Henryk Szafrański
Henryk Szafrański (ur. 1 listopada 1905 w Warszawie, zm. 10 listopada 1992 tamże) – polski inżynier mechanik i polityk. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. W latach 1971–1985 członek Rady Państwa. Budowniczy Polski Ludowej.
| Data i miejsce urodzenia |
1 listopada 1905 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 listopada 1992 |
| Członek Rady Państwa | |
| Okres |
od 13 lutego 1971 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
        
| |
Życiorys edytuj
Syn Stanisława (dozorcy kamienicy na rogu ulic Brackiej i Nowogrodzkiej w Warszawie[1]) i Magdaleny. W 1921 ukończył szkołę rzemieślniczą, gdzie do 1923 pracował jako pomocnik instruktora. W latach 1923–1924 zatrudniony był jako robotnik (stolarz i modelarz w drzewie[1]) w fabryce wagonów Lilpopa[2]. W 1924 podjął pracę w Fabryce Obrabiarek w Pruszkowie oraz (od 1935) w Zakładach „Ursus”, gdzie kontynuował pracę także w okresie okupacji. W latach 1927–1928 odbył służbę w Wojsku Polskim[2]. Uczył się w wieczorowej szkole technicznej. Społecznie udzielał się w Stowarzyszeniu Wychowanków Szkół Zawodowych, gdzie, m.in. pod wpływem Józefa Komorowskiego i Jana Turlejskiego, zainteresował się ideologią komunistyczną[1].
W 1942 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej[2]. Organizował struktury Gwardii Ludowej i PPR w okręgu Warszawa Lewa Podmiejska (m.in. na terenie okręgu żyrardowskiego)[3]. Od 1943 funkcjonariusz PPR na powiat warszawski. Od 1945 był pracownikiem aparatu partyjnego KC PPR, m.in. kierownikiem Wydziału Administracyjno-Samorządowego KC PPR. W styczniu 1945 został przewodniczącym prezydium nowo powołanej Warszawskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej (dla województwa warszawskiego, początkowo z siedzibą w Pruszkowie)[4]. W latach 1948–1949 sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy, w latach 1949–1950 sekretarz Komitetu Warszawskiego. W latach 1950–1956 zatrudniony w przemyśle, w Warszawskiej Fabryce Maszyn Tytoniowych oraz ponownie w Zakładach „Ursus”. W latach 1956–1967 sekretarz, a w okresie od 26 kwietnia 1967 do 17 lutego 1971 pierwszy sekretarz Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR.
Inżynier mechanik, absolwent Politechniki Warszawskiej (1955). Od 1948 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR (1948–1954) oraz członkiem Komitetu Centralnego (1964–1981).
W latach 1971–1985 członek Rady Państwa. Zasiadał także w Wojewódzkim Komitecie Frontu Jedności Narodu[5]. W 1981 był członkiem tzw. Komisji Grabskiego powołanej przez Komitet Centralny PZPR w celu ustalenia odpowiedzialności osobistej członków ekipy Edwarda Gierka[6].
W latach 1944–1952 i 1961–1985 poseł kolejno do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. W ciągu długiego okresu pełnienia mandatu poselskiego wielokrotnie był przewodniczącym komisji: w latach 1945–1946 Komisji Administracji i Bezpieczeństwa (KRN), w latach 1947–1948 Komisji Organizacyjno-Samorządowej, w latach 1948–1949 komisji Samorządowej (Sejm Ustawodawczy), w latach 1964–1965 Komisji Przemysłu Ciężkiego, Chemicznego i Górnictwa (Sejm III kadencji), w latach 1972–1976 Komisji Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego (VI kadencja), w latach 1976–1984 Komisji Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa (VII i VIII kadencja), a w latach 1984–1985 Komisji Przemysłu (VIII kadencja).
Działał w organizacji kombatanckiej Związek Bojowników o Wolność i Demokrację, w latach 1974–1990 zasiadał w prezydium Rady Naczelnej (wybierany na kongresach w 1974, 1979 i 1985[7]). W sierpniu 1984 wszedł w skład Obywatelskiego Komitetu Obchodów 40. Rocznicy Powstania Warszawskiego. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR – PPS – powstania PZPR[8].
Mieszkał w Warszawie. Żonaty z Eugenią Szafrańską z domu Szoplik (1910–2014). Pochowany 18 listopada w Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A 3 Tuje rz. 1 m. 26)[9].
Wybrane ordery i odznaczenia edytuj
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1974)[10]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1964)[11]
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy
- Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)[12]
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)[13]
- Medal im. Ludwika Waryńskiego (1986)[14]
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)[15]
- Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej (1983)[16]
- Medal pamiątkowy „40-lecia PZPR” (1988)[17]
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1968)[18]
- Złota odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1962)[19]
- Medal „40. rocznica Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (Czechosłowacja, 1985)
- Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1985)[20]
- tytuł Honorowego Obywatela Miasta Żyrardowa[3]
- wiele innych odznaczeń państwowych, resortowych, organizacyjnych, regionalnych i zagranicznych
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Zygmunt Marcińczak, Szafrański – Sekretarz Lewej Podmiejskiej, w: red. Zygmunt Marcińczak, Nasi współcześni, MAW, Warszawa, 1980, s. 221–224, ISBN 83-203-1266-3
- ↑ a b c Informacje w BIP IPN
- ↑ a b Życzenia urodzinowe dla H. Szafrańskiego honorowego obywatela m. Żyrardowa, „Życie Żyrardowa”, nr 45, 8 listopada 1980
- ↑ Krzysztof Zwoliński. Pierwsze lata władzy ludowej w Pruszkowie (I). „Przegląd Pruszkowski”. 1/1980. s. 3. ISSN 0867-423X.
- ↑ „Głos mechanika”, nr 3 (44), marzec 1972, s. 1
- ↑ „Dziennik Łódzki”, nr 86 (9837), 1–3 maja 1981, s. 2
- ↑ Wierni tradycjom walki o wolność i demokrację – wierni Polsce Ludowej, „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 6 maja 1985, s. 1–2
- ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 277, 29 listopada 1988, s. 5
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze, „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3
- ↑ Odznaczenia dla pracowników partyjnych, „Trybuna Robotnicza”, nr 171, 21 lipca 1964, s. 5
- ↑ Medale 30-lecia dla czołowych działaczy partyjnych i państwowych, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19 lipca 1974, s. 1
- ↑ Uroczyste posiedzenie Prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD, „Dziennik Bałtycki”, nr 177, 26 lipca 1984, s. 2
- ↑ „Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, s. 20
- ↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu, „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1
- ↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami, „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3
- ↑ W 40. rocznicę kongresu zjednoczeniowego, „Głos Pomorza”, nr 292, 16 grudnia 1988, s. 2
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 10, 1 lipca 1968, s. 2
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie, nr 11, 15 sierpnia 1962, s. 2
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
Bibliografia edytuj
- Nekrolog, „Życie Warszawy” z 14 listopada 1992
- V Kongres ZBoWiD Warszawa 8–9 maja 1974, Książka i Wiedza, Warszawa 1976
- VI Kongres ZBoWiD Warszawa 7–8 maja 1979, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1979
- VII Kongres ZBoWiD, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1985
- Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991
- Kto jest kim w Polsce 1984, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984
- „Za wolność i lud”, 1985, nr 21 (1118), s. 5