Henryk Pawelec ps. Andrzej (ur. 6 kwietnia 1921 we Wzdole Rządowym, zm. 30 maja 2015[2]) – żołnierz Armii Krajowej, polski działacz emigracyjny.

Henryk Pawelec
Andrzej
major[1] major[1]
Data i miejsce urodzenia

6 kwietnia 1921
Wzdół Rządowy

Data śmierci

30 maja 2015

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
ZWZ- AK
NIE
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

Oddział Wybranieccy

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

pracownik Instytutu Sikorskiego

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - dwukrotnie ranny
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941, trzykrotnie)

Życiorys edytuj

Walczył w kampanii wrześniowej. Od października 1939 był członkiem konspiracji[3]. Służył jako żołnierz AK, był dowódcą zwiadu konnego w oddziale AK Wybranieccy pod dowództwem Mariana Sołtysiaka ps. „Barabasz”, i zgrupowaniu Ponurego, następnie w 4 Pułku Piechoty Legionów AK. Dowódca oddziału NIE. Od 1946 w II Korpusie PSZ na Zachodzie. Działacz polonijny w Wielkiej Brytanii, m.in. pracownik Instytutu Sikorskiego. Odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl.[4] i dwukrotnie Krzyżem Walecznych[5]. Wrócił do Polski w 1992 roku.

Oskarżony przez część środowiska kombatantów o zniesławienie dowódcy „Wybranieckich”, „Barabasza” w wywiadzie dla „Tygodnika Powszechnego” w 2011 r[6]. Kwestionowane wypowiedzi dotyczyły m.in. mordów na Żydach, dokonywanych za wiedzą lub na rozkaz dowódcy oddziału, zabójstwom z pobudek osobistych oraz napaści na majątek hrabiny Mycielskiej[3]. Orzeczeniem sądu koleżeńskiego kieleckiego oddziału Światowego Związku Żołnierzy AK został wykluczony z organizacji. Sąd nie zezwolił Pawelcowi na powołanie jako świadków historyków, rozprawa toczyła się 7 lutego 2012 za zamkniętymi drzwiami[6], a uzasadnienie wyroku nie zostało upublicznione. List otwarty w obronie Pawelca opublikowany przez Bogdana Białka, prezesa Stowarzyszenia im. Jana Karskiego, podpisało sto kilkadziesiąt osób[7].

Był bohaterem filmu dokumentalnego Byłem żołnierzem z 2008 w reżyserii Małgorzaty Bednarskiej[8]

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Wokół Wykusu: Zmarł Henryk Pawelec "Andrzej" [online], ponury-nurt.blogspot.com [dostęp 2020-03-17].
  2. Wyborcza.pl [online], kielce.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-15].
  3. a b Paweł Wroński: Strzał w plecy
  4. Kawalerowie Virtuti MIlitari. [dostęp 2008-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-06)].
  5. Jurek Sienkiewicz: Konie, koniak, kobiety. [dostęp 2012-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-07)].
  6. a b Krzysztof Łakwa:Historia zrobiła koło. Jak sądzili partyzanta
  7. List w obronie Henryka Pawelca
  8. Byłem żołnierzem - film dokumentalny Małgorzaty Bednarskiej
  9. List w obronie Henryka Pawelca - Stowarzyszenie im. Jana Karskiego [online], jankarski.org.pl [dostęp 2020-03-17] (pol.).
  10. Wokół Wykusu: Zmarł Henryk Pawelec "Andrzej" [online], ponury-nurt.blogspot.com [dostęp 2020-03-17].

Linki zewnętrzne edytuj