III Kielecki Batalion Etapowy
III Kielecki batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1919 |
| Rozformowanie |
1921 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Antoni Domaradzki |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja |
Wojska Wartownicze |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj
W myśl rozkazu Naczelnego Dowództwa WP L24550/IV, rozkazem oficerskim nr 1 z 19 sierpnia 1919, z wszystkich formacji etapowych podległych DOE „Lwów“, sformowano sześć batalionów etapowych. 3 batalion etapowy (III Kielecki be) uzupełniono z kadry wartowniczej przy batalionie zapasowym 25 pułku piechoty. W jego skład weszły wszystkie formacje etapowe w powiatach: Tarnopol, Zbaraż, Skałat i Trembowola. Były to kompanie etapowe nr: 13, 17, 30, 31, 32, 33, 34 i 60. Z nich utworzono etatowe cztery kompanie etapowe batalionu. Dowódcą batalionu został kpt. Antoni Domaradzki, a miejscem postoju dowództwa batalionu stał się Tarnopol[1]. Otrzymał on nazwę okręgu generalnego, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską. W myśl rozkazu NDWP nr 2900/IV z 30 stycznia 1920 III batalion etapowy stacjonujący w Tarnopolu otrzymał nazwę III Kielecki batalion etapowy[2].
Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[3]. We wrześniu 1919 dowództwo batalionu stacjonowało w Grodnie[4]. 10 września batalion przebywał na koncentracji wojsk etapowych 6 Armii w Winnikach. Liczył wtedy w stanie żywionych 15 oficerów oraz 622 podoficerów i szeregowców, w stanie bojowym zaś 15 oficerów oraz 525 podoficerów i szeregowców[5].
W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej[6]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów[7].
W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne[8]. III Kielecki batalion etapowy utworzył 23 Batalion Celny[9].
Żołnierze batalionu edytuj
| Obsada personalna pułku w 1920[10] | |
|---|---|
| Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
| Dowódca batalionu | kpt. Antoni Domaradzki |
| Adiutant baonu | ppor. Henryk Schmal |
| por. Jan Fritz | |
| Lekarz | por. lek. dr Karol Bilewicz |
| Oficer kasowy | ppor./por. Roman Misiak |
| Oficer żywnościowy | ppor. Tadeusz Bryczkowski |
| Dowódca 1 kompanii | ppor. Edmund Horak |
| Dowódca 3 kompanii | ppor. Jan Pawłowski |
| Dowódca 4 kompanii | ppor. Witold Nawarecki |
| Oficer baonu | ppor. Seweryn Chrzanowski |
| Oficer baonu | ppor. Zygmunt Rachwał |
Przypisy edytuj
- ↑ Rozkaz oficerski nr 1 DOE „Lwów” ↓, s. 3.
- ↑ Numeracja baonów DOE „Lwów” ↓, s. 1.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 29.
- ↑ Odziemkowski 2019 ↓, s. 183.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 22.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 23.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 64.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
- ↑ Tuliński 2020 ↓, s. 801.
Bibliografia edytuj
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Janusz Odziemkowski: Polskie formacje etapowe w Galicji Wschodniej na Wołyniu i Ukrainie w latach 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019. ISBN 978-83-8090-616-7.
- Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281.
- Zarządzenie Dowództwa Okręgu Etapowego Lwów dotyczące nazw i numeracji baonów etapowych → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkaz oficerski nr 1 Dowództwa Okręgu Etapowego nr 1 „Lwów” → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.