Hanriot H.19
Hanriot H.19 (HD.19) – francuski samolot szkolno-treningowy z okresu międzywojennego.
| ||
 Hanriot H.19 po powrocie z lotu do Kowla. Z prawej por. Gruszkiewicz, z lewej pilot Edmund Hołodyński | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Francja
| |
| Producent | Compagnie des Avions Hanriot | |
| Typ | samolot szkolno-treningowy | |
| Konstrukcja | dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne – stałe | |
| Załoga | 2 | |
| Historia | ||
| Data oblotu | 1922 | |
| Lata produkcji | 1922 (Francja) 1925–1926 (Polska) | |
| Dane techniczne | ||
| Napęd | 1 silnik rzędowy Hispano-Suiza | |
| Moc | 180 KM (132 kW) | |
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 9,19 m | |
| Długość | 7,20 m | |
| Wysokość | 3,10 m | |
| Masa | ||
| Własna | 660 kg | |
| Startowa | 950 kg | |
| Osiągi | ||
| Prędkość maks. | 170 km/h | |
| Prędkość przelotowa | 150 km/h | |
| Prędkość wznoszenia | 5,5 m/s | |
| Pułap | 5400 m | |
| Zasięg | 550 km | |
| Dane operacyjne | ||
| Użytkownicy | ||
| Francja, Polska | ||
| Rzuty | ||
| ||
HistoriaEdytuj
W 1922 roku inż. Réné Hanriot skonstruował i zbudował we własnej firmie Compagnie des Avions Hanriot prototyp samolotu, który został oznaczony jako HD.19. W 1923 roku opracował dwumiejscową wersję szkolno-treningową tego samolotu, którą oznaczono jako HD-19ET2 oraz uruchomił produkcję niedużej serii tych samolotów.
W 1923 roku przedstawiciele polskiego lotnictwa wojskowego złożyli zamówienie na zakup 6 samolotów HD-19bis, w tym jednego wzorcowego do produkcji seryjnej oraz zakupili licencję na produkcję tego samolotu w Polsce. Samoloty te zostały dostarczone do Polski na początku 1925 roku[1].
Produkcję licencyjną tego samolotu powierzono Wielkopolskiej Fabryce Samolotów „Samolot” w Poznaniu. Produkcję tego samolotu rozpoczęto w 1925 roku i otrzymał oznaczenie Hanriot H.19. Samolot ten nieznacznie zmodyfikowano w stosunku do pierwowzoru, przez ujednolicenie części z samolotem Hanriot H.28, a następnie w wersji H.19a przez zmianę umieszczenia chłodnicy silnika, którą przeniesiono znad silnika pod kadłub na wysokość pierwszej goleni.
Łącznie w Polsce zbudowano w dwóch seriach w 1925 i 1926 roku 50 samolotów Hanriot H.19 i 30 samolotów H.19a[1].
Użycie w lotnictwie polskimEdytuj
Samolot Hanriot H.19 został wprowadzony na wyposażenie wojskowych szkół lotniczych i eskadr szkolnych pułków lotniczych. Był tam stosowany do szkolenia pilotów jako maszyna przejściowa między typowymi samolotami szkolnymi a samolotami bojowymi. Znajdował się on na wyposażeniu lotnictwa wojskowego w latach 1925–1935[1]. Od 1930 roku był stopniowo wycofywany. Samolot nie cieszył się dobrą opinią pilotów, był uważany za zbyt trudny w pilotażu jak na samolot szkolny, wymagający m.in. precyzyjnego lądowania[1].
Opis konstrukcjiEdytuj
Samolot Hanriot H.19 był dwumiejscowym samolotem szkolno-treningowym, dwupłatem o konstrukcji drewnianej[1]. Podwozie klasyczne – stałe, z płozą ogonową.
Kadłub miał konstrukcję kratownicową drewnianą, kryty był płótnem. Z przodu znajdował się silnik rzędowy, chłodzony cieczą, napędzający dwułopatowe śmigło. W obrębie silnika kadłub pokryty był blachą aluminiową. Za silnikiem w kadłubie umieszczono dwie odkryte kabiny, pierwsza – instruktora, druga – ucznia, które nie były od siebie oddzielone. Kabina była wyposażona w dwuster i jeden komplet przyrządów pokładowych. Na końcu kadłuba zamontowano klasyczne usterzenie pionowe i poziome z podziałem na stateczniki i stery.
Płaty o konstrukcji drewnianej, dwudźwigarowe, kryte płótnem o kształcie prostokątnym. Komora płatów jednoprzęsłowa. Płaty górne i dolne były wzajemnie wymienne[1].
Podwozie klasyczne, stałe trójgoleniowe, z osią dzieloną, składało się z profilowanych rur stalowych, amortyzowane sznurem gumowym.