Henry Kissinger
Henry Kissinger, właśc. Heinz Alfred Kissinger (ur. 27 maja 1923 w Fürth) – amerykański polityk i dyplomata, profesor nauk politycznych Uniwersytetu Harvarda. Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego oraz sekretarz stanu podczas prezydentury Richarda Nixona oraz Geralda Forda. Za swój wkład podczas negocjacji w czasie konfliktu w Wietnamie otrzymał w 1973 roku Pokojową Nagrodę Nobla. Człowiek Roku tygodnika „Time” w 1972 roku (razem z prezydentem Nixonem).
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 27 maja 1923 Fürth | |
| 56. Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych | ||
| Okres | od 22 września 1973 do 20 stycznia 1977 | |
| Przynależność polityczna | Partia Republikańska | |
| Poprzednik | William P. Rogers | |
| Następca | Cyrus Vance | |
| 8. Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego | ||
| Okres | od 20 stycznia 1969 do 3 listopada 1975 | |
| Poprzednik | Walt Rostow | |
| Następca | Brent Scowcroft | |
| ||
| Odznaczenia | ||
         
| ||
Spis treści
ŻyciorysEdytuj
Urodził się w żydowskiej rodzinie w Niemczech, która w 1938 roku uciekła przed nazistami do Stanów Zjednoczonych. W 1943 roku Kissinger uzyskał amerykańskie obywatelstwo.
Po wojnie służył jako tłumacz w 970 Korpusie Kontrwywiadu Stanów Zjednoczonych w okupowanych Niemczech, gdzie wsławił się dekonspiracją wielu agentów Gestapo.
W 1950 roku ukończył z wyróżnieniem nauki polityczne na Uniwersytecie Harvarda, a w 1954 roku na podstawie pracy o systemie Metternicha obronił doktorat.
W latach 60. był doradcą gubernatora Nelsona Rockefellera oraz konsultantem ds. bezpieczeństwa różnych agencji rządowych. W latach 1969–1975 pełnił funkcję doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego, a w latach 1973–1977 sekretarza stanu – najpierw w administracji prezydenta Richarda Nixona, a później Geralda Forda.
W 1973 roku otrzymał – wspólnie z Wietnamczykiem Lê Đức Thọ – Pokojową Nagrodę Nobla. Przyznanie mu jej jest uznawane za jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji Komitetu Noblowskiego w historii. Jako protest przeciwko tej decyzji dwóch członków Komitetu zrezygnowało z członkostwa, co stało się po raz pierwszy w historii tej nagrody[1][2].
W 2002 roku przewodniczący prezydenckiej komisji ds. zbadania przyczyn zamachów z 11 września 2001.
Uważany za jednego z głównych architektów światowej polityki odprężenia (obok m.in. Richarda Nixona, Charles’a de Gaulle’a czy Willy’ego Brandta), dzięki której w dużej mierze zakończono zimną wojnę. Współodpowiedzialny za obalenie demokratycznie wybranego prezydenta Chile Salvadora Allende i dojście do władzy junty generała Augusto Pinocheta. Walnie przyczynił się do rozpoczęcia tajnego i w świetle prawa międzynarodowego nielegalnego bombardowania Kambodży podczas wojny w Wietnamie.
Zwolennik polityki realnej[3].
Wielu politologów uznaje go za najlepszego sekretarza stanu w historii[4]. Zaś przez wielu obrońców praw człowieka oskarżany jest o zbrodnie wojenne[5][6].
Tuż po wyborze na prezydenta Stanów Zjednoczonych w 2016 r. Donald Trump zwrócił się do niego z prośbą, aby został doradcą o specjalnym charakterze[7].
OdznaczeniaEdytuj
- Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone, 1977)
- Brązowa Gwiazda (Stany Zjednoczone, 1945)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy, 1976)
- Order Tomáša Garrigue Masaryka I klasy (Czechy, 1998)
- Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania, 1995)
- Order św. Michała i św. Jerzego (Wielka Brytania)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (Polska, 1997)[8]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (1977)
- Bawarski Order Zasługi (Bawaria, 2005)
- Medal za Zasługi dla Badenii-Wirtembergii (Badenia-Wirtembergia, 2007)
PublikacjeEdytuj
- Książki wydane w języku polskim
- Dyplomacja
- Kryzys: Anatomia dwóch kryzysów
- O Chinach
- Porządek światowy
- Książki wydane w języku angielskim
- Observations: Selected Speaches and Essays, 1982–1984
- Years of Upheveal
- For the Record: Selected Statements, 1977–1980
- White House Years
- American Foreign Policy: The Essays
- Problems of National Strategy: A Book of Readings
- The Troubled Partnership: A Reappraisal of the Atlantic Alliance
- The Necessity for Choice: Prospects of American Foreign Policy
- A World Restored: Castlereagh, Metternich and the Restoration of Peace, 1812-1822
- Does America Need a Foreign Policy? Towards a Diplomacy in 21st Century
W kulturzeEdytuj
Henry Kissinger jest drugoplanową postacią w powieści Ericha Segala Absolwenci.
W 2018 filmie Vice w reżyserii Adama McKaya w postać Kissingera wcielił się Kirk Bovillk[9].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Burton Feldman: The Nobel Prize: A History Of Genius, Controversy, and Prestige. Arcade Publishing, 2001, s. 16. ISBN 978-1-55970-537-0. (ang.)
- ↑ Irwin Abrams: The Nobel Peace Prize and the Laureates: An Illustrated Biographical History, 1901–2001. Science History Pubns, 2001, s. 219. ISBN 978-0-88135-388-4. (ang.)
- ↑ http://israelcfr.com/documents/5-1/5-1-7-AlexanderJGroth.pdf
- ↑ The Best International Relations Schools in the World (ang.). 3 lutego, 2015. [dostęp 8 sierpnia, 2015].
- ↑ Larry Rohter: As Door Opens for Legal Actions in Chilean Coup, Kissinger Is Numbered Among the Hunted (ang.). 28 marca, 2002.
- ↑ Protesters Heckle Kissinger, Denounce Him for 'War Crimes' (ang.). 30 stycznia, 2015.
- ↑ Adam Rotfeld, Program „Fakty po faktach” TVN 24, emisja 20 stycznia 2017.
- ↑ M.P. z 1997 r. nr 25, poz. 240
- ↑ Vice w bazie IMDb (ang.)
BibliografiaEdytuj
- Holger Klitzing, The Nemesis of Stability. Henry A. Kissinger’s Ambivalent Relationship with Germany, Trier: WVT, 2007, ISBN 978-3-88476-942-3.
- Robert D. Schulzinger, Henry Kissinger. Doctor of diplomacy, Columbia Univ. Pr., New York 1989, ISBN 0-231-06952-9
Linki zewnętrzneEdytuj
- Biografia Office of the Historian, Bureau of Public Affairs, Departament Stanu Stanów Zjednoczonych (ang.)