Harmotom
Harmotom – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów. Należy do grupy minerałów rzadkich.
 Harmotome z Strontian, Góry Kaledońskie, Szkocja (6,0 x 4,5 x 2,6 cm) | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
uwodniony glinokrzemian baru |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
4,5-5 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
ledwie rozpoznawalna |
| Układ krystalograficzny |
jednoskośny |
| Gęstość minerału |
2,44-2,50 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
biały, bezbarwny, żółtawy, czerwonawy |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty |
Nazwa pochodzi od gr. harmos = szew i temnein (tome) = kroić, ciąć i nawiązuje do częstych zbliźniaczeń tego minerału.
Znany jest od 1801 r.
Właściwości edytuj
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, tabliczkowym, listewkowym. Przeważnie tworzy kryształy zbliźniaczone przyjmujące postać podobną powierzchownie do cech układu rombowego, tetragonalnego i regularnego lub mające charakter krzyżowy – utworzone z czterech przerastających się kryształów. Występuje w skupieniach sferolitycznych. Jest kruchy i przezroczysty, często zawiera potas. Przy użyciu prostych metod nie da się odróżnić harmotomu od phillipsytu (phillipsyt nie występuje tylko w złożach kruszcowych).
Występowanie edytuj
Spotykany jest w pęcherzach pogazowych, pustkach skał wulkanicznych, w hydrotermalnych żyłach kruszcowych, w żwirach. W druzach zasadowych skał wylewnych. Współwystępuje ze stilbitem, heulandytem, brewsterytem, barytem.
Miejsca występowania: Niemcy, Czechy, Norwegia, Szkocja, Kanada, USA.
W Polsce został stwierdzony na Dolnym Śląsku i w melafirch migdałowcowych w Kotlinie Kłodzkiej.
Zastosowanie edytuj
- ma znaczenie naukowe,
- poszukiwany i ceniony kamień kolekcjonerski.
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer” W-wa 2005
- R. Hochleitner: Minerały i kryształy, „Muza S.A.” 1994 r.
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma - Press” 2003 r.
- J. Bauer: Przewodnik Skały i minerały, Wyd. Multico 1997 r.