Hebron

miasto w Palestynie

Hebron (arab. ‏الخليل‎, Al-Chalil; hebr. ‏חֶבְרוֹן‎) – miasto położone na Wyżynie Judzkiej, na Zachodnim Brzegu. Największe miasto Zachodniego Brzegu i drugie po względem wielkości w Państwie Palestyna (po mieście Gaza), liczące 215 571 palestyńskich mieszkańców (w 2020)[1]. W wydzielonej strefie H2 na granicy Starego Miasta Hebronu mieszka także ok. 500-850 osadników żydowskich[2][3][4].

Hebron
‏الخليل‎
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Palestyna
 Izrael

Muhafaza

Hebron

Burmistrz

Tayseer Abu Sneineh

Powierzchnia

74,102 km²

Wysokość

930 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności


215 571

Położenie na mapie Palestyny
Mapa konturowa Palestyny, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Hebron”
Ziemia31°32′00″N 35°05′42″E/31,533333 35,095000
Strona internetowa

Hebron jest otoczony murem, wysokim na niemal dwanaście metrów, wzniesionym przez Heroda Wielkiego. W 2017 roku stare miasto Hebronu zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO i jednocześnie uznane za obiekt zagrożony[5].

W mieście działa publiczny Uniwersytet Hebroński kształcący obecnie[kiedy?] prawie 9000 studentów[6], z których ⅔ to kobiety.

Historia

edytuj

Hebron należy do najstarszych miast w Palestynie; według relacji biblijnej „został zbudowany 7 lat wcześniej niż Soan w Egipcie”[7].

W grocie Makpela znajdują się groby patriarchów i według tradycji szczątki Abrahama. Jest to miejsce pielgrzymek dla muzułmanów, chrześcijan i żydów. W Hebronie znajduje się również dąb, zwany Dębem Abrahama, pod którym według tradycji znajdował się namiot Abrahama. Teren ten wykupił w 1866 Rosyjski Kościół Prawosławny i zlokalizował w sąsiedztwie drzewa monaster Trójcy Świętej i Świętych Praojców[8].

Osobny artykuł: Pogrom w Hebronie.

W dniach 23–24 sierpnia 1929 roku w Hebronie doszło do pogromu ludności żydowskiej, zginęło 67 osób, a wielu pozostałych Żydów mieszkających w mieście zostało ewakuowanych przez Brytyjczyków zarządzających terenem Palestyny do Jerozolimy[9].

25 lutego 1994 izraelski osadnik Baruch Goldstein wtargnął do meczetu Abrahama w muzułmańskiej części kompleksu zwanego grobem patriarchów (Makpela) i otworzył ogień z M-16 do modlących się, zabijając 29 i raniąc setki osób. Goldstein był amerykańskim Żydem wychowanym w Brooklynie, członkiem Żydowskiej Ligi Obrony i zwolennikiem fundamentalistycznej żydowskiej partii Kach, zdelegalizowanej w Izraelu krótko po tej masakrze.

W 1997 roku na mocy tzw. umowy hebrońskiej miasto zostało podzielone na dwie części: H1 o wielkości 18 km², zamieszkaną przez większą część hebrończyków i kontrolowaną całkowicie przez Palestyńczyków[potrzebny przypis], oraz H2 o powierzchni około 4,5 km² pod kontrolą izraelską. W H2 leżą izraelskie osiedla, nielegalne z punktu widzenia prawa międzynarodowego.

Gospodarka

edytuj

W mieście rozwinął się przemysł spożywczy, odzieżowy, skórzany oraz rzemieślniczy[10].

Transport

edytuj

Przy mieście przebiega droga ekspresowa nr 35 (Aszkelon–Hebron).

Przypisy

edytuj
  1. Projected Mid -Year Population for Hebron Governorate by Locality 2017-2021 [online], www.pcbs.gov.ps [dostęp 2020-09-23].
  2. Israeli Settlements and Settler Violence in Hebron [online], Al-Haq | Defending Human rights in Palestine since 1979 [dostęp 2020-09-23] (ang.).
  3. Hebron City Center [online], B’Tselem [dostęp 2020-09-23] (ang.).
  4. Dignity denied: Life in the settlement area of Hebron city. ochaopt.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-20)]., UN OCHA, [dostęp 2020-09-23] (ang.).
  5. World Heritage Committee inscribes new site and approves extension of existing site on UNESCO’s World Heritage List [online], UNESCO World Heritage Centre (ang.).
  6. Hebron University: Facts & Figures, Hebron University, [dostęp 2020-09-23] (ang.).
  7. Lb 13,22 w przekładach Biblii.
  8. P. Paszkiewicz, W służbie Imperium Rosyjskiego 1721-1917. Funkcje i treści ideowe rosyjskiej architektury sakralnej na zachodnich rubieżach Cesarstwa i poza jego granicami, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1999, s. 209, ISBN 83-85938-13-3.
  9. Shira Schoenberg: The Hebron Massacre of 1929. Jewish Virtual Library. [dostęp 2017-10-14]. (ang.).
  10. Hebron, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-09].