HMCS Chebogue
HMCS Chebogue (K317) – kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zwodowany 16 sierpnia 1943 roku w stoczni Yarrow Shipbuilders w Esquimalt, a do służby w Royal Canadian Navy wszedł 22 lutego 1944 roku z numerem burtowym K317. Podczas działań wojennych HMCS „Chebogue” uczestniczył w eskorcie czterech konwojów. Jednostka została storpedowana przez niemieckiego U-Boota U-1227 4 października 1944 roku na Północnym Atlantyku i ciężko uszkodzona, a następnie osadzona na brzegu nieopodal Swansea. Po podniesieniu fregata została wycofana ze służby i sprzedana w celu złomowania.
 „Chebogue” w latach 40. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
19 marca 1943 |
| Wodowanie |
16 sierpnia 1943 |
 Royal Canadian Navy
| |
| Wejście do służby |
22 lutego 1944 |
| Wycofanie ze służby |
25 września 1945 |
| Los okrętu |
ciężko uszkodzony 4 października 1944 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1310–1460 ton |
| Długość |
całkowita: 91,8 metra |
| Szerokość |
11,2 m |
| Zanurzenie |
3,61–3,89 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM 2 kotły, 2 śruby | |
| Prędkość |
20 węzłów |
| Zasięg |
7200 Mm przy prędkości 12 węzłów |
| Sensory | |
| radary Typ 268, 272, 275, 291 sonary | |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 102 mm (1 x II) 8 działek plot. kal. 20 mm (2 x II, 4 x I) 1 miotacz Hedgehog 8 mbg, 2 zrzutnie bg | |
| Załoga |
140 |
Projekt i budowa edytuj
Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej[1]. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia[1][2]. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River[1]. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata[2].
HMCS[a] „Chebogue” zbudowany został w stoczni Yarrow Shipbuilders w Esquimalt[3][4]. Stępkę okrętu położono 19 marca 1943 roku, a zwodowany został 16 sierpnia 1943 roku[5][6].
Dane taktyczno-techniczne edytuj
Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych[7]. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra[5][7]. Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1310 a 1460 ton, zaś pełna 1920–2180 ton[5][7]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji[5][7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów[5][7]. Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów)[5][8].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z podwójnego zestawu dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XVI L/45[5][9]. Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 8 działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm L/70 Mark II/IV (dwóch podwójnych i czterech pojedynczych)[5]. Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg)[5]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 268, 272, 275, 291 oraz sonary[5].
Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy[5][7][b].
Służba edytuj
Okręt wszedł do służby w Royal Canadian Navy 22 lutego 1944 roku, otrzymując numer taktyczny K317[4][6]. Podczas wojny jednostka uczestniczyła w eskorcie czterech konwojów: HX-296 (czerwiec – lipiec 1944 roku), ON-244 (lipiec), HX-301 (lipiec – sierpień) i ONS-33 (wrzesień – październik)[10].
W 1944 roku wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze jednostki, instalując w miejscu dwóch pojedynczych działek kal. 20 mm dwa podwójne zestawy tego kalibru (od tego momentu fregata była uzbrojona w 10 działek Oerlikon kal. 20 mm L/70 Mark II/IV (cztery podwójne i dwa pojedyncze)[5][11].
HMCS „Chebogue”, płynący na Północnym Atlantyku w eskorcie konwoju ONS-33, 4 października 1944 roku o godzinie 22:49 został storpedowany przez niemieckiego U-Boota U-1227 na pozycji 49°20′N 24°20′W/49,333333 -24,333333, trafiony torpedą akustyczną T-V Zaunkönig I[12]. Ciężko uszkodzony okręt doholowano do Kanału Świętego Jerzego, a następnie osadzona na brzegu nieopodal Swansea 11 października 1944 roku[13][14]. Po podniesieniu fregata została wycofana ze służby 25 września 1945 roku i sprzedana w celu złomowania firmie T.W. Ward[4][13]. Okręt złomowano w Milford Haven w lutym 1948 roku[4][13].
Uwagi edytuj
- ↑ HMCS – His/Her Majesty’s Canadian Ship – Kanadyjski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341 podaje, że załoga liczyła między 114 a 141 osób.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Borowiak 2013 ↓, s. 340.
- ↑ a b Jackson 2001 ↓, s. 276.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 59.
- ↑ a b c d Lenton 1974 ↓, s. 49.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Gogin 2018C ↓.
- ↑ a b Friedman 2012 ↓, s. 571.
- ↑ a b c d e f Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 58.
- ↑ Borowiak 2013 ↓, s. 341.
- ↑ Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 60.
- ↑ Kindell 2011 ↓.
- ↑ Gogin 2018B ↓.
- ↑ Borowiak i Kasperski 2018 ↓, s. 344, 523.
- ↑ a b c Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 67-68.
- ↑ Borowiak i Kasperski 2018 ↓, s. 344.
Bibliografia edytuj
- Mariusz Borowiak, Tadeusz Kasperski: U-Booty typu IX. Oceaniczna broń podwodna Hitlera. Oświęcim: Napoleon V, 2018. ISBN 978-83-7889-612-8.
- Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
- J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
- Norman Friedman: British Destroyers and Frigates: The Second World War and After. Barnsley: Seaforth Publishing, 2012. ISBN 978-184832-015-4. (ang.).
- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Ivan Gogin: later River frigates (1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-18]. (ang.).
- Ivan Gogin: "RIVER" class (later Canadian-built) frigates (1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-18]. (ang.).
- Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
- Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 4 of 6, Royal Australian & Canadian Navies. Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-18]. (ang.).
- H.T. Lenton: British Escort Ships. New York: Arco Publishing Company, Inc., 1974. ISBN 0-668-03507-2. (ang.).