Halina Safarewiczowa
Halina Safarewiczowa (ur. 5 lipca 1904 w Grybiszkach w b. powiecie brasławskim, zm. 28 listopada 1980 w Krakowie) – polska filolog, językoznawca, rusycystka i polonistka. Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz Rakowicki w Krakowie[1] |
| Zawód, zajęcie | |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater | |
| Uczelnia | |
| Stanowisko |
kierownik Katedry Filologii Rosyjskiej UJ (1967–1969), |
| Rodzice |
Władysław i Jadwiga Szczepowscy |
| Małżeństwo |
Kazimierz Datko, |
| Dzieci |
Halina Krzanowska (1926–2004), |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Urodziła się w pobliżu Wilna. Do szkół średnich uczęszczała w Twerze (tam wraz z rodziną ewakuowała się w czasie I wojny światowej) oraz w Wilnie[2]. Studiowała polonistykę na Uniwersytecie Stefana Batorego (1927–1931)[2]. Jeszcze w trakcie studiów została zatrudniona w macierzystej uczelni w Katedrze Językoznawstwa Indoeuropejskiego[2]. Rozprawę doktorską O pochodzeniu i użyciu wyrazów jeśli, jeżeli w języku polskim napisała i obroniła pod kierunkiem prof. Jana Otrębskiego (1937)[2].
W 1945 rozpoczęła pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim, najpierw jako starszy asystent w Katedrze Filologii Słowiańskiej (1945–1948), następnie lektor języka rosyjskiego (1948–1954)[2] i wykładowca w Katedrze Historii Literatury Rosyjskiej, kierowanej przez Wiktora Jakubowskiego (od 1950)[3]. W 1954 uzyskała tytuł zastępcy profesora, w 1955 – docenta, nadany przez Radę Państwa[2]. W 1955 objęła kierownictwo Zakładu Języków Wschodniosłowiańskich. W latach 1967–1969 stała na czele Katedry Filologii Rosyjskiej UJ[3]. W 1971 otrzymała tytuł profesora. Była promotorem 4 doktoratów[2] (m.in. późniejszych profesorów Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie Ludwiki Jochym-Kuszlikowej[4] i Teresy Żeberek[5], profesora Uniwersytetu Śląskiego Władysława Kryzi). W 1974 przeszła na emeryturę[2].
Zainteresowania naukowe Haliny Safarewiczowej obejmowały językoznawstwo polonistyczne i rusycystyczne, zarówno synchroniczne, jak i diachroniczne.
Wybrane publikacje edytuj
- O pochodzeniu i użyciu wyrazów jeśli, jeżeli w języku polskim, Wilno: Koło Polonistów Słuchaczów Uniwersytetu St. Batorego, 1937.
- Nazwy miejscowe typu Mroczkowizna, Klimontowszczyzna, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1956.
- Oboczność я имею i у меня есть w języku rosyjskim dziś i dawniej , Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN, 1964.
- Forma dopełnienia bliższego w rosyjskim zdaniu zaprzeczonym, „Slavia Orientalis”, t. VIII (1959), s. 77–109, cz. II: Wiek XIX, t. IX (1960), s. 69–137.
- Język rosyjski, seria „Nauka dla Wszystkich”, nr 40, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
- Polszczyzna XVIII wieku w podręczniku gramatyki polskiej M. Siemiginowskiego (Kijów 1791), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971.
Życie prywatne edytuj
Była córką Władysława i Jadwigi Szczepowskich[2].
Matka prof. Haliny Krzanowskiej (z pierwszego małżeństwa – z Kazimierzem Datką).
Wraz z drugim mężem prof. Janem Safarewiczem (ślub 19 lipca 1932) przeniosła się z Wilna do Krakowa. Tam przeżyła okupację, pracując jako karmicielka wszy w zakładzie szczepionek prof. Odona Bujwida[2].
Zmarła w Krakowie 28 listopada 1980[2] i została pochowana na cmentarzu Rakowickim[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Lista pamięci Uniwersytetu Jagiellońskiego UJ. www.uj.edu.pl. [dostęp 2013-03-29]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Wiesław Witkowski: Halina Safarewiczowa. W: Złota księga Wydziału Filologicznego. Jan Michalik (red.), Wacław Walecki (red.). Kraków: Księgarnia Akademicka, 2000, s. 594–596.
- ↑ a b Historia Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, Janusz Świeży (oprac.), ifw.filg.uj.edu.pl [dostęp 2013-03-29] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-01] (pol.).
- ↑ Ludwika Jochym-Kuszlikowa – spis publikacji. www.wsp.krakow.pl/. [dostęp 2013-06-12]. (pol.).
- ↑ Teresa Żeberek – spis publikacji. www.ap.krakow.pl/. [dostęp 2013-06-12]. (pol.).
- ↑ Groby profesorów UJ na Cmentarzu Rakowickim. 2010-10-20. [dostęp 2015-08-29].