Hans Küng

Hans Küng (ur. 19 marca 1928 w Sursee, zm. 6 kwietnia 2021 w Tybindze) – szwajcarski profesor teologii, duchowny rzymskokatolicki, pisarz i krytyk nauczania Kościoła katolickiego (zwłaszcza w kwestii prymatu papieża), zaangażowany w dziedzinie dialogu międzyreligijnego.

Hans Küng

Data i miejsce urodzenia	19 marca 1928 Sursee
Data i miejsce śmierci	6 kwietnia 2021 Tybinga
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1955
Odznaczenia

Życiorys

W latach 1948–1951 studiował filozofię w Gregorianum w Rzymie. W latach 1951–1955 odbył studia teologiczne oraz przyjął święcenia kapłańskie. W latach 1955–1957 studiował na Sorbonie i w Instytucie Katolickim w Paryżu, uzyskując tytuł doktora teologii na podstawie pracy Justification. La doctrine de Karl Barth et une réflexion catholique. Książka opublikowana na tej podstawie wzbudziła spore zainteresowanie i uznanie w świecie teologicznym, w tym także samego Karla Bartha. Odbył także dalsze studia w Amsterdamie, Berlinie, Madrycie i Londynie. W latach 1957–1959 pracował jako duszpasterz Hofkirche w Lucernie.

Od 1959 asystent naukowy na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Münsterze. W latach 1960–1963 profesor teologii fundamentalnej na Wydziale Teologii Katolickiej Uniwersytetu w Tybindze. W latach 1962–1965 z nominacji papieża Jana XXIII oficjalny doradca (peritus) Soboru watykańskiego II. W czasie obrad Soboru zetknął się z młodym profesorem teologii Josephem Ratzingerem. Zarówno Küng, jak i Ratzinger byli uważani za zwolenników reform soborowych. Od 1963 profesor teologii dogmatycznej i ekumenicznej w Tybindze oraz założyciel i dyrektor Instytutu Badań Ekumenicznych.

W latach 1980–1996 pracował jako wykładowca teologii ekumenicznej i dyrektor Instytutu. W 1995 założył Fundację Weltethos i został jej prezesem. Wykładał gościnnie na uniwersytetach w Stanach Zjednoczonych i w Szwajcarii.

Od 1996 był na emeryturze.

Nieprawowierność

W 1979 Kongregacja Nauki Wiary przeprowadziła proces mający na celu zbadanie zgodności z doktryną katolicką wypowiedzi Künga, zwłaszcza kwestionujących dogmat o nieomylności papieża. W deklaracji „o niektórych aspektach nauczania teologicznego profesora Hansa Künga” Kongregacja orzekła, że Hans Küng odszedł w swoich pismach od integralnej wiary katolickiej i dlatego nie może być uważany za teologa katolickiego ani – jako taki – nie może pełnić misji nauczania. Pozbawienie prawa nauczania nie wiązało się jednak z utratą stanu duchownego. Papież Jan Paweł II deklarację zatwierdził. Pomimo werdyktu Küng pozostał wykładowcą teologii na Uniwersytecie w Tybindze, ale tylko ekumenicznej, a jego Instytut Badań Ekumenicznych oddzielono od Wydziału Katolickiego.

24 września 2005 Joseph Ratzinger, jako nowo wybrany papież Benedykt XVI, ku zaskoczeniu obserwatorów, przyjął Künga na czterogodzinnej osobistej audiencji w Castel Gandolfo. Według komunikatu podczas spotkania unikano poruszania drażliwych tematów, ograniczono się do spraw światowego etosu i stosunku nauk przyrodniczych do wiary chrześcijańskiej.

Doktoraty honoris causa

Nagrodzony trzynastoma tytułami doktora honoris causa, m.in.:

• 1963 doktor prawa St. Louis University
• 1985 doktor teologii University of Cambridge
• 10 listopada 2004 doktor w dziedzinie filozofii Uniwersytetu w Genui
• 26 października 2007 doktor Federal University Juiz de Fora w Brazylii.

Nagrody

• Culture Prize of the German Free Masons (Kolonia, 18 maja 2007)
• Nagroda Croatian Academic Society (9 listopada 2007)
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec

Przedmioty sporu

Hans Küng uznawał wyższość światopoglądu chrześcijańskiego, krytykował jednak naukę Kościoła katolickiego w wielu zagadnieniach:

• nieomylności papieża,
• sztucznego zapłodnienia,
• rygorystycznego zakazu przerywania ciąży,
• braku możliwości wyświęcania kobiet,
• nieuznawania święceń Kościoła anglikańskiego,
• celibatu księży obrządku łacińskiego,
• zakazu eutanazji,
• wiecznego trwania piekła.

Publikacje książkowe wydane w języku polskim

• Küng Hans. Sobór i zjednoczenie. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”, 1964.
• Küng Hans. Bóg a cierpienie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1973.
• Küng Hans. Życie wieczne?. Kraków: Oficyna Literacka, 1993. ISBN 83-85158-77-4.
• Küng Hans. Credo: apostolskie wyznanie wiary objaśnione ludziom współczesnym. Warszawa: Wydawnictwo Marba Crown, 1995. ISBN 83-85467-55-6.
• Küng Hans. Nieomylny?. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”, 1995. ISBN 83-85527-23-0.
• Küng Hans. Krótka historia Kościoła katolickiego. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2004. ISBN 83-7384-102-4.

Publikacje książkowe

• Konzil und Wiedervereinigung. Erneuerung als Ruf in die Einheit, Wien-Freiburg-Basel 1960 (tłum. pol. Sobór i zjednoczenie, Kraków 1964)
• Damit die Welt glaube. Briefe an junge Menschen, München 1962
• Strukturen der Kirche, Freiburg-Basel-Wien 1962
• Kirche im Konzil, Freiburg-Basel-Wien 1963 i wyd. 2. rozszerzone 1964
• Freiheit in der Welt. Sir Thomas More, Einsiedeln 1964
• Theologe und Kirche, Einsiedeln 1964
• Kirche in Freiheit, Einsiedeln 1964
• Christenheit als Minderheit. Die Kirche unter den Weltreligionen, Einsiedeln 1965
• Gott und das Leid (Theologische Meditationen 18), Benziger, Einsiedeln-Zürich-Köln 1967, tłum. pol. Bóg a cierpienie, przeł. Irena Gano, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1973, s. 68
• Die Kirche (Ökumenische Forschungen I. 1, Herder, Freiburg-Basel-Wien 1967
• Wahrhaftigkeit. Zur Zukunft der Kirche, Freiburg-Basel-Wien 1968
• Menschwerdung Gottes. Eine Einführung in Hegels theologisches Denken als Prolegomena zu einer künftigen Christologie, Freiburg i. Breisgau 1970 (Wcielenie Boga)
• Unfehlbar? Eine Anfrage, Benziger, Zürich-Einsiedeln-Köln 1970
• Was ist Kirche? (Herderbücherei 376), Freiburg-Basel-Wien 1970;
• Wozu Priester? Eine Hilfe, Benziger, Zürich-Einsiedeln-Köln 1971
• Freiheit des Christen (Lizenzausgabe: Buchclub Ex Libris), Zürich 1971;
• Was in der Kirche bleiben muß, Zürich-Einsiedeln-Köln 1973
• Fehlbar? Eine Bilanz, Zürich-Einsiedeln-Köln 1973
• Christ sein, München 1974
• 20 Thesen zum Christsein, München 1975
• Was ist Firmung?, Zürich-Einsiedeln-Köln 1976
• Jesus im Widerstreit. Ein jüdisch-christlicher Dialog (razem z Pinchasem Lapide), Stuttgart-München 1976
• Gottesdienst – warum?, Zürich-Einsiedeln-Köln 1976
• Heute noch an Gott glauben? (zusammen mit Walter Scheel, Mut zu kritischer Sympathie) Zwei Reden, München 1977
• Existiert Gott? Antwort auf die Gottesfrage der Neuzeit, München1978
• Wegzeichen in die Zukunft. Programmatisches für eine christlichere Kirche, Hamburg 1980
• Die christliche Herausforderung (Kurzfassung von »Christ sein«), München 1980
• Kirche – gehalten in der Wahrheit?, Zürich-Einsiedeln-Köln 1979
• 24 Thesen zur Gottesfrage (Serie Piper 171), München 1979
• Kunst und Sinnfrage, Zürich-Einsiedeln-Köln 1980
• Glauben an Jesus Christus (Theologische Meditationen 59), Benziger, Zürich-Einsiedeln-Köln 1982
• Ewiges Leben?, München 1982 (tłum pol. Życie wieczne?, Kraków 1993, przedmowa: Zbigniew Mikołejko)
• Christentum und Weltreligionen. Hinführung zum Dialog mit Islam, Hinduismus, Buddhismus (zusammen mit Josef van Ess, Heinrich von Stietencron, Heinz Bechert), München 1984
• Woran man sich halten kann. Christliche Orientierung in orientierungsarmer Zeit, Zürich-Einsiedeln-Köln 1985
• Dichtung und Religion. Pascal, Gryphius, Lessing, Hölderlin, Novalis, Kierkegaard, Dostojewski, Kafka (zusammen mit Walter Jens), Kindler, München 1985
• Church and Change. The Irish Experience, Dublin 1986
• Theologie im Aufbruch. Eine ökumenische Grundlegung, München 1987
• Freud und die Zukunft der Religion, München 1987
• Christentum und Chinesische Religion (razem z Julią Ching), München 1988
• Anwälte der Humanität. Thomas Mann, Hermann Hesse, Heinrich Böll (razem z Walterem Jensem), München 1989
• Die Hoffnung bewahren. Schriften zur Reform der Kirche, Zürich 1990
• Projekt Weltethos, München 1990
• Das Judentum. Die religiöse Situation der Zeit, München 1991
• Mozart. Spuren der Transzendenz, München 1991
• Die Schweiz ohne Orientierung? Europäische Perspektiven, Zürich 1992
• Denkwege. Ein Lesebuch, red. K.-J. Kuschel, München 1992
• Credo. Das Apostolische Glaubensbekenntnis – Zeitgenossen erklärt, München 1992 (tłum. pol. Credo. Apostolskie Wyznanie Wiary objaśnione ludziom współczesnym), Warszawa 1995
• Große christliche Denker, München 1994
• Das Christentum. Wesen und Geschichte, München 1994
• Menschenwürdig sterben. Ein Plädoyer für Selbstverantwortung (z Walterem Jensem i wypowiedziami Inge Jens, Albina Esera i Dietricha Niethammera), München 1995
• Weltethos für Weltpolitik und Weltwirtschaft, München 1997
• Spurensuche. Die Weltreligionen auf dem Weg, München 1999).
• Die Frau im Christentum, München 2001
• Kleine Geschichte der katholischen Kirche, Berlin 2001 (tłum. pol. Krótka historia Kościoła katolickiego, Wrocław 2004)
• Wozu Weltethos? Religion und Ethik in Zeiten der Globalisierung. Im Gespräch mit Jürgen Hoeren, Freiburg 2002
• Erkämpfte Freiheit – Erinnerungen, München 2002
• Vertrauen, das trägt. Spiritualität für heute, Freiburg-Basel-Wien 2003
• Der Islam. Geschichte, Gegenwart, Zukunft, München 2004
• Weltethos christlich verstanden (wraz z Angelą Rinn-Maurer), Freiburg-Basel-Wien 2005

Linki zewnętrzne

• HansH. Küng HansH., Kryzys w Kościele. List otwarty ks. Hansa Künga do biskupów świata [online], Onet.pl, 27 kwietnia 2010 [dostęp 2010-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-28]  (pol.).
• GeorgeG. Weigel GeorgeG., Zajadłość teologiczna. List otwarty George’a Weigla do Hansa Künga [online], Onet.pl, 27 kwietnia 2010 [dostęp 2010-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-11]  (pol.).
• Deklaracja o niektórych aspektach nauczania teologicznego profesora Hansa Künga [online], eKAI.pl [zarchiwizowane z adresu 2014-10-24] .