Henryk Markiewicz
Henryk Markiewicz, pierwotnie Herman Markiewicz (ur. 16 listopada 1922 w Krakowie, zm. 31 października 2013 tamże[1]) – polski filolog polski, profesor nauk humanistycznych (1956), teoretyk i historyk literatury, od 1956 profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 1989–2002 redaktor naczelny Polskiego słownika biograficznego (1935–).
| ||
 Henryk Markiewicz, Kraków 2004 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 16 listopada 1922 Kraków | |
| Data i miejsce śmierci | 31 października 2013 Kraków | |
| Zawód, zajęcie | historyk literatury teoretyk literatury | |
| Odznaczenia | ||
      
| ||
ŻyciorysEdytuj
Urodził się w Krakowie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, jako syn Adolfa (Abrahama) Markiewicza i Debory Lei z domu Horowitz.
Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek krajowy czynny Polskiej Akademii Umiejętności, członek krajowy rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, były dyrektor Instytutu Filologii Polskiej (dziś – Wydziału Polonistyki) UJ. Zajmował się historią literatury polskiej lat 1864–1939, teorią literatury, metodologią badań literackich, historią nauki o literaturze i krytyki literackiej. W latach 1946–1948 należał do PPR, od 1948 roku należał do PZPR[2]. W 1953 podpisał rezolucję ZLP w sprawie procesu krakowskiego.
Wieloletni zastępca redaktora naczelnego „Pamiętnika Literackiego” i redaktor Polskiego Słownika Biograficznego, redaktor serii „Biblioteka Studiów Literackich”, członek redakcji naczelnej „Obrazu Literatury Polskiej XIX i XX wieku”.
Został pochowany 7 listopada 2013 na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie. Jego syn Ryszard Markiewicz jest profesorem nauk prawnych, wieloletnim kierownikiem Katedry (wcześniej Instytutu) Własności Intelektualnej Uniwersytetu Jagiellońskiego[3].
PublikacjeEdytuj
- Prus i Żeromski (1954, 1964)
- Tradycje i rewizje (1957)
- monografii literatury pozytywizmu:
- Literatura pozytywizmu, 1986
- Pozytywizm, 1978, 1999
- dzieł z zakresu teorii literatury i metodologii literaturoznawstwa:
- Główne problemy wiedzy o literaturze, 1965
- Sztuka interpretacji, 1971
- Przekroje i zbliżenia dawne i nowe, 1976
- Wymiary dzieła literackiego, 1984
- Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, 1989
- Teoria powieści za granicą, 1995
- Polskie teorie powieści, 1998
- dzieł z historii nauki o literaturze i krytyki literackiej:
- Polska nauka o literaturze, 1981
- Świadomość literatury, 1985
Współautor (wraz z Andrzejem Romanowskim) słownika cytatów Skrzydlate słowa (seria druga – 1998). Prace wybrane Henryka Markiewicza ukazały się w 6 tomach w latach 1995–1998.
Był także autorem autobiograficznej książki Mój życiorys polonistyczny – z historią w tle (2002), uzupełnionej dodatkowo wywiadem przeprowadzonym przez Barbarę Łopieńską.
Ordery, nagrody i wyróżnieniaEdytuj
W 2000 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[4]. W styczniu 2007 został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[5]. W czerwcu 2001 za książkę biograficzną Boy-Żeleński uhonorowany został nagrodą Krakowska Książka Miesiąca. W 2010 roku otrzymał specjalną nagrodę honorową im. Kazimierza Wyki[6]. Doktor honoris causa Wyższej Szkoły Pedagogicznej (aktualnie Uniwersytet Pedagogiczny) w Krakowie (1996) i Uniwersytetu Gdańskiego (1996)[7].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Nie żyje wybitny polski uczony. Miał 91 lat. Onet.pl [web archive], 2013-10-31. [dostęp 2018-08-25].
- ↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 593–594. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ Markiewicze. Cz. 2 – Podjęty trop | FA 11/2008 | Forum Akademickie - portal środowiska akademickiego i naukowego, prenumeruj.forumakademickie.pl [dostęp 2019-08-18].
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 20, poz. 418
- ↑ Gloria Artis dla badaczy polskiej literatury. PAP – Nauka w Polsce, 2007-01-15. [dostęp 2012-12-14].
- ↑ MARKIEWICZ, Henryk. Polska Akademia Nauk. [dostęp 2014-05-18].
- ↑ Lista honorowych doktoratów UG. univ.gda.pl, 2011-09-15. [dostęp 2012-12-14].