Wikipedia

Hanoch Levin

Izraelski poeta, dramaturg i reżyser teatralny

Hanoch Levin (hebr. חנוך לוין, ur. 18 grudnia 1943 w Tel Awiwie, zm. 18 września 1999 tamże) – izraelski dramaturg, pisarz, poeta i reżyser teatralny. Uznawany za jednego z najwybitniejszych izraelskich dramatopisarzy i twórców teatralnych drugiej połowy XX wieku. Nazywany „sumieniem narodu”[1].

Hanoch Levin
‏חנוך לוין‎
Ilustracja
zdjęcie z 1982
Data i miejsce urodzenia

18 grudnia 1943
Tel Awiw

Data i miejsce śmierci

18 września 1999
Tel Awiw

Narodowość

żydowska

Alma Mater

Uniwersytet Telawiwski

Dziedzina sztuki

poezja, literatura

Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Hanocha Levina na cmentarzu Kirjat Sza’ul

Sztuki Levina budzą duże kontrowersje zarówno ze względu na treść, jak i prowokacyjną, epatującą wulgaryzmami formę.

Życiorys

edytuj

Syn Malki i Israela, brat Davida, reżysera teatralnego. Pochodził z rodziny religijnych Żydów, którzy w 1935 roku wyemigrowali z Łodzi do Palestyny, jego ojciec prowadził sklep kolonialny w południowym Tel Awiwie, zmarł, gdy Hanoch miał 12 lat[1]. Uczęszczał do religijnej szkoły podstawowej Jabetz, a następnie do szkoły średniej Zeitlin[1].

Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, w latach 1964–1967 studiował filozofię i literaturę hebrajską na Uniwersytecie Telawiwskim. W tym czasie pisał satyryczne artykuły do gazet studenckich, debiutując w 1965 roku jako poeta i publicysta[1]. W 1966 roku debiutował jako prozaik na łamach czasopisma „Ha-Arec”, podczas studiów wstąpił także do Komunistycznej Partii Izraela[1]. W 1967 roku za sztukę Złapać szpiega (תפסו את המרגל) otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie organizowanym przez radio Kol Israel(inne języki)[1].

Jego pierwsza sztuka Ja i Ty i Następna Wojna wystawiona w 1968 roku[1], wywołała znaczne kontrowersje ze względu na krytyczny stosunek do izraelskiego zwycięstwa w wojnie sześciodniowej[2]. Jego kolejne sztuki wystawiane były w Teatrze Cameri, jako pierwsza wystawiona została sztuka Królowa wanny (1970, מלכת אמבטיה). Po wystawieniu tej sztuki oskarżony został o profanację Biblii, w związku z czym odebrano teatrowi rządowe dotacje, a następnie zdjęto spektakl z afiszu[1].

Zmarł z powodu nowotworu[1], został pochowany na cmentarzu Kirjat Sza’ul[3].

Był trzykrotnie żonaty, miał czwórkę dzieci[2].

Adaptacje teatralne i recepcja twórczości w Polsce

edytuj

Dramaturgia Hanocha Levina jest bardzo popularna w Polsce[1]. Za najgłośniejsze wystawienia dramatów Levina w Polsce uznawane są spektakle w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego: Krum[4] (Narodowy Stary Teatr w Krakowie, Teatr Rozmaitości w Warszawie, 2005) oraz Wyjeżdzamy (Nowy Teatr w Warszawie, 2018)[5]. Przedstawienia na podstawie sztuk Levina realizowali również m.in. Jan Englert: Udręka życia, Teatr Narodowy (Warszawa), 2011; Iwona Kempa: Pakujemy manatki. Komedia na osiem pogrzebów, Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu, 2007; Zimowe ceremonie, Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu, 2010; Udręka życia, Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, 2011; Artur Tyszkiewicz: Nikt, Teatr Narodowy (Warszawa), 2011; Małgorzata Bogajewska: Wzrusz moje serce, Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy, 2011; Płomień żądzy, Teatr „Bagatela” im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, 2011, Małgorzata Warsicka: Krum, Teatr Polski w Bielsku-Białej, 2021, Adam Sajnuk: Handlarze gumek, Teatr 6 Piętro, 2024. Dramaty Hanocha Levina wystawiano również na scenie krakowskiego Teatru BARAKAH. Były to spektakle: Szyc w reż. Any Nowickiej[6], Królowa wanny w reż. Any Nowickiej[7] i Requiem w reż. Macieja Gorczyńskiego[8].

W 2017 roku nakładem wydawnictw ADiT i Austeria ukazała się książka Hanoch Levin w teorii i praktyce teatralnej - klucze interpretacyjne[9].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j Hanoch Levin, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2023-08-09].
  2. ↑ a b About [online], www.hanochlevin.com [dostęp 2025-02-18] (ang.).
  3. ↑ שירות גלובס, חנוך לוין - למנוחות, „Globes”, 22 sierpnia 1999 [dostęp 2025-02-18].
  4. ↑ Krum, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-08-09].
  5. ↑ Wyjeżdżamy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2023-08-09].
  6. ↑ Szyc [online], Teatr Barakah [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  7. ↑ Królowa wanny [online], Teatr Barakah [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  8. ↑ Requiem [online], Teatr Barakah [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  9. ↑ Projekt, Hanoch Levin w teorii i praktyce – klucze interpretacyjne [online], Austeria [dostęp 2023-08-09] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • H. Levin: Ja i Ty i Następna Wojna. Teatr życia i śmierci. Warszawa: ADiT 2009.
  • Hanoch Levin – Success Story. jewish-theatre.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-09)]. Moti Sandak, Jewish Theatre

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hanoch_Levin&oldid=76355007”