Huta Franciszka
Huta Franciszka – fabryka porcelany w Bykowinie (obecnie dzielnica Rudy Śląskiej), która działała w latach 1929–1930 oraz 1932–1988.
 Bomboniera z Huty Franciszka, lata 30. XX wieku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | |
| Data założenia |
1929 |
| Data likwidacji |
1988 |
Nazwy edytuj
Pierwotna nazwa to Fabryka Porcelany Czuday w Bykowinie S.A.
od 1932 roku Bykowina Fabryka Porcelany Sp. z o.o.
od 1933 roku Polska Fabryka Porcelany Spółka z o.o. Huta Franciszka Górny Śląsk
w czasie II wojny światowej: Porzellanfabrik Franzhütte GmbH, Porzellanfabrik Franzhütte Richard Czuday KG
od 1952 roku Bogucice Zakłady Porcelany, Zakład nr 2 – Bykowina.
Historia edytuj
Pierwszy zakład otwarty przez Ryszarda i Józefa Czudayów nosił nazwę Elektro-Porcelana-Czudaywerke, powstał w Roździeniu w 1920 roku i produkował głównie ceramikę techniczną[1]. W 1923 roku spółka Giesche wykupiła większość udziałów firmy[1] (zob. Porcelana Śląska). Fabryka Porcelany Czuday w Bykowinie S.A.[2] została założona przez Ryszarda Czudaya w 1929 roku[3] i znajdowała się w Bykowinie[1] na terenie wówczas opuszczonej od 25 lat huty cynku Franz[1]. Z końcem 1930 roku została zamknięta, lecz wznowiła działalność w 1932 roku[1][2] jako Bykowina Fabryka Porcelany Sp. z o.o.[2] W początku 1933 roku, po przejęciu majątku spółki przez komunalną Kasę Oszczędności Powiatu Katowickiego, powołana została nowa firma pod nazwą Polska Fabryka Porcelany Spółka z o.o. Huta Franciszka Górny Śląsk[2], która produkowała porcelanę stołową i dekoracyjną.
We wrześniu 1939 fabryka została przejęta przez Urząd Powierniczy Wschód i działała pod nazwą Porzellanfabrik Franzhütte GmbH, jednak zarządcą pozostał Ryszard Czuday, który w 1944 roku wykupił swoje niegdysiejsze przedsiębiorstwo, funkcjonowało ono od tego czasu pod nazwą Porzellanfabrik Franzhütte Richard Czuday KG[2]. W 1945[1] lub 1946 roku[2] zakład został upaństwowiony i od 1950 roku podporządkowany fabryce w Bogucicach[2], działał jako Bogucice Zakłady Porcelany, Zakład nr 2 – Bykowina[1]. Fabryka została zamknięta w 1988 roku[2], a zabudowania wyburzono[1].
W Bykowinie stosowano różne warianty znaków, najbardziej znany jest napis „Huta/Fran/ciszka”, który podczas wojny przybrał niemiecką formę „Franz/hütte”.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Grażyna Kuźnik, Michał Nowak: Porcelana z Huty Franciszka zachowała się w domach i wyobraźni mieszkańców Śląska. [w:] Dziennik Zachodni [on-line]. Polska Press, 2015-03-20. [dostęp 2018-05-06].
- ↑ a b c d e f g h Ruda Śląska-Bykowina. [w:] porcelainzone.com [on-line]. [dostęp 2018-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-07)].
- ↑ Porcelana Katowice. Katowice: Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, 2015, s. 13. ISBN 978-83-61424-79-6.