Harisa (potrawa)
Harisa (orm. հարիսա) – tradycyjna ormiańska potrawa z długo gotowanej pszenicy z mięsem.
| |
| Kuchnia |
ormiańska |
|---|---|
| Składniki | |
|
pszenica, mięso, woda, sól, pieprz | |
Nazwa edytuj
W różny sposób wyjaśniane jest pochodzenie nazwy potrawy. Według ormiańskiej tradycji patron Armenii św. Grzegorz pragnął nakarmić tłumy ubogich, ale okazało się, że nie ma wystarczająco dużo mięsa[1]. Wtedy polecił, aby do garnków dodano pszenicę[1]. Gdy podczas gotowania pszenica zaczęła przyklejać się do dna kotłów, św. Grzegorz zawołał „harech”, czyli wymieszaj[1]. Od tego słowa wywodzi się nazwę potrawy[1].
Sposób wykonania edytuj
Wykonanie potrawy jest proste, lecz czasochłonne. Do pszenicy (całe ziarno) nazywanej przez Ormian korkot, którą wcześniej należy namoczyć na noc, dodaje się mięso[1]. Może to być kurczak, chociaż tradycyjnie była to baranina lub jagnięcina. Dodaje się sól i pieprz do smaku oraz roztopione pół szklanki masła[1], a następnie całość zalewa się wodą i gotuje. Ważne jest ostrożne mieszanie harisy, aby uzyskać odpowiednią konsystencję podobną do purée. Niektórzy uważają, że należy ją mieszać, gdy pszenica jest w połowie ugotowana, a inni, że nie należy jej mieszać, ani doprawiać solą aż do samego końca procesu gotowania[1].
Musa Dağı edytuj
W Armenii harisa stała się symboliczną potrawą ormiańskiego ruchu oporu[1]. Służy ona upamiętnieniu tych, którzy zginęli podczas tureckiego oblężenia góry Musa Dağı w 1915 roku[1]. Przyjęto wspólne spożywanie harisy jako formę uczczenia pamięci pomordowanych[1]. Każdego roku w trzeci weekend września potomkowie ocalałych zbierają się, aby świętować i jeść harisę[1]. W 2015 roku z okazji obchodów stulecia ludobójstwa, przygotowano 100 garnków harisy[2].
Harisa a keşkek edytuj
W 2011 roku na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO zostało wpisane pochodzące z Anatolii danie keşkek jako tradycyjna potrawa turecka. Ormianie, którzy zamieszkiwali obszary wschodniej Anatolii do czasu I wojny światowej uważają, że danie to pomimo innej nazwy, jest przygotowywane podobnie jak harisa i ma pochodzenie ormiańskie. Po ogłoszeniu decyzji UNESCO powstała nawet nieformalna grupa ormiańskich etnologów, którzy postanowili to udowodnić[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Petrosian I., Underwood D. Armenian Food: Fact, Fiction & Folklore 2005 s. 63–67.
- ↑ Armenia Bradt Travel Guides [online], www.bradtguides.com [dostęp 2018-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-13] (ang.).
- ↑ Coilin O’Connor, Knives Out: Turkey’s and Armenia’s War Over Food, „The Atlantic” [dostęp 2018-05-31] (ang.).