Gwara kłodzka języka czeskiego

Gwara kłodzkagwara języka czeskiego używana przez mniejszość czeską w tzw. czeskim kątku, na ziemi kłodzkiej.

Kladské nářečí
Obszar

Ziemia kłodzka

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Cechy językowe edytuj

Gwara kłodzka charakteryzuje się wieloma cechami językowymi wspólnymi dla wszystkich gwar wschodnioczeskich, szereg wspólnych zjawisk łączy ją z bliskimi gwarami podkarkonoskimi[1].

Podstawowe cechy, charakterystyczne dla gwary kłodzkiej[1][2]:

  • Półsamogłoskowa wymowa v, jak zrou̯na zamiast lit. cz. zrovna, bądź też obecność bilabialnego v ([w]) – hlawa zamiast lit. cz. hlava. Podobnie jak w innych gwarach podkarkonoskich, możliwa jest podobna wymowa lit. cz. l jak , np. kořau̯ka, odpočau̯ si.
  • Zbitka spółgłoskowa dn zastąpiona przez nn (jennoho zamiast lit. cz. jednoho).
  • Na miejscu literackich czeskich sylabotwórczych i spotykane są grupy er, ir, ar oraz el, il, al, np. smerť, deržať zamiast lit. cz. smrt, držet.
  • Przejście -vě- w -je-, np. sjet zamiast literackiego svět.
  • Forma hdo (lit. cz. kdo).
  • Końcówka -i w mianowniku i bierniku liczby mnogiej rzeczowników ożywionych rodzaju męskiego, np. vidim kluci zamiast lit. cz. vidím kluky.
  • Końcówka -oj w celowniku rzeczowników ożywionych rodzaju męskiego, np. pánoj zamiast lit. cz. pánovi.
  • Dopełniacz liczby mnogiej na -ouch, np. rohouch, kravouch, městouch[3].
  • Obecność dużej liczby germanizmów, a od XX wieku także polonizmów, np. ostatní, teraz zamiast lit. cz. poslední, teď.

Przypisy edytuj

  1. a b Naše řeč. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-13)]. (cz.).
  2. Osudy země kladské. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-13)]. (cz.).
  3. Pavel Kosek: Česká nářečí. [dostęp 2022-07-25]. (cz.).