HD 129116
HD 129116 (b Centauri) – gwiazda w gwiazdozbiorze Centaura. Jest odległa od Słońca o około 540 lat świetlnych. Obiega ją jedna znana planeta pozasłoneczna.
| b Centauri | |||||||||||||||
 Zdjęcie gwiazd, strzałka wskazuje planetę (ESO) | |||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
14h 41m 57,591s[1] | ||||||||||||||
| Deklinacja |
−37° 47′ 36,59″[1] | ||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||
| Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−30,68 ± 0,13 mas/rok[1] | ||||||||||||||
| Prędkość radialna |
2,6 ± 1,5 km/s[1] | ||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
gwiazda ciągu głównego | ||||||||||||||
| Typ widmowy |
B3 V[1] | ||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||
| Wiek |
15 ± 2 mln lat[2] | ||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||
| Półoś wielka |
7009[3] pc | ||||||||||||||
| Mimośród |
0,0608[3] | ||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Charakterystyka edytuj
b Centauri to gwiazda podwójna, złożona z dwóch masywnych składników[4]. Większy i jaśniejszy (b Cen A) to błękitna gwiazda ciągu głównego, należąca do typu widmowego B2,5, o temperaturze około 18 000 K[5]. Drugi składnik (b Cen B) objawia swoją obecność przez oddziaływanie grawitacyjne, ale jego charakterystyka nie jest znana[5]. Układ z prawdopodobieństwem 99,8% należy do asocjacji gwiazdowej Górnego Centaura-Wilka, co pozwala ocenić jego wiek na 15 ± 2 miliona lat[5]. Na podstawie wieku ocenia się jego masę na 6–10 mas Słońca[5].
W 2021 roku poprzez bezpośrednią obserwację odkryto w tym układzie planetę b Centauri b (inaczej b Centauri (AB)b)[4]. Planeta jest gazowym olbrzymem o masie ok. 11 razy większej od masy Jowisza[5]. W chwili odkrycia układ b Centauri był najmasywniejszym układem gwiazd ze znaną planetą[4]. Gwiazdy typu B emitują dużo wysokoenergetycznego promieniowania, które może utrudniać powstawanie planet; to odkrycie dowodzi, że mogą one istnieć także w takich systemach[4]. Jest to planeta okołopodwójna, która okrąża obie gwiazdy po bardzo odległej orbicie, stukrotnie dalej niż Jowisz krąży wokół Słońca[4]; jedno okrążenie centralnej pary zajmuje planecie od 2650 do 7170 lat[5].
| Towarzysz | Masa [ MJ ] |
Okres orbitalny [ d ] |
Półoś wielka [ au ] |
Ekscentryczność |
| b[2] | 10,9 ± 1,6 | 1 800 000 ± 825 000 | 556 ± 17 | 0,4 +0,0−0,4 |
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h HD 129116 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c b Cen b w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ a b c Anderson E., Francis C: HIP 71865. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2022-04-21]. (ang.).
- ↑ a b c d e Teleskop ESO sfotografował planetę wokół najbardziej jak dotąd masywnej pary gwiazd [online], ESO, 8 grudnia 2021 (pol.).
- ↑ a b c d e f Markus Janson i inni, A wide-orbit giant planet in the high-mass b Centauri binary system, „Nature”, 600, 2021, s. 231–234, DOI: 10.1038/s41586-021-04124-8, arXiv:2112.04833 [dostęp 2022-04-21] (ang.).