Henry Daniell
Henry Daniell, właśc. Charles Henry Pywell Daniell (ur. 5 marca 1894 w Londynie, zm. 31 października 1963 w Santa Monica) – brytyjski aktor teatralny i filmowy. Weteran scen londyńskich i broadwayowskich. Wszechstronny aktor drugoplanowy filmów lat 30., 40. i 50.[1] Pomimo brytyjskiego pochodzenia niemal cały okres jego aktorskiej kariery przypadał na czas pobytu w Stanach Zjednoczonych.
.jpg) Henry Daniell w Damie kameliowej (1936) | |
| Imię i nazwisko |
Charles Henry Pywell Daniell |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
5 marca 1894 |
| Data i miejsce śmierci |
31 października 1963 |
| Lata aktywności |
1915-1963 |
Biografia edytuj
Henry Daniell urodził się w Barnes (obecnej dzielnicy południowego Londynu). Edukację odebrał w prestiżowych: St Paul's School w Londynie oraz w Gresham’s School w Holt w Norfolk. Jako aktor zadebiutował na deskach londyńskiego Globe Theatre w 1914 roku. Wraz z wybuchem I wojny światowej zaciągnął się do armii i służył Royal Norfolk Regiment. Po ciężkim zranieniu został zdemobilizowany w roku 1915. W tym samym roku pojawił się na deskach New Theatre, a rok później Theatre Royal Haymarket. Przez następne trzydzieści lat pojawiał się na przemian na deskach teatrów londyńskich i nowojorskich, w tym również na Brodwayu, gdzie zadebiutował w 1921 roku. Chociaż w filmie debiutował już w 1929 roku (The Awful Truth Marshall Neilan), jego kariera filmowa nabrała rozpędu dopiero w połowie lat 30. Wtedy to zagrał w kilu produkcjach wytwórni MGM, z których najbardziej udaną okazała się być Dama kameliowa z 1936 roku[2], w której partnerował Grecie Garbo. Do końca dekady wystąpił w kilkunastu filmach znanych reżyserów. Jednak prawdziwie owocnym okresem w jego aktorskiej karierze okazała się być pierwsza połowa lat 40. See Hawk (1940) również w reżyserii Michaela Curtiza, Dyktator (1940) Chaplina oraz George Cukora: Filadelfijska opowieść (1940) i Dwulicowa kobieta (1941), zaliczane są obecnie do klasyki kina światowego[3], a sam Daniell wystąpił w nich u boku wielkich gwiazd kina światowego. Był to jednak szczytowy moment jego kariery – kolejnie kilkanaście lat było dla Daniella pasmem występów w drugorzędnych produkcjach. W latach 50. i 60. pojawiał się w epizodycznych rolach, między innymi ekranizacjach klasyki literatury światowej: Egipcjanin Sinuhe (1954), Pasja życia (1956) czy Pięć tygodni w balonie (1962). Jego ostatnie występy w godnym uwagi filmach to role w Bunt na Bounty z 1962 i My Fair Lady z 1964 (w obydwóch tych obrazach jego nazwisko nawet nie zostało wymienione w obsadzie).
W tym samym okresie kiedy przyblakła jego gwiazda jako aktora kinowego, Henry Daniell zaczął pojawiać się na szklanym ekranie. Od końca lat 40. występował w przygodowych filmach telewizyjnych mało znanych reżyserów u boku (na ogół) podrzędnych aktorów, a w latach 50. był stałym gościem różnego rodzaju cyklicznych programów TV, typu show, teatr TV itp. "Zaliczył" kilka epizodów w mało już dziś pamiętanych serialach TV lat 50. i 60.
1921 roku sztuką pt. Clair de Lune Henry Daniell zadebiutował na Brodway'u. Na deskach tych prestiżowych teatrów był obecny przez ponad 40 lat swojej kariery[4].
Podczas swojej długiej kariery filmowo-telewizyjnej wystąpił w blisko 70 filmach i 30 serialach TV[5]. Według autorów The Film Encyclopedia, w swoich rolach, zapamiętany został jako "uprzejmy złoczyńca lub zimnokrwisty despota"[1]. Aż do śmierci pozostawał aktywnym aktorem, zarówno przed kamerą jak na deskach teatru. Premiera ostatniego filmu z jego udziałem (My Fair Lady) miała miejsce rok po jego śmierci.
Dorobek artystyczny edytuj
Filmografia (wybór) edytuj
- 1936 Dama kameliowa – baron de Varville
- 1937 Madame X – Lerocle
- 1937 Hiszpański motyl – gen. Savary
- 1938 Wakacje – Seton "Dopey" Cram
- 1938 Maria Antonina – Nicholas de la Motte
- 1939 Nie jesteśmy sami – sir Ronald Dawson
- 1939 Prywatne życie Elżbiety i Essexa – sir Robert Cecil
- 1940 Sokół morski – lord Wolfingham
- 1940 Dyktator – Garbitsch
- 1940 Filadelfijska opowieść – Sidney Kidd
- 1941 Twarz kobiety – prokurator
- 1942 Sherlock Holmes-głos terroru – Anthony Lloyd
- 1942 Spotkanie we Francji – Emile Fleuron
- 1943 Sherlock Holmes w Waszyngtonie – William Easter
- 1943 Misja do Moskwy – Joachim von Ribbentrop
- 1943 Straż nad Renem – Phili von Ramme
- 1943 Jane Eyre – Henry Brocklehurst
- 1944 Wyrok sumienia – Gilbert Simmons
- 1945 Porywacz ciał – dr Wolfe "Toddy" MacFarlane
- 1945 Hotel Berlin – baron Von Stetten
- 1945 Kobieta w zieleni – prof. Moriarty
- 1945 Kapitan Kidd – Król William III
- 1946 Syn Robin Hooda – regent
- 1947 Wygnaniec – płk Ingram
- 1947 Miłosna piosenka – Franz Liszt
- 1954 Egipcjanin Sinuhe – Mekere
- 1956 Człowiek w szarym garniturze – Bill Ogden
- 1956 Pasja życia – Theodorus Van Gogh
- 1957 Roztańczone dziewczyny – sędzia
- 1957 Historia ludzkości – biskup Beauvais
- 1957 Świadek oskarżenia – Mayhew
- 1957 Słońce też wschodzi – lekarz
- 1958 Z Ziemi na Księżyc – Morgana
- 1961 W kraju Komanczów – Gireaux
- 1961 Wyprawa na dno morza – dr Zucco
- 1962 Pięć tygodni w balonie – szejk Ageiba
- 1962 Raport Chapmana – dr Jonas
- 1962 Madison Avenue – Stipe
- 1962 Bunt na Bounty – sędzia trybunału wojennego
- 1962 Urocza gospodyni – nieznajomy
- 1964 My Fair Lady – ambasador
Role teatralne (Broadway) edytuj
- 1962-63 Lord Pengo – Enoch Drury
- 1953-54 My Three Angels – Henri Trochard
- 1950-51 The Cocktail Party – gościnnie
- 1949-50 That Lady – Filip II
- 1947 The First Mrs. Fraser – James Fraser
- 1946-47 Wachlarz Lady Windermere – Lord Windermere
- 1946 Zimowa opowieść – Leontes
- 1943-44 Lovers and Friends – Edmund Alexander
- 1943 Murder Without Crime – Matthew
- 1942 Hedda Gabler – Eilert Lovborg
- 1935 Kind Lady – Henry Abbott
- 1933 For Services Rendered – Collie Stratton
- 1931 Heat Wave – George March
- 1929 Serena Blandish – lord Ivor Cream
- 1924 The Second Mrs. Tanqueray – Aubrey Tanquerayt
- 1923 The Woman on the Jury – Fred Masters
- 1921 Clair de Lune – Karol ks. Vaucluse
Życie osobiste edytuj
Był żonaty z Ann Knox. Zmarł na zawał serca w swoim domu w Santa Monica w wieku 69 lat[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Katz, Nolen...
- ↑ Marian B. Michalik (oprac.): Kronika filmu. Warszawa: Wydawnictwo KRONIKA – Marian B. Michalik, 1995, s. 127. ISBN 83-86079-03-7.
- ↑ Marian B. Michalik (oprac.): Kronika filmu. Warszawa: Wydawnictwo KRONIKA – Marian B. Michalik, 1995, s. 150, 164 i in.. ISBN 83-86079-03-7.
- ↑ Henry Daniell. [w:] IBDB [on-line]. [dostęp 2023-02-11]. (ang.).
- ↑ Henry Daniell. [w:] IMDb [on-line]. [dostęp 2023-02-11]. (ang.).
- ↑ Marian B. Michalik (oprac.): Kronika filmu. Warszawa: Wydawnictwo KRONIKA – Marian B. Michalik, 1995, s. 150. ISBN 83-86079-03-7.
- ↑ Marcus Blechman. Henry Daniell, actor, 69, dead; Played Suave Villain Role in Stage and Screen Plays Had wide Range. „The New York Times”, s. 31, 1963-11-01. Nowy Jork. ISSN 0362-4331.
Bibliografia edytuj
- Ephraim Katz, Ronald Dean Nolen: The Film Encyclopedia. Wyd. 7. New York: Collins Reference, 2012, s. 353. ISBN 978-0-06-202615-6. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Henry Daniell w bazie IMDb (ang.)
- Henry Daniell w bazie Filmweb
- Henry Daniell w Internet Broadway Database