Gwardian

przełożony domu zakonnego u franciszkanów i kapucynów

Gwardian – w zgromadzeniach zakonnych funkcjonujących według reguły zakonnej Franciszka z Asyżu kadencyjny przełożony domu zakonnego[1].

Franciszek z Asyżu u Honoriusza III (Giotto)

W czasie tworzenia zakonu przez Franciszka z Asyżu, jednym z jego założeń było odcięcie się od istniejących dotychczas zasad organizacyjnych zakonów, dlatego w swojej Pierwszej Regule, która powstała w 1209 lub w 1210, w rozdziale VI, zabronił zakonnikom sprawowania funkcji przeora, a także tytułowania kogokolwiek w ten sposób. Niemniej, ani Pierwsza Reguła, ani tzw. Reguła zatwierdzona (Regula secunda), która 29 listopada 1223 otrzymała akceptację papieża Honoriusza III, nie zawierają żadnych szczegółowych informacji na temat organizacji zakonu i jego struktury. W regułach tych nie jest również określona funkcja gwardiana.

Gwardiani (guardiano) istnieli jednak od samego początku zakonu, co znajduje potwierdzenie w dokumentach zachowanych z tamtego okresu. Wśród tych dokumentów są trzy, których autorem był Franciszek z Asyżu: List do ministra (1217), List do Zakonu (1220), oraz Testament (po 1223)[2].

I bardzo pragnę być posłuszny ministrowi generalnemu tego braterstwa i temu gwardianowi, którego on zechce mi wyznaczyć. I tak chcę być ujęty w jego rękach, żebym bez jego woli i wbrew posłuszeństwu nie mógł się poruszać ani cokolwiek czynić, gdyż on jest moim panem. (...) I wszyscy moi bracia powinni tak samo słuchać swoich gwardianów.[3]

Zwyczaj mianowania gwardianów przez ministrów prowincjalnych wykształcił się we franciszkańskich prowincjach zaalpejskich.


Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Emil M. Pacławski: Mały alfabet franciszkański. Tychy: Ara-Graf, 2009, s. 43. ISBN 83-87646-12-4.
  2. Gerard Pieter Freeman, Hans Sevenhoven: Testament św. Franciszka. Komentarz duchowy. Kraków: Serafin, 2009, s. 118-133. ISBN 83-60512-72-2.
  3. Franciszek z Asyżu: Testament. W: Pisma św. Franciszka.... s. 126.

Bibliografia

edytuj
  • ABC chrześcijanina. Mały słownik, Sylwester Zalewski (red.), Warszawa 1999. ISBN 83-85762-95-7
  • Pisma św. Franciszka z Asyżu. Kajetan Amrożkiewicz (tłum.), Paulina Brzozowska (red.), Maksymilian Macioszek (red.). Wyd. 3. Warszawa: 1990.