Grīva
 |
Ten artykuł od 2023-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Grīva (Grzywa) – dzielnica Dyneburga położona po lewej stronie Dźwiny, do 1956 roku odrębne miasto.
Historia edytuj
Historia ośrodka sięga 1810, gdy na terenie dawnego osiedla Jeruzalem rozpoczęto budowę twierdzy dyneburskiej. Żydowska dzielnica została wtedy przeniesiona półtora kilometra dalej w górę Dźwiny, na lewy brzeg rzeki Laucesa, gdzie dotychczas znajdowała się tzw. Grzywska karczma. Stąd też wzięła się nowa nazwa miasteczka – grīva oznacza w języku łotewskim ujście rzeki. Z kolei na prawnym brzegu Laucesy rozwinęło się miasteczko Semgallen – wkrótce połączyło się ono z Grzywą, która przybrała nazwę Griwa-Semgallen.
W 1831 dokonano formalnej integracji Dyneburga z Grīvą, jednak na skutek skarg mieszkańców, którzy nie akceptowali rygorów życia w mieście-twierdzy w 1849 doszło do ponownego rozdzielenia ośrodków. Odtąd Grīva była miasteczkiem w powiecie Iłukszta guberni kurlandzkiej.
W 1897 Grīva liczyła ponad 8 tys. mieszkańców. Na znaczny wzrost ich liczby miał wpływ szybki rozwój sąsiedniego Dyneburga. W 1912 zamieszkana już przez 12 tys. osób Grīva otrzymała prawa miejskie. W latach 1875–1879 w lokalnej szkole niemieckiej nauczał Rainis.
Po I wojnie światowej nieoficjalne pretensje do miasta oraz sąsiednich 6 parafii zgłaszała Polska. Stan ten trwał do roku 1929, kiedy oba kraje uzgodniły ostatecznie kształt wspólnej granicy; przebiegała ona ok. 17 km na południe od Grzywy[1].
W czasie rządów łotewskich 1920–1940 miasto wchodziło w skład powiatu Iłukszta – otrzymało własny herb. W 1935 wybudowano połączenie mostowe między Dyneburgiem a Grīvą, tzw. Most Jedności, symbolizujący unię Łatgalii z Kurlandią. Przed wojną była najmniej łotewskim z łotewskich miast – jedynie 22% ludności określało się jako Łotysze, większość mieszkańców mówiła po rosyjsku i wyznawała prawosławie.
W czasie II wojny światowej na terenie dzielnicy mieściło się getto żydowskie.
Po włączeniu w skład ZSRR Grīva awansowała do roli centrum rejonu, po czym w 1956 stała się formalnie częścią Dyneburga.
Przypisy edytuj
- ↑ Viesturs Pauls Karnups, Latvian-Polish Economic Relations 1918-1939, [w:] 13. Conference on Baltic Studies in Europe, Gdańsk 2019, s. 34
Bibliografia edytuj
- З. И Якуб: Даугавпилс в прошлом. Публикации краеведа, Dyneburg 1998, ISBN 9984-582-08-6
Linki zewnętrzne edytuj
- Grzywka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 900.
- O Grzywce w haśle "Dyneburg", [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 254.