Henryk IV Salicki
Henryk IV (niem. Heinrich IV., ur. 11 listopada 1050 w Goslar, zm. 7 sierpnia 1106 w Liège) – król niemiecki od 1056 (faktycznie od 1065), Święty Cesarz Rzymski od 1084 do swojej abdykacji w 1105, najstarszy syn cesarza Henryka III i jego drugiej żony Agnieszki z Poitou (Akwitańskiej). Był trzecim cesarzem z dynastii salickiej (zwanej inaczej dynastią frankońską).
| ||||
| ||||
![]() | ||||
![]() | ||||
Król Niemiec | ||||
Okres | od 1056 (do 1065 regencja matki) do 1105 | |||
Poprzednik | Henryk III | |||
Następca | Henryk V | |||
Święty Cesarz Rzymski | ||||
Okres | od 1084 do 1105 | |||
Poprzednik | Henryk III | |||
Następca | Henryk V | |||
Dane biograficzne | ||||
Dynastia | dynastia salicka | |||
Data urodzenia | 11 listopada 1050 | |||
Data śmierci | 7 sierpnia 1106 | |||
Ojciec | Henryk III | |||
Matka | Agnieszka z Poitou | |||
ŻyciorysEdytuj
W 1056 został koronowany po śmierci swego ojca. Do 1062 roku władzę w jego imieniu sprawowała matka, cesarzowa Agnieszka. W roku 1062 został uprowadzony przez arcybiskupa Annona II z Kolonii, który sprawował regencję do 1064. W tym roku regentem został arcybiskup Adalbert z Bremy. Na początku panowania, bo już w roku 1071 musiał rozprawić się z buntem Sasów. Bunt był spowodowany zbyt gwałtownie, zdaniem powstańców, realizowanymi rewindykacjami w regionie gór Harz. Rebelianci zostali ostatecznie pokonani w bitwie nad Unstrutą w 1075.
Popadł w konflikt z papieżem Grzegorzem VII o inwestyturę. Henryk osłabiony wojną domową w Niemczech i ekskomuniką nałożoną na niego przez papieża, chcąc utrzymać się przy władzy, wraz z małym orszakiem udał się do Włoch w celu przebłagania papieża. Zastał go w zamku Kanossa, gdzie w styczniu 1077 roku ukorzył się przed nim, pokutując trzy dni pod murami zamku w worku i boso. Naciskany przez doradców papież zdjął z Henryka klątwę. Papieska ekskomunika dotyczyła przypisania Henrykowi twierdzenia o trzech oszustach (Jezusie, Mojżeszu i Mahomecie) którzy zdaniem cesarza swymi naukami omamili ludzkość[1]
Król wrócił do Niemiec, gdzie zastała go nowa wojna. Saska opozycja obrała królem Rudolfa Szwabskiego. Po trzech latach zamieszek wewnątrzniemieckich zwyciężył Henryk, który pokonał Rudolfa w 1080 roku w bitwie pod Hohenmölsen, w której zginął sam antykról. Henryk opanował sytuację w Niemczech. W 1083 roku na czele armii wyruszył do Włoch, by rozprawić się z papieżem. Kolejne papieskie klątwy nie osiągnęły celu i choć życie papieża uratowali Normanowie, to został on wygnany do Salerno, gdzie wkrótce zmarł.
W 1084 Henryka koronował na cesarza antypapież Klemens III. Ostatnie dwadzieścia lat panowania Henryka to dalszy okres wojen domowych w Niemczech. W 1085 roku Henryk podarował księciu czeskiemu Wratysławowi koronę królewską. Henryk planował również wyprawę wojenną na Polskę i Węgry, jednak wobec sprzeciwu Sasów nigdy nie doszły one do skutku.
W 1105 roku opuszczony przez ostatnich stronników Henryk został zmuszony do abdykacji. Władzę przejął jego syn Henryk V.
Panowanie Henryka IV zostało opisane w powieści "Tiara i korona" Teodora Jeske-Choińskiego, która przedstawia problem sporu o inwestyturę.
Małżeństwa i potomstwoEdytuj
Henryk IV był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Berta Sabaudzka, córka hrabiego Sabaudii Ottona I. Drugie małżeństwo z Eupraksją (po koronacji Adelajdą) było bezpotomne.
Z pierwszego małżeństwa pochodzili:
- Konrad (12 lutego 1074 – 27 lipca 1101), król Włoch
- Henryk V, ur. prawdopodobnie 11 sierpnia 1081, zm. 23 maja 1125
- Agnieszka von Waiblingen, matka króla Niemiec Konrada III
PrzodkowieEdytuj
Henryk ze Spiry | |||||||||||||
Konrad II | |||||||||||||
Adelajda z Metzu | |||||||||||||
Henryk III Salicki | |||||||||||||
Herman II Szwabski | |||||||||||||
Gizela Szwabska | |||||||||||||
Gerberga | |||||||||||||
Henryk IV Salicki | |||||||||||||
Wilhelm IV Żelazne Ramię | |||||||||||||
Wilhelm V Wielki | |||||||||||||
Emma z Blois | |||||||||||||
Agnieszka z Poitou | |||||||||||||
Otto Wilhelm | |||||||||||||
Agnieszka Burgundzka | |||||||||||||
Ermentruda z Remis | |||||||||||||
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Wierusz Kowalski 1986 ↓, s. 102.
BibliografiaEdytuj
- Jan Wierusz Kowalski: Poczet papieży. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986. ISBN 83-03-01435-8.
- ISNI: 0000 0001 1029 176X
- VIAF: 267316504
- ULAN: 500355726
- LCCN: n50070294
- GND: 118548271
- NDL: 001109096
- LIBRIS: vs684mhd2q3pg54
- BnF: 12409266s
- SUDOC: 033202389
- NKC: jn20000700818
- DBNL: hend082
- BNE: XX915913
- NTA: 067465447
- BIBSYS: 90298562
- CiNii: DA04348396
- Open Library: OL137663A, OL1634449A
- PLWABN: 9810648285405606
- NUKAT: n96402294
- CANTIC: a11187414
- LIH: LNB:BOw6;=Bk
- WorldCat: lccn-n50070294