HH 46/47
HH 46/47 – obiekt Herbiga-Haro znajdujący się w zachodniej części gwiazdozbioru Żagla na południowym skraju Mgławicy Guma, w odległości około 1500 lat świetlnych od Ziemi.
 Obiekt HH 46/47 (HST) | |
| Odkrywca |
Richard D. Schwartz |
|---|---|
| Data odkrycia |
1977 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ | |
| Rektascensja |
08h 25m 44,8s |
| Deklinacja |
-51° 03′ 27″ |
| Odległość | |
| Charakterystyka fizyczna | |
Źródło edytuj
Struktura ta jest jednym z najlepiej znanych i zbadanych obiektów Herbiga-Haro. Widoczne dżety wydobywają się z pojedynczej globuli Boka ESO 210-6A, emitującej promieniowanie podczerwone; źródło emisji, HH 46/47 IRS[1], jest niewidoczne w zakresie widzialnym. Jest nim młoda gwiazda, przypuszczalnie typu T Tauri, charakteryzująca się znacznymi zmianami jasności, odzwierciedlającymi się w zmianach jasności mgławicy refleksyjnej HH 46[2].
Dżety edytuj
Skomplikowana struktura obiektu tłumaczy się zmianami prędkości następującymi przy wyrzucie materii i obrębie dżetu, także na skutek oddziaływania z otoczeniem. Koniec większego, północno-wschodniego dżetu (złożonego z HH 46 i HH 47A, B i D) porusza się w kierunku Słońca. Jego główna część jest oznaczona HH 47A, odgałęziają się z niej dwie słabe łukowate struktury, jego drugi koniec jest znany jako HH 46, a długi strumień, który je łączy jest skatalogowany jako HH 47B[3]. Drugi, słabszy dżet oddala się od Słońca; jego widocznym elementem jest obiekt HH 47C. HH 47A wykazuje wysoką gęstość elektronów i jednocześnie wysokie wzbudzenie gazu, podczas gdy inne elementy struktury wykazują mniejszą gęstość elektronów, ale wyższy stopień wzbudzenia[4].
Źródło, które utworzyło widoczne dżety przejawiało aktywność również w przeszłości, o czym świadczą położone najdalej od niego elementy struktury, słabe obiekty HH 47NE i HH 47SW. Cała struktura rozciąga się na 3 parseki, co odpowiada wiekowi około 9000 lat. Obiekty HH 47NE i HH 47SW są odchylone od osi łączącej młodsze dżety, co jest wynikiem zmiany kierunku wyrzutu materii; tempo zmian jest zgodne z ustalonym na podstawie obserwacji zmian w wewnętrznej części[5].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Bo Reipurth: A General Catalogue of Herbig-Haro Objects, 2nd Edition. Center for Astrophysics and Space Astronomy, University of Colorado. [dostęp 2012-08-10].
- ↑ Cohen, M., Dopita, M.A., Schwartz, R.D.. Optical spectroscopy of HH-exciting stars from scattered light continua. „Astrophysical Journal, Part 2 - Letters to the Editor”. 307, s. L21-L25, sierpień 1986. DOI: 10.1086/184721. [dostęp 2012-08-10].
- ↑ Dopita, M.A., Evans, I., Schwartz, R.D.. Herbig-Haro Objects 46 and 47 – Evidence for bipolar ejection from a young star. „Astrophysical Journal, Part 2 – Letters to the Editor”. 263, s. L73-L77, grudzień 1982. DOI: 10.1086/183927. [dostęp 2012-06-21].
- ↑ Raga, A.C.; Mateo, M.. Narrowband imaging of the Herbig-Haro object HH 46/47. „Astronomical Journal”. 94, s. 684-699, wrzesień 1987. DOI: 10.1086/114506. [dostęp 2012-08-09].
- ↑ Stanke, Thomas; McCaughrean, Mark J.; Zinnecker, Hans. HH 46/47: Also a parsec scale flow. „Astronomy and Astrophysics”. 350, s. L43-L46, październik 1999. [dostęp 2012-08-09].