Herb Bełżyc
Herb Bełżyc – jeden z symboli miasta Bełżyce i gminy Bełżyce w postaci herbu.[1]
| |
| Typ herbu | |
|---|---|
| Pierwsza wzmianka |
1581-82 rok |
Wygląd i symbolika edytuj
Herb przedstawia w błękitnej tarczy herbowej stylizowaną, złotą literę "B", stanowiącą inicjał nazwy miasta Bełżyce. Spoczywa ona na ułożonym poziomo złotym półksiężycu. Nad rogami półksiężyca oraz w centrum górnej części tarczy umieszczone są trzy złote gwiazdy sześcioramienne.
Herb nawiązuje do herbu Leliwa rodu Tarnowskich założycieli i długoletnich właścicieli miasta.
Historia edytuj
Pierwsza znana pieczęć została odciśnięta na dokumencie z 1581-82 roku, ale jej typ wskazuje na wykonanie w XV wieku. Pieczęć okrągła, o średnicy 43 mm, w jej polu godło herbowe, oddzielone linią perełkową od legendy w stylu gotyckim SEC(RETUM) CIVITATIS BELZICZE(NSIS) MAIUS +. Odcisk jest dobrze zachowany w części zawierającej godło, zatarta jest część legendy. Oryginał przechowywany jest w Muzeum Narodowym w Krakowie w tzw. Zbiorze Wittyga pod sygnaturą 558/27 .
W wiekach kolejnych godło na pieczęci uległo zniekształceniu, zatracając swoje powiązanie z Leliwą. W pierwszej połowie XVII wieku wykonano słabej jakości stempel wójtowski. Różnica w godle polegała na objęciu całości inicjału przez półksiężyc oraz ułożenie gwiazd w pas. Mało czytelny odcisk tej pieczęci znamy z dokumentu z 1638 roku. Pieczęć o średnicy ok. 35 mm z legendą SIGIL(UM) ADVOCATIALE CIVITAT(IS) BELZICE(NSIS). Odcisk znajduje się w Archiwum Państwowym w Lublinie w księgach wójtowskich i ławniczych Bełżyc.[2]
Stempel ten posłużył także do stworzenia pieczęci ogólnomiejskiej o średnicy ok. 40 mm, z legendą SIGILLVM BELZICENSIS. Pieczęć tę sprawiono w XVII wieku i była jeszcze w użyciu w XIX wieku, z którego to okresu znamy szereg jej odcisków m.in. na dokumentach z 1807 i 1820. Odciski te zobaczyć można w Archiwum Państwowym w Lublinie w księgach wójtowskich i ławniczych Bełżyc.[3]
Ponieważ bełżyckie godło było obecne na pieczęciach miejskich jeszcze w XIX wieku, dawny herb Bełżyc pojawił się jako projekt pośród innych projektów stworzonych na potrzeby tzw. Albumu Heroldii Królestwa Polskiego w 1847 roku. Również wtedy po raz pierwszy zaproponowano barwy herbu Bełżyc. Dla pola była to barwa błękitna, złota dla litery i srebrna dla gwiazd i księżyca. Być może projektant kolorowej wersji herbu omyłkowo przyjął za podstawę inny herb szlachecki.
Herb przyjęty uchwałą nr XIX/101/2016 Rady Miejskiej w Bełżycach z 17 marca 2016[1] opracowali Kamil Wójcikowski oraz Robert Fidura i wzorowany był bezpośrednio na najstarszej pieczęci.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Uchwała Nr XIX/101/2016. Urząd Województwa Lubelskiego. [dostęp 2016-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 maja 2016)].
- ↑ księga 7 str. 1041
- ↑ m.in. księga 7, str. 323, str. 1048
Bibliografia edytuj
- Andrzej Plewako, Józef Wanag: Herbarz miast polskich. Warszawa: Arkady, 1994, s. 6. ISBN 83-213-3568-3.
- Kamil Wójcikowski, Robert Fidura: Uzasadnienie Heraldyczno-Historyczne projektów symboli gminy Bełżyce. [dostęp 2016-05-13].