Wodnicha odymiona

gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych
(Przekierowano z Hygrophorus camarophyllus)

Wodnicha odymiona (Hygrophorus camarophyllus (Alb. & Schwein.) Dumée, Grandjean & Maire) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Wodnicha odymiona
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wodnicha

Gatunek

wodnicha odymiona

Nazwa systematyczna
Hygrophorus camarophyllus (Alb. & Schwein.) Dumée, Grandjean & Maire
Bull. Soc. bot. Fr. 28: 292 (1912)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisali w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz nadając mu nazwę Agaricus camarophyllus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu P. Dumée, M. Grandjean i René Charles Maire w 1912 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Agaricus camarophyllus Alb. & Schwein. 1805
  • Agaricus camarophyllus var. fuligineus Alb. & Schwein. 1805
  • Agaricus caprinus Scop. 1772
  • Camarophyllus caprinus (Scop.) P. Kumm. 1871
  • Hygrophorus camarophyllus f. melliolens Bon 1989
  • Hygrophorus camarophyllus var. calophyllus (P. Karst.) Konrad & Maubl. 1937
  • Hygrophorus caprinus (Scop.) Fr. 1838
  • Hygrophorus caprinus var. calophyllus (P. Karst.) Quél. 1886
  • Limacium calophyllum (P. Karst.) Singer 1943
  • Limacium camarophyllum (Alb. & Schwein.) Herink 1949
  • Limacium camarophyllum subsp. calophyllum (P. Karst.) Herink 1949

Nazwę polską nadała w 1997 r. Barbara Gumińska[3].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 6–15 cm, za młodu półkulisty, później rozpostarty, na środku płaski lub wypukły, a u starszych okazów nawet zapadnięty. Brzeg początkowo podwinięty, potem prosty. Jest niehigrofaniczny. Powierzchnia gładka, włóknista, promieniście popękana, podczas wilgotnej pogody lepka, w czasie suchej matowa. Barwa oliwkowobrązowa lub ciemnobrązowa[4].

Blaszki

Dość grube i rzadkie, dość szerokie, białe, przy trzonie często anastomozujące, przyrośnięte lub zbiegające. Ostrza blaszek równe[4].

Trzon

Wysokość 3–8 cm, grubość 1–2,5 cm, walcowaty, często o zwężającej się podstawie, początkowo pełny, potem częściowo gąbczasty. Powierzchnia gładka, włóknista, sucha, szarobrązowa (jaśniejsza od kapelusza)[4].

Miąższ

Kruchy, biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu. Brak zapachu, lub słaby zapach wosku, smak łagodny[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki eliptyczne, gładkie[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Wodnicha odymiona występuje w Ameryce Północnej, Europie, oraz w Korei i Japonii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. notowana na 3 stanowiskach, w tym dwa bardzo dawne (1897 i 1912 r.). Jedyne bardziej współczesne stanowisko podał Stanisław Domański w Roztoczańskim Parku Narodowym w 1999 r. Jej rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane. W Danii uznana za gatunek wymarły, znajduje się na listach gatunków zagrożonych w Niemczech i Anglii[3]. W Polsce podlega częściowej ochronie gatunkowej[6].

Siedlisko: lasy iglaste i obrzeża lasów, pod jodłami, świerkami i sosnami, ale notowana także pod bukami. Owocniki wytwarza od lipca do listopada[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-02-13].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2019-02-13].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (''Mycota''). Wodnichowate (''Hygrophoraceae''), t. 26, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki 1997, ISBN 83-7052-949-6.
  5. Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-02-01].
  6. Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.