Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo

Gwiezdne wojny, część I: Mroczne widmo (ang. Star Wars: Episode I – The Phantom Menace) – chronologicznie pierwsza część sagi Gwiezdne wojny, powstała w 1999 roku jako czwarty z kolei film. Jej reżyserem jest George Lucas. Film opowiada o dzieciństwie Anakina Skywalkera. 10 lutego 2012 do polskich kin trafiła wersja w 3D.

Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo

Star Wars: Episode I – The Phantom Menace

Logo filmu
Gatunek	space fantasy, space opera
Data premiery	16 maja 1999 17 września 1999 (Polska)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	131 minut
Reżyseria	George Lucas
Scenariusz	George Lucas
Główne role	Liam Neeson Ewan McGregor Natalie Portman Jake Lloyd
Muzyka	John Williams
Zdjęcia	David Tattersall
Scenografia	Gavin Bocquet
Kostiumy	Trisha Biggar
Montaż	Paul Martin Smith Ben Burtt
Produkcja	Rick McCallum George Lucas
Wytwórnia	Lucasfilm
Dystrybucja	20th Century Fox Syrena Entertainment (Polska)
Budżet	115 000 000 USD
Przychody brutto	1 027 044 677 USD
Kontynuacja	Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów
Nagrody
1 Złota Malina (z 9 nominacji)
Strona internetowa

Chronologia

Produkcja

Gwiezdne wojny: część VI – Powrót Jedi (1983) Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo (1999) Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów (2002)

Wydarzenia

Gwiezdne wojny: Akolita (2024) Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo (1999) Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów (2002)

Serwis Rotten Tomatoes przyznał mu wynik 51%.

Fabuła

Federacja Handlowa rozpoczyna blokadę planety Naboo. Mistrz zakonu Jedi – Qui-Gon Jinn i jego uczeń-padawan, Obi-Wan Kenobi otrzymują nakaz rozwiązania konfliktu. Jednak federacja zawiera przymierze z tajemniczym Darthem Sidiousem i otrzymuje od niego nakaz zamordowania Jedi. Ci jednak pokonują przeciwników. Lądują na Naboo, gdzie, uciekając przed wojskami federacji Qui-Gon i Obi-Wan, ratują od śmierci Jar Jar Binksa – niezdarnego Gunganina skazanego na wygnanie. Ten prowadzi ich do swojego podwodnego plemienia, które Jedi mają nadzieję przekonać by współpracowali z innymi mieszkańcami planety i odparli Federację. Jednak Gunganie nie są pokojowo nastawieni, nie lubią przedstawicieli innych gatunków, którzy od lat okazywali im pogardę. Jedi wraz z Jar Jarem odpływają podarowanym przez Gungan statkiem. Zostają zaatakowani przez dwa morskie potwory, jednak oba zabija olbrzymi potwór Sando. Docierają do pałacu czternastoletniej, królowej Naboo – Padmé Amidali, która trafia do niewoli ma zostać zmuszona do podpisania paktu legalizującego inwazję. W porę zostaje jednak ewakuowana przez Jedi.

Niestety podczas ucieczki z planety ich statek kosmiczny zostaje uszkodzony przez droidy. Droid astromechaniczny R2-D2 naprawia szkodę, jednak załoga zostaje zmuszona do awaryjnego lądowania na pustynnej planecie Tatooine. Okazuje się, iż potrzebna jest wymiana części w maszynie. Qui-Gon, Padmé, Jar Jar i ich droid naprawczy R2-D2 docierają do kosmoportu Mos Espa, gdzie spotykają handlarza Watto. Jego dziewięcioletni niewolnik Anakin Skywalker zaprasza ich do swojego domu. Chłopiec szybko zakochuje się w Amidali. Z kolei R2-D2 zaprzyjaźnia się ze skonstruowanym przez Skywalkera droidem – C-3PO. Qui-Gon wyczuwa w chłopcu wielką Moc, tę samą, którą posiadają rycerze Jedi i postanawia zbadać próbkę krwi młodego Anakina. Wyniki wykazują, że w krwi chłopca znajdują się midichloriany – mikrokomórki, które sprawiają, że ich posiadacz jest „wrażliwy na Moc” i może się nią posługiwać. Ich liczba w organizmie młodego niewolnika jest większa niż w organizmie najpotężniejszego mistrza Jedi – Yody. Gdy Qui-Gon pyta matkę Skywalkera – Shmi Skywalker kto jest ojcem chłopca – ta odpowiada, że nie było żadnego ojca. Jak się później okazuje – to nie żaden mężczyzna począł Anakina, lecz zrobiły to wcześniej wspomniane midichloriany. Qui-Gon tym samym dochodzi do wniosku, że chłopiec może być Wybrańcem, który według pradawnej przepowiedni ma przywrócić równowagę Mocy, po czym wpada na pomysł, by przedstawić go Radzie Jedi. Wpierw jednak musi naprawić statek, na co załoga nie ma pieniędzy. Skywalker oferuje pomoc – ma zamiar ukończyć budowę swojego pojazdu i wystartować w kosmicznym wyścigu, w którym dozwolone są wszystkie nieczyste zagrania. Nagrodą za pierwsze miejsce w zawodach jest wielka kwota, za którą nowi przyjaciele chłopca mogliby kupić części potrzebne do naprawy ich statku. Qui-Gon zakłada się z Watto, że chłopiec wygra wyścig. W przypadku wygranej Anakina handlarz ma zwrócić wolność młodemu Skywalkerowi. Ku zaskoczeniu wszystkich Anakin wygrywa wyścig (w tej scenie pojawiają się także Huttyjski gangster Jabba oraz Tuskeni), eliminując swojego najgroźniejszego rywala, będącego faworytem, wyjątkowo nieuczciwego Duga Sebulbę.

Anakinowi zostaje zwrócona wolność, jednak musi zostawić na planecie matkę. Przy powrocie na statek Qui-Gon zostaje zaatakowany przez potężnego Lorda Sithów – Dartha Maula, ucznia Dartha Sidiousa. Po krótkiej walce mistrzowi Jedi udaje się uciec. Jedi zabierają chłopca na planetę Coruscant, gdzie przedstawiają go Radzie Jedi. Członkowie Rady m.in. Mistrz Yoda i Mace Windu jednak nie zgadzają się na szkolenie chłopca. Za argument podają, iż nie jest już wystarczająco młody, by rozpocząć szkolenie – zasady nie pozwalają bowiem na szkolenie kogoś, kto ma więcej niż pięć lat. Poza tym Yoda wyczuwa w Anakinie strach spowodowany rozstaniem z matką, który może popchnąć go w kierunku ciemnej strony Mocy. Qui-Gon oferuje, iż może sam przyjąć go na swoje szkolenie oraz oświadcza Radzie, że jego obecny uczeń Obi-Wan jest gotowy już przejść próby Jedi.

Qui-Gon wraz z Obi-Wanem, Jar Jarem, Padmé i Anakinem udają się na Naboo, gdzie królowa pokornie prosi o przymierze Gungan. Ci zgadzają się. W zamian za pojednanie Gungan i poddanych Amidali, Jar Jar zostaje mianowany generałem. Armia Gungańska toczy bitwę z droidami, podczas gdy mała grupa dywersyjna złożona z Jedi, królowej, kilku jej służących i Anakina wdziera się do pałacu, gdzie mają pojmać wicekróla federacji. Na drodze staje im Darth Maul, którym Qui-Gon i Obi-Wan postanawiają się zająć. Młody Anakin oddziela się od grupy, zasiada za sterami myśliwca „N-1” i niszczy stację dowodzenia droidów, co daje przewagę w bitwie, ponieważ wszystkie droidy zostają wyłączone. Wicekról zostaje pojmany, a w tym samym czasie Qui-Gon Jinn i Obi-Wan Kenobi staczają walkę na miecze świetlne z Darthem Maulem. Po chwili Kenobi zostaje oddzielony od swojego mistrza i zmuszony jest obserwować jak wróg przebija ciało Qui-Gona mieczem. Niedługo po tym młody Obi-Wan powraca do walki, jednakże Maul zrzuca go do otchłani. Kenobi traci miecz i desperacko chwyta się stromej ściany. Po chwili wyskakuje z otchłani, za pomocą Mocy chwytając w locie miecz swego mistrza i zabija przeciwnika. Konający Qui-Gon prosi Obi-Wana, aby obiecał mu, że wyszkoli Anakina na rycerza Jedi. Rada spełnia ostatnią prośbę zmarłego mistrza Jedi. Odbywa się pogrzeb Qui-Gona, w którym uczestniczą m.in. Rada Jedi, Obi-Wan, Anakin, Amidala i senator Palpatine. Republika dowiaduje się o nowym zagrożeniu – Sithach, którzy jak wszyscy sądzili, dawno wyginęli. Senator Palpatine zostaje wybrany na nowego Wielkiego Kanclerza Republiki, a Amidala zajmuje miejsce Palpatine’a jako senator. Obi-Wan Kenobi uzyskuje natomiast tytuł rycerza Jedi. Film kończy się uroczystą paradą w sercu stolicy Naboo z okazji zwycięstwa i pojednania z rdzennym ludem planety – Gunganami.

Obsada

Ewan McGregor
(Obi-Wan Kenobi)

Liam Neeson
(Qui-Gon Jinn)

Natalie Portman
(Padmé Amidala)

Jake Lloyd
(Anakin Skywalker)

Samuel L. Jackson
(Mace Windu)

Ian McDiarmid
(Senator Palpatine)

Reggia di Caserta we Włoszech, która zagrała pałac na Naboo

Rola	Aktor	Dubbing
Qui-Gon Jinn	Liam Neeson	Krzysztof Kołbasiuk
Obi-Wan Kenobi	Ewan McGregor	Omar Sangare
królowa Amidala / Padmé	Natalie Portman	Aleksandra Rojewska
Anakin Skywalker	Jake Lloyd	Jonasz Tołopiło
Mace Windu	Samuel L. Jackson	Jacek Rozenek
Yoda	Frank Oz	Mariusz Czajka
Palpatine / Darth Sidious	Ian McDiarmid	Ryszard Nawrocki (Palpatine) Janusz Bukowski (Darth Sidious)
Shmi Skywalker	Pernilla August	Maria Gładkowska
Jar Jar Binks	Ahmed Best	Ryszard Olesiński
Darth Maul	Ray Park Peter Serafinowicz (głos)	Jacek Kopczyński
kapitan Panaka	Hugh Quarshie	Andrzej Butruk
Nute Gunray	Silas Carson	Jerzy Dominik
boss Nass	Brian Blessed	Włodzimierz Bednarski
Sio Bibble	Oliver Ford Davies	Andrzej Gawroński
Watto	Andrew Secombe	Jarosław Boberek
C-3PO	Anthony Daniels	Grzegorz Wons
Sabé	Keira Knightley	Jolanta Wilk
Saché	Sofia Coppola	–
R2-D2	Kenny Baker	–
kanclerz Finis Valorum	Terence Stamp	Lech Wierzbowski
Jabba the Hutt	Nieznany aktor (głos)	–
Dofine	–	Wojciech Machnicki

Nagrody

• 2000: John Williams (I) (nominacja) Grammy najlepsza muzyka
• 2000: Trisha Biggar Saturn najlepsze kostiumy
• 2000: Saturn najlepsze efekty specjalne
• 2000: (nominacja) Saturn najlepszy film sci-fi
• 2000: George Lucas (nominacja) Saturn najlepszy reżyser
• 2000: Liam Neeson (nominacja) Saturn najlepszy aktor
• 2000: Ewan McGregor (nominacja) Saturn najlepszy aktor drugoplanowy
• 2000: Pernilla August (nominacja) Saturn najlepsza aktorka drugoplanowa
• 2000: Natalie Portman (nominacja) Saturn najbardziej obiecująca aktorka
• 2000: Ahmed Best Złota Malina najgorszy aktor drugoplanowy
• 2000: (nominacja) Złota Malina najgorszy film
• 2000: Sofia Coppola (nominacja) Złota Malina najgorsza aktorka drugoplanowa
• 2000: George Lucas (nominacja) Złota Malina najgorszy scenariusz
• 2000: George Lucas (nominacja) Złota Malina najgorszy reżyser
• 2000: Jake Lloyd (nominacja) Złota Malina najgorszy aktor drugoplanowy
• 2000: (nominacja) Oscar najlepsze efekty specjalne
• 2000: (nominacja) Oscar najlepszy dźwięk Akademia Filmowa
• 2000: Ben Burtt (nominacja) Oscar najlepszy montaż dźwięku
• 2000: (nominacja) BAFTA najlepsze efekty specjalne
• 2000: Ben Burtt (nominacja) BAFTA najlepszy dźwięk
• 2000 wyścig ścigaczy MTV Movie Awards najlepsza scena akcji
• 2000 Liam Neeson, Ewan McGregor i Ray Park (nominacja) MTV Movie Award najlepsza walka
• 2000: Ray Park (I) (nominacja) MTV Movie Award najlepszy czarny charakter
• 1999: Złoty Ekran (Niemcy)

Linki zewnętrzne

• Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo w bazie IMDb (ang.)
• Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo w bazie Filmweb