Otwórz menu główne
Wikipedia

Henryka Krzywonos

sygnatariuszka porozumień sierpniowych

Henryka Krystyna Krzywonos-Strycharska z domu Januszkiewicz (ur. 27 marca 1953 w Olsztynie) – polska działaczka opozycji w okresie PRL, sygnatariuszka porozumień sierpniowych, posłanka na Sejm VIII kadencji.

Henryka Krzywonos-Strycharska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia 27 marca 1953
Olsztyn
Stanowisko posłanka na Sejm VIII kadencji (od 2015)
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka Honorowa Za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka Order Ecce Homo Order Uśmiechu
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach
Henryka Krzywonos (z prawej) na konwencji Platformy Obywatelskiej (2011)
Henryka Krzywonos odbierająca z rąk przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Wojciecha Hermelińskiego zaświadczenie o wyborze na posłankę VIII kadencji Sejmu (2015)

Spis treści

ŻyciorysEdytuj

Okres PRLEdytuj

Od 1973 do 1978 pracowała jako motornicza w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym Oddział Komunikacji Miejskiej Tramwajowej w Gdańsku. Później była zatrudniona w Stoczni Gdańskiej, na stanowisku operatora urządzeń dźwigowych, jednak już w 1979 powróciła do poprzedniego miejsca pracy[1].

15 sierpnia 1980 w pobliżu Opery Bałtyckiej zatrzymała prowadzony przez siebie tramwaj[2][3]. Zdarzenie to bywa określane jako początek strajku gdańskiej komunikacji publicznej w okresie wydarzeń sierpniowych[3]. Według niektórych świadków zdarzeń już w godzinach rannych na swoje trasy nie wyjechała część kierowców autobusów, zatem Henryka Krzywonos przyłączyła się do trwającego już strajku[4]. Została następnie przedstawicielem WPK w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym[4], weszła w skład jego prezydium[1].

16 sierpnia, po podpisaniu w Stoczni Gdańskiej porozumienia z dyrekcją i ogłoszeniu przez Lecha Wałęsę końca strajku, wraz z Aliną Pienkowską, Anną Walentynowicz i Ewą Osowską zatrzymywała na bramach robotników opuszczających stocznię, co zapobiegło zakończeniu strajku[3][5][6].

31 sierpnia znalazła się wśród sygnatariuszy porozumień sierpniowych, wkrótce została odwołana z prezydium MKZ Gdańsk przez komitet założycielski NSZZ „Solidarność” w jej zakładzie pracy[1].

W stanie wojennym zajmowała się pomocą internowanym, była też kolporterką wydawnictw podziemnych. Była represjonowana, objęta nakazem opuszczenia Gdańska i pozbawiona możliwości zatrudnienia. Korzystała wówczas ze wsparcia różnych osób, w tym księdza Henryka Jankowskiego[1]. Podczas jednej z rewizji została dotkliwie pobita, na skutek czego straciła ciążę[7][8].

III RPEdytuj

Od 1994 do czasu przejścia na emeryturę (w 2009) prowadziła rodzinny dom dziecka w Gdańsku[5], wychowując wraz z mężem łącznie dwanaścioro dzieci[7]. Od 1995 należała do Unii Wolności[9]. W wyborach w 2002 startowała rady miasta w Gdańsku z Obywatelskiego Komitetu Bogdana Borusewicza[10].

W 2004 ukończyła Centrum Kształcenia Ustawicznego dla Dorosłych w Gdańsku[1].

Zaangażowała się w działalność ruchu społecznego Kongres Kobiet, była członkinią rady programowej powołanego na jego bazie stowarzyszenia[11]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 startowała z listy Platformy Obywatelskiej w okręgu nr 1 (województwo pomorskie) i nie uzyskała mandatu posła, zdobywając 21 911 głosów[12].

W 2015 wystartowała w wyborach parlamentarnych z listy PO w okręgu gdyńskim. Została wybrana na posłankę VIII kadencji, otrzymując 24 333 głosy[13]. Została członkinią sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą, pracowała też w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (2015–2018)[14].

Życie prywatneEdytuj

Mężem Henryki Krzywonos jest Krzysztof Strycharski[9]. Mieszkają w Glinczu[15].

Odznaczenia i wyróżnieniaEdytuj

W 2006, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, została odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[16].

W 2011, za wieloletnią i bezkompromisową walkę o prawdę, wbrew wszelkim przeciwieństwom oraz za miłość i wielkie serce okazywane bezbronnym dzieciom, została uhonorowana Orderem Ecce Homo[17].

Ponadto otrzymała następujące wyróżnienia i nagrody:

Postać Henryki Krzywonos w kulturzeEdytuj

Henryce Krzywonos został poświęcony film dokumentalny Świat bez tajemnic – Oni zrywali Żelazną Kurtynę – Polska. Henryka Krzywonos i narodziny Solidarności w reżyserii Małgorzaty Buckiej (produkcja Francja 2008) oraz książka Agnieszki Wiśniewskiej Duża Solidarność, mała solidarność. Biografia Henryki Krzywonos (Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2010). Jej postać występuje również w filmie Wałęsa. Człowiek z nadziei z 2013, Henrykę Krzywonos zagrała w tej produkcji Dorota Wellman[21].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d e f g Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 9 września 2010].
  2. ↑ Wydajemy biografię Henryki Krzywonos. krytykapolityczna.pl, 13 sierpnia 2010. [dostęp 9 września 2010].
  3. ↑ a b c Tomasz Potkaj: Ciągle robię to samo. tygodnik.com.pl. [dostęp 9 września 2010].
  4. ↑ a b Arkadiusz Kazański. Sierpień ’80 w Gdańsku. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”. 8–9 (118–119), s. 25,28, wrzesień-październik 2010. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. ISSN 1641-9561. [dostęp 10 grudnia 2015]. 
  5. ↑ a b Irena Łaszyn, Mama na emeryturze, „Dziennik Bałtycki” z 24 stycznia 2009.
  6. ↑ Udział Henryki Krzywonos w tych wydarzeniach potwierdzają m.in. relacje obecnych wówczas w Stoczni Gdańskiej Jerzego Borowczaka (zob. Jaką rolę w Sierpniu 1980 r. odegrali Lech Kaczyński i Henryka Krzywonos?. se.pl, 7 września 2010. [dostęp 9 września 2010].), Bogdana Borusewicza (zob. Tomasz Potkaj: Ciągle robię to samo. tygodnik.com.pl. [dostęp 9 września 2010].) i Lecha Wałęsy (zob. Gdyby nie Krzywonos, musiałbym wyjść ze Stoczni. tvn24.pl, 3 września 2010. [dostęp 9 września 2010].). Także ks. Henryk Jankowski opisywał Henrykę Krzywonos jako tę, która podeszła do Lecha Wałęsy i powiedziała mu, że motorniczy chcą kontynuować strajk (zob. Roger Boyes: Nagi prezydent. Londyn: Aneks, 1995, s. 73. ISBN 1-897962-11-8.). Według Arkadiusza Kazańskiego rolę tę kwestionowała natomiast Anna Walentynowicz (zob. Mit Krzywonos zbudowany na kłamstwie – wywiad Arkadiusza Kazańskiego dla „Gazety Polskiej”. wp.pl, 7 września 2010. [dostęp 9 września 2010].).
  7. ↑ a b Mama. Panią to masz na ulicy. wysokieobcasy.pl, 24 maja 2009. [dostęp 9 września 2010].
  8. ↑ Henryka Strycharska-Krzywonos. wyborcza.pl, 25 czerwca 2010. [dostęp 9 września 2010].
  9. ↑ a b Gwiazda Henryki Krzywonos. wp.pl, 7 września 2010. [dostęp 9 września 2010].
  10. ↑ Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 16 listopada 2018].
  11. ↑ Rada Programowa. stowarzyszeniekongreskobiet.pl. [dostęp 16 marca 2011].
  12. ↑ Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 3 czerwca 2014].
  13. ↑ Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 27 października 2015].
  14. ↑ Strona sejmowa posła VIII kadencji. [dostęp 30 lipca 2018].
  15. ↑ „Samorządna Gmina Żukowo” chce zmienić burmistrza. zukowo.net, 19 maja 2010. [dostęp 28 sierpnia 2014].
  16. ↑ M.P. z 2006 r. nr 43, poz. 460 – pkt 16.
  17. ↑ Dama Orderu Henryka Krzywonos-Strycharska. ecce-homo.pl. [dostęp 17 sierpnia 2011].
  18. ↑ Kobiety „Solidarności”. tygodnik.onet.pl, 31 sierpnia 2010. [dostęp 31 sierpnia 2010].
  19. ↑ Henryka Krzywonos i Justyna Kowalczyk Ludźmi Roku 2010 WPROST. media.point-group.pl, 21 marca 2011. [dostęp 21 marca 2011].
  20. ↑ Odznaka Honorowa Rzecznika. brpd.gov.pl (Biuro Rzecznika Praw Dziecka). [dostęp 1 lutego 2017].
  21. ↑ Wałęsa. Człowiek z nadziei w bazie filmpolski.pl. [dostęp 6 kwietnia 2015].

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henryka_Krzywonos&oldid=56326222”