Halina Białówna
Halina Białówna (też: Białłówna) (ur. 1923 w Łucku, zm. lipiec 1944 w Zamościu) – harcerka Chorągwi Lubelskiej, żołnierz Państwa Podziemnego i ruchu oporu[1].
 Grób Haliny Białówny na Rotundzie Zamojskiej, gdzie była torturowana i zamordowana przez Gestapo niemieckie | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Urodziła się w Łucku. Z ojcem Stanisławem, który był kapitanem 9 pułku piechoty Legionów zamieszkała w Zamościu. Uczęszczała do gimnazjum[2]. Była harcerką Chorągwi Lubelskiej Organizacji Harcerek[1][3]. W czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej w Polsce pracowała w gabinecie dentystycznym. Jej ojciec zginął w KL Auschwitz. Z rozkazu ruchu oporu pełniła funkcję dozorczyni w więzieniu, żeby pomóc uwięzionym i zbierać informacje dla podziemia[1]. W 1942 trafiła z matką i bratem do obozu przesiedleńczego w Zamościu[2].
24 kwietnia 1943[4] w Wielką Sobotę wyprowadziła z niemieckiego więzienia w Zamościu swoją nauczycielkę Adelę Bakuniakową (Ostowicz)[5]. Uciekła razem z nią i wstąpiła do oddziału partyzanckiego. W czerwcu 1944 została aresztowana przez Gestapo. Była torturowana i bita przez Niemców. Nie wydała nikogo. Nie zdradziła nazwisk partyzantów[2]. 20 lipca została zagazowana z 80 innymi więźniami. Niektóre źródła podają, że została rozstrzelana 15 lipca 1944 na Rotundzie Zamojskiej[2]. Tam też znajduje się jej grób, który obok grobów Gomółki i Fenca, w 1997 został udekorowany Krzyżem Harcerskim[6].
Była jedną z trzech ustalonych zamordowanych harcerek na Rotundzie Zamojskiej obok 16-letniej Grażyny Kierszniewskiej i 17-letniej Danuty Sztarejko, córki pułkownika Stanisława Sztarejko[6][7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Michalska 1988 ↓, s. 35–36.
- ↑ a b c d Andrzej Kędziora Białówna Halina (1923-1944) harcerka, żołnierz Podziemia, zamosciopedia.pl, 2013-02-06. [dostęp 2018-05-24]
- ↑ Stanisława Witkowska, Swoje życie oddały Ojczyźnie, Zeszyt Nr 14 – luty 2005, s. 2.
- ↑ 100 lat Pani Ady, gminazamosc.pl. [dostęp 2018-05-24]
- ↑ Ucieczki z więzienia, zamosciopedia.pl, 2012-12-22. [dostęp 2018-05-24]
- ↑ a b Andrzej Kędziora Harcerstwo żeńskie, zamosciopedia.pl, 2013-02-07. [dostęp 2018-05-24]
- ↑ Sztarejko Celina (1899-1940) i Danuta (1923-1940) matka z córką uczennicą gimnazjum, zamosciopedia.pl, 2013-02-07. [dostęp 2018-05-24]
Bibliografia edytuj
- Hanna Michalska: Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945; poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 35–36. ISBN 83-06-01195-3.
- Andrzej Kędziora Białówna Halina (1923-1944) harcerka, żołnierz Podziemia, zamosciopedia.pl
Linki zewnętrzne edytuj
- Harcerki podczas święta LOPP, w parku, Zamość, 1933 r. Trzecia od prawej Halina Białłówna, archiwum.zam.pl
- 100 lat Pani Ady, gminazamosc.pl
- Andrzej Kędziora Ucieczki z więzienia, zamosciopedia.pl
- Halina Białówna, nieobecni.com.pl
- Harcerki Polskie w walce z okupantem Halina Białłówna, genealogia.okiem.pl