Herkules (film 1958)
Herkules (wł. Le fatiche di Ercole, hiszp. Hércules) − włosko-hiszpański film miecza i sandałów z 1958 roku w reżyserii Pietro Francisciego, oparty na antycznogreckim micie o Heraklesie i Argonautykach Apolloniosa z Rodos. W tytułowej roli obsadzony został amerykański kulturysta Steve Reeves.
 Amerykańska reklama prasowa filmu | |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery |
23 listopada 1959 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
107 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Ennio De Concini |
| Główne role |
Steve Reeves |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia |
Flavio Mogherini |
| Kostiumy |
Giulio Coltellacci |
| Montaż | |
| Produkcja |
Federico Teti |
| Wytwórnia |
Oscar Film |
| Dystrybucja |
Lux Film |
| Kontynuacja | |
FabułaEdytuj
Niezwykle silny mężczyzna ratuje piękną księżniczkę Jolkos – Jole przed wypadkiem na rydwanie. Ta rozpoznaje w nim sławnego Herkulesa z Teb i opowiada mu dzieje jej stryja Ajzona, dawnego króla Jolkos. Jednego dnia ona, jej brat Ifitos i ich kuzyn Jazon wbrew zakazowi ujrzeli złote runo, najwyższy symbol władzy królewskiej. Tej samej nocy znika złote runo i ginie Ajzon, a władzę obejmuje jego brat i ojciec − Pelias. Znikają potem oskarżony o zabójstwo Ajzona Chiron i Jazon.
Herkules przybywszy do Jolkos jako nauczyciel Ifitosa dociera na dwór Peliasa. Wieszczka Sybilla przepowiada Peliasowi jego upadek spowodowany przybyciem mężczyzny z jednym sandałem. Jole prezentując Herkulesowi jego sypialnię oraz te Chirona i Jazona. Tymczasem Pelias rozmawia o Herkulesie z Eurysteuszem, skazańcem któremu zlecił zabicie Ajzona – obawia się zdemaskowania.
O ile inni uczniowie Herkulesa, jak bracia Kastor i Polluks czy Ulisses podziwiają i szanują go, tak leniwy i słaby Ifitos otwarcie nim gardzi. Herkules używając także intelektu udowadnia sławę o swej sile i upokarza Ifitosa. Następnie zabija lwa nawiedzającego Jolkos. Niestety lew śmiertelnie rani Ifitosa żądnego zemsty na Herkulesie za upokorzenie. Eurysteusz proponuje będącego w żałobie Peliasowi zmierzenie się z bykiem kreteńskim. Także i jego udaje się zabić Herkulesowi.
Po walce odkrywa pieczarę, w której ukrywają się Jazon i umierający Chiron, który był również nauczycielem Herkulesa. Mówi mu, że ukrywał Jazona przed królobójcami i ukrył złote runo w Kolchidzie. Odmawia jednak im ujawnienia prawdziwej tożsamości zabójcy Ajzona. W drodze do Jolkos Jazon i Herkules pomagają w przeprawie przez rzekę, gdzie Jazon gubi sandał. Ten szczegół przykuwa uwagę Peliasa, który zezwala na wyprawę do Kolchidy. Eurysteusz decyduje uczestniczyć w załodze Jazona, zwanej Argonautami od okrętu Argo i jego kapitana Argosa, celem sabotażu.
Argonauci chronią się przed sztormami na wyspie Amazonek, gdzie ich królowa Antea chce uwieść Jazona. Ulisses podsłuchuje Amazonki planujące zabicie Argonautów i przekazuje wieści Eskulapowi. Nocą Herkules wyprowadza omamionych Argonautów i Argo odpływa. Nakazuje też Orfeuszowi stłumić wołania Amazonek do wciąż otępionych mężczyzn.
Argonauci docierają do Kolchidy, gdzie atakują ich małpoludy, a w tym samym czasie Jazon walczy ze smokiem pilnującym złotego runa. Po zabiciu smoka Jazon odkrywa, że na runie Ajzos przed śmiercią napisał wiadomość o spisku Peliasa. Jazon obwołany przez Argonautów prawowitym królem Jolkos odstępuje od zemsty, wypełniając tym samym ostatnią wolę ojca.
Po powrocie do Jolkos Herkules odkrywa, że Eurysteusz wykradł złotego runa i działa z Peliasem. Zostaje jednak uwięziony, a Argonauci pozbawieni dowodów skazani na śmierć za próbę przewrotu. Herkules uwalnia się z łańcuchów i pomaga Argonautom w walce z żołnierzami Peliasa, zabijając wcześniej Eurysteusza. Pelias na widok porażki popełnia samobójstwo i pali złote runo, wyznając wcześniej Jole swe winy i proponując jej związek z Herkulesem.
ObsadaEdytuj
- Steve Reeves – Herkules
- Emilio Cigoli – Herkules (głos)
- Sylva Koscina – Jole
- Maria Pia Di Meo – Jole (głos)
- Fabrizio Mioni – Jazon
- Giuseppe Rinaldi – Jazon (głos)
- Ivo Garrani – Pelias
- Arturo Dominici – Eurysteusz
- Gianna Maria Canale – królowa Antea
- Andreina Pagnani – królowa Antea (głos)
- Gino Mattera – Orfeusz
- Pino Locchi – Orfeusz (głos)
- Mimmo Palmara – Ifitos
- Mario Pisu – Ifitos (głos)
- Lydia Alfonsi – Sybilla
- Giovanna Scotto – Sybilla (głos)
- Aldo Fiorelli – Argos
- Gianfranco Bellini – Argos (głos)
- Luciana Paluzzi – służka Jole
- Afro Poli – Chiron
- Giorgio Capecchi – Chiron (głos)
- Gian Paolo Rosmino – Eskulap
- Lauro Gazzolo – Eskulap (głos)
- Gabriele Antonini – Ulisses
- Massimo Turci – Ulisses (głos)
- Andrea Fantasia – Laertes
- Gualtiero De Angelis – Laertes (głos)
- Fulvio Carrara – Kastor
- Willy Colombini – Polluks
- Aldo Pini – Tyfus
- Bruno Persa – Tyfus (głos)
ProdukcjaEdytuj
Pomysł na film o Herkulesie zaczął się w 1953 roku, a Lex Barker był typowany do tytułowej roli, jednak plany te się nie urzeczywistniły[1].
Reżyser Pietro Francisci podczas pisania scenariusza szukał odpowiedniej osoby do zagrania Herkulsa, aż jego 13-letnia córka obejrzała mającą włoską premierę Atenę z udziałem kulturysty Steve’a Reevesa i zarekomendowała go ojcu[2]. Po obejrzeniu filmu Francisci skontaktował się z Reevesem, który ofertę pierwotnie zignorował. Rolęprzyjął dopiero po drugim liście z biletem lotniczym do Włoch i czekiem[3].
Film nakręcono na barwnej taśmie Eastmancolor i we francuskim formacie panoramicznym Dyaliscope[4]. Według Mario Bavy to on zaproponował Reevesowi zapuszczenie zarostu do roli[1]. Byka kreteńskiego zagrał młody bizon amerykański[4].
DziedzictwoEdytuj
Wraz z sequelem Herkulesem i królową Lidią był to najbardziej kasowy film w historii włoskiej kinematografii. Jego sukces rozpoczął we włoskim kinie modę na kino peplum[1], a ze Steve’a Reevesa uczynił gwiazdę europejskiego kina[3]. Autorzy książki Italian Sword and Sandal Films, 1908-1990 są zdania, że Reeves swoją kreacją uczynił ikoniczną jak Béli Lugosi hrabię Drakulę czy Buster Crabbe Flasha Gordona[1] Według Stana Lee postać Herkulesa była główną inspiracją Marvel Comics do stworzenia superbohatera Herkulesa[5]. Herkules zainspirował też amerykańskiego kulturystę i aktora Lou Ferrigno do podjęcia zawodu[6].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d Roy Kinnard, Tony Crnkovich: Italian Sword and Sandal Films, 1908-1990. Jefferson (Kalifornia Północna): McFarland & Company, 2017, s. 80. ISBN 978-1-4766-6291-6.
- ↑ Lawrence Bassoff. Back to the Stables: Steve Reeves. Herculean Report. „Los Angeles Times”, s. 46, 1978-03-26. Los Angeles: Times Mirror Company.
- ↑ a b Steve Reeves (1926 – 2000): The Hercules of the Pre-Golden Era (ang.). Old School. [dostęp 2022-01-09].
- ↑ a b Howard Hughes: Cinema Italiano – The Complete Guide From Classics To Cult. Londyn/Nowy Jork: I.B.Tauris, 2011, s. 3. ISBN 978-1-84885-608-0.
- ↑ Dr Hermes: Hercules, the Steve Reeves way (ang.). Dr Hermes Retro-Scans, 2009-02-27. [dostęp 2022-01-09].
- ↑ Michael Eury. The Hulk Speaks!: An Interview with Lou Ferrigno. „RetroFan”. 1, s. 3-8, lato 2018. TwoMorrows Publishing.
Zobacz teżEdytuj
- Herkules − animowany film wytwórni Disneya
- Herkules − serial telewizyjny
- Przygody Herkulesa − film z 1983 r.