György Kurtág
György Kurtág (ur. 19 lutego 1926 w Lugoj) – węgierski kompozytor, pianista i pedagog.
Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1926 |
---|---|
Pochodzenie | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujSpadkobierca Bartóka rozpoczął swą edukację muzyczną w 1940 w Timișoarze (węg. Temesvár). Nauki gry na fortepianie pobierał od Magdy Kardos, kompozycji natomiast uczył się od Maxa Eisikovitsa. W następstwie II wojny światowej przeprowadził się na Węgry. W Szkole Głównej Muzycznej uczyli go m.in. Ferenc Farkas, Sándor Veress, Pál Kadosa, jak też Leó Weiner, który uczył Kurtága muzyki kameralnej. W 1951 uzyskał dyplom w klasie fortepianu i muzyki kameralnej, a w 1955 w klasie kompozycji. W latach 1957–1958 uczył się w Paryżu u Marianne Stein, uczęszczał też na lekcje Dariusa Milhauda oraz Oliviera Messiaena.
Od 1958 był nauczycielem w liceum muzycznym im. Béli Bartóka, potem pracował jako korepetytor przy Krajowej Filharmonii. Od 1967 uczył w Akademii Muzycznej najpierw na kierunku fortepianu, a potem muzyki kameralnej. W 1971 rozpoczął roczny pobyt w Berlinie Zachodnim w ramach programu artystycznego DAAD. W latach 1986–1993 nauczał w Akademii Muzycznej niepełnym wymiarze godzin. Począwszy od 1993 roku spędził dwa lata pracując jako kompozytor-rezydent przy filharmonii berlińskiej. W 1995 spędził rok w Wiedniu, prowadząc kursy mistrzowskie w wiedeńskim Konzerthaus oraz komponując.
Począwszy od 1996 roku rozpoczął swą dwuletnią pracę w Holandii, otrzymuje zaproszenia od Sociéte Gaviniés, haskiego Koninklijk Conservatorium, Muziekcentrum Vredenburg w Utrechcie, amsterdamskiego Concertgebouw, od Nederlandse Operá, Schönberg Ensemble, Asko Ensemble, Orlando Quartet, Osiris Trió oraz od Reinberta de Leeuwa. Po nowszej pracy w Berlinie w 1999 wyjechał do Francji, gdzie pracował przez dwa lata w Ensemble Intercontemporain, dla paryskiego konserwatorium.
W 1987 został członkiem Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Berlińskiej Akademii Sztuki. Od 2001 jest honorowym członkiem Amerykańskiej Akademii Literatury i Sztuki. W 2003 został laureatem prestiżowej duńskiej Nagrody Fundacji Muzycznej Léonie Sonning. Oficer francuskiego Orderu Sztuki i Literatury (1985)[1]. Odznaczony niemieckim orderem Pour le Mérite (1999)[2], austriacką Odznaką Honorową za Naukę i Sztukę (1998)[3] oraz Krzyżem Wielkim węgierskiego Orderu Zasługi (2006)[1]. W 2024 otrzymał Nagrodę Wolfa w dziedzinie muzyki[4].
Koncertuje regularnie ze swoją żoną, pianistką Mártą Kurtág (ślub w 2002). Jego kompozycje są grane na całym świecie. W 2018 w La Scali wystawiono jego operę wg Becketta Końcówka (Fin de partie. Scènes et monologues).
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kurtág György. Budapest Music Center. [dostęp 2019-12-27]. (węg.).
- ↑ György Kurtág. Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2019-12-27]. (niem.).
- ↑ György Kurtág. Kurien der Wissenschaft und Kunst. [dostęp 2020-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-17)]. (niem.).
- ↑ מיכל, György Kurtág [online], Wolf Foundation, 3 lipca 2024 [dostęp 2024-07-15] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 477. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- ISNI: 0000000121290009
- VIAF: 39482680
- LCCN: n80002993
- GND: 118810138
- NDL: 01066028
- LIBRIS: 0xbfjbkj5trp3rm
- BnF: 125020134
- SUDOC: 034231897
- SBN: LO1V139396
- NLA: 35994387
- NKC: jn20000603600
- BNE: XX1783166
- NTA: 073442135
- BIBSYS: 1059944
- CiNii: DA08518421
- PLWABN: 9810672525505606
- NUKAT: n2008142659
- J9U: 987007264088205171
- LNB: 000143976
- KRNLK: KAC2020Q5379
- LIH: LNB:4yW;=Bq
- NSZL: 397127
- RISM: people/40205943