Huemal
rodzaj ssaka
(Przekierowano z Hippocamelus)
Huemal[8] (Hippocamelus) – rodzaj ssaków z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).
| Hippocamelus | |||
| Leuckart, 1816[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – huemal chilijski (H. bisulcus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
huemal | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Hippocamelus dubius Leuckart, 1816 (= Equus bisulcus G.I. Molina, 1792) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej[9][10][11].
Morfologia edytuj
Długość ciała 140–195 cm, długość ogona 12–15 cm, wysokość w kłębie samic 70–85 cm, samców 75–90 cm; masa ciała samic 45–70 kg, samców 55–75 kg[10][12]. Huemale wyróżniają się krótkimi kończynami i bardzo długimi uszami. Poroża są słabo rozgałęzione o długości 22–25 cm[10].
Systematyka edytuj
Rodzaj zdefiniował w 1816 roku niemiecki lekarz i przyrodnik Friedrich Sigismund Leuckart w publikacji swojego autorstwa dotyczącej nowego gatunku jelenia[1]. Na gatunek typowy Leuckart wyznaczył (oznaczenie monotypowe) huemala chilijskiego (H. bisulcus).
Etymologia edytuj
- Hippocamelus: gr. ίππος íppos ‘koń’; καμήλος kamēlos ‘wielbłąd’[13].
- Cervequus: łac. cervus ‘jeleń’; equus, equi ‘koń’[14]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus (Cervequus) andicus Lesson, 1842 (= Equus bisulcus Molina, 1792).
- Furcifer: łac. furcifer ‘uchwyt na widły’, od furca ‘widły z dwoma ostrzami’, od ferre ‘pielęgnować’; -fera ‘noszący’, od ferre ‘nosić, przynosić’[15]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cervus antisensis d’Orbigny, 1834.
- Anomolocera: gr. ανωμαλος anōmalos ‘nierówny, dziwny’, od negatywnego przedrostka αν- an-; ομαλος omalos ‘równy’; κερας keras, κερατος keratos ‘róg’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Anomalocera huamel J.E. Gray, 1869 (= Cervus antisensis d’Orbigny, 1834).
- Xenelaphus: gr. ξενος xenos ‘obcy, dziwny’; ελαφος elaphos ‘jeleń’[17].
- Huamela: araukańska nazwa guamul, guemul, huamul lub huamel dla huemala[18]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Capreolus leucotis J.E. Gray, 1849 (= Cervus antisensis d’Orbigny, 1834).
- Creagroceros: gr. κρεαγρα kreagra „hak do mięsa, hak”, od κρεας kreas, κρεως kreōs „mięso”; κερας keras, κερατος keratos „róg”[19].
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[20][12][9][8]:
- Hippocamelus antisensis (d’Orbigny, 1834) – huemal peruwiański
- Hippocamelus bisulcus (G.I. Molina, 1792) – huemal chilijski
Opisano również wymarły gatunek z fanerozoiku dzisiejszej Argentyny[21]:
- Hippocamelus sulcatus (Ameghino, 1888)
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b F.S. Leuckart: Dissertatiuncula Inauguralis de Equo Bisulco Molinae. Göttingen: 1816, s. 24. (łac.).
- ↑ R.-P. Lesson: Nouveau tableau du règne animal: mammifères. Paris: A. Bertrand, 1842, s. 173. (fr.).
- ↑ J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 4: Die Nager (zweiter Abschnitt), Bahnlücker, Einhufer, Dickhäuter und Wiederkäuer. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1844, s. 384. (niem.).
- ↑ J.E. Gray. A new deer from Chili. „Scientific Opinion”. 2, s. 386, 1869. (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Guemul, or Roebuck of Southern Peru. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1869, s. 498, 1869. (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Guémul (Huamela leucotis). „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth series. 10, s. 445, 1872. (ang.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger. Die Gattungen der Familie der Hirsche (Cervi) nach ihrer natürlichen Verwandtschaft. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 68 (1), s. 348, 1874. (niem.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 171. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b c S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 437–438. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Hippocamelus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 595. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 326.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 173.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 286.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 106.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 710.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 332.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 202.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-29]. (ang.).
- ↑ F. Ameghino: Rápidas diagnosis de algunos mamíferos fósiles nuevos de la República Argentina. Buenos Aires: Pablo E. Coni é hijos, 1888, s. 13–14. (hiszp.).
Bibliografia edytuj
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).