbarium na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie[9].
Osiągnięcia sportowe edytuj
- 1973 r. wykonał rekordowy przelot modelem kategorii F3F po obwodzie zamkniętym, jednak model w czasie przelotu po pokonaniu 370 km rozpadł się w turbulencji, komisja nie zatwierdziła rekordu[10],
- Międzynarodowe zawody „O Puchar Dwóch Zboczy” rozgrywane w Krośnie i Preszowie, I miejsce (1981)[11],
- Rekord świata i Polski prędkości lotu modelu szybowca zdalnie sterowanego „Laser” w obwodzie zamkniętym – 109,153 km/h (1982 r.)
- Rekord Polski, odległość w obwodzie zamkniętym 182 km klasa F3B (1982r.)[12],
- Rekord świata i Polski odległości lotu w linii prostej 6928 m (klasa F3E), na trasie Nowy Żmigród – Kłopotnica (1985 r.)
- Rekord świata i Polski długotrwałości lotu modelu zdalnie sterowanego wyścigowego z silnikiem elektrycznym w kategorii F5D (4 h 2 min 43 s) (1986 r.)[13],
- Rekord świata i Polski odległości lotu w obwodzie zamkniętym modelu zdalnie z napędem elektrycznym klasy F3E-S (69 km) (1986 r.)[14]
Wyróżnienia edytuj
Błękitne Skrzydła, honorowe wyróżnienie „Skrzydlatej Polski” za wybitne osiągnięcia w sporcie lotniczym (1983)
.jpg)
Konstrukcje Grzegorza Peszke edytuj
| LC-250 | imitator cel latający (1992) |
| LC-04-250/99 | imitator celu latającego (?) |
| Peszke „Redbullina” | jednomiejscowy szybowiec ultralekki (1999) |
| LC-360 /GP12 | imitator celu latającego (2000) |
| LC-430 /GP15 | imitator celu latającego (2000) |
| GP5 | dwumiejscowy, samolot ultralekki (2005) |
| GP ONE /(Skylander) | dwumiejscowy, samolot ultralekki (2010) |
| GP10 AXIS | jednomiejscowy, szybowiec (2013) |
| GP11 PULSE | jednomiejscowy, szybowiec |
| GP12 FLEX | jedmomiejscowy, szybowiec |
| GP14 VELO | jednomiejscowy, szybowiec |
Przypisy edytuj
- ↑ Zmarł Grzegorz Peszke. Klub Seniorów Lotnictwa, 2023-11-03. [dostęp 2023-11-03]. (pol.).
- ↑ Lotnicza pasja z pokolenia na pokolenie. lotniczepodkarpacie.pl. [dostęp 2018-03-13].
- ↑ Jan Gałuszka, Marek Mojak „Kazimierz Ginalski, ur. 10.07.1936” PDF źródło: lotnisko-krosno.com.pl.
- ↑ Dwa rekordy świata „Modelarz” 4/86.
- ↑ „Modelarz” 7/1984.
- ↑ Bogdan Podhalański: Mistrzostwa Polski Modeli Szybowców RC F3F. lotniczepodkarpacie.pl. [dostęp 2018-05-23].
- ↑ Producent Szybowców Peszke S.C.: „My budujemy własną teorię…". dlapilota.pl, 2013-12-13. [dostęp 2023-11-03]. (pol.).
- ↑ JP: Lekki szybowiec wyczynowy o innowacyjnej konstrukcji skrzydła…”. dlapilota.pl. [dostęp 2018-07-05].
- ↑ śp. Grzegorz Peszke. krosno.artlookgallery.com. [dostęp 2023-11-17]. (pol.).
- ↑ „70 lat”, PDF str58 lotnisko-krosno.com.
- ↑ Modelarze krosno historia.
- ↑ Stefan Smolis „1000 słów o modelarstwie” str247.
- ↑ REKORDY ŚWIATA I POLSKI MODELI LOTNICZYCH, Aeroklub Polski
- ↑ Rekordy i Polski Modeli Lotniczych, PDF źródło:komisjamodelarskaap.pl.