Bitwa pod Passchendaele
Bitwa pod Passchendaele (znana także jako trzecia bitwa pod Ypres) – jedna z najkrwawszych bitew I wojny światowej, stoczona pomiędzy połączonymi armiami Wielkiej Brytanii (w tym podległych wówczas imperium brytyjskiemu: Kanady, Związku Południowej Afryki, Australii i Nowej Zelandii) i Francji a armią Cesarstwa Niemieckiego. Celem bitwy było przejęcie kontroli nad wioską Passchendaele (dziś Passendale), w pobliżu Ypres we Flandrii Zachodniej (Belgia). Plan Ententy zakładał uczynienie wyłomu w liniach niemieckich, dostanie się na belgijskie wybrzeże i zajęcie znajdujących się tam baz niemieckich okrętów podwodnych.
| I wojna światowa, front zachodni | |||
 Australijscy strzelcy na kładce w lesie Château, 29 października 1917 (wykonane przez Franka Hurleya). | |||
| Czas |
31 lipca – 6 listopada 1917 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
Passendale k. Ypres | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
nierozstrzygnięta:
| ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Belgii  | |||
 50°54′01″N 3°01′16″E/50,900278 3,021111
| |||
Przebieg edytuj
Bitwa toczona była w wyjątkowo ciężkich warunkach terenowych. Obszar ten był z natury bagnisty, dodatkowo od sierpnia nastąpiło załamanie pogody. Ciągłe opady deszczu utworzyły na mocno wcześniej zbombardowanym terenie niemożliwe do przejścia morze błota. Szacuje się, iż w wypełnionych wodą kraterach utonęło co najmniej kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy. Bagno uniemożliwiało też użycie czołgów. Niemcy byli dobrze umocnieni w sieci schronów. W końcu, po trzech miesiącach krwawych walk, 6 listopada 1917 Passchendaele zostało zdobyte przez Kanadyjczyków.
Bitwa jest uważana za jedną z najbardziej kontrowersyjnych i bezowocnych kampanii I wojny światowej. Prawie pół miliona żołnierzy alianckich i ćwierć miliona Niemców zginęło lub odniosło rany w walce o kawałek zrujnowanej, bagnistej ziemi. Bitwa przesunęła linię frontu o ok. 10 kilometrów. Nie zmieniło to w znaczący sposób sytuacji żadnej ze stron. Dodatkowo, w kwietniu następnego roku, w bitwie pod Lys Niemcy odzyskali prawie cały obszar utracony pod Passchendaele.
Wśród uczestników bitwy byli m.in. Henry Allingham i Harry Patch (w okresie późniejszym jedni z najdłużej żyjących ludzi), a także Adolf Hitler.
Passchendaele w kulturze masowej edytuj
- Kanadyjski film z 2008 roku, pod tytułem Passchendaele, do którego muzykę napisał polski kompozytor, zdobywca Oskara w 2005 r., Jan A.P. Kaczmarek;
- Do bitwy pod Passchendaele odniósł się brytyjski zespół Iron Maiden w piosence Paschendale z wydanego w 2003 r. albumu Dance of Death. Utwór opisuje okrucieństwo bitwy z perspektywy młodego żołnierza, jak również bezmyślność ludzkiego serca odnośnie do wojny i zabijania (Terror of the men we kill – Human heart is hungry still);
- Wydana w 2008 roku płyta The Art of War szwedzkiego zespołu Sabaton zawiera utwór The Price of a Mile, traktujący o bitwie pod Passchendaele;
- Lyn MacDonald napisała powieść They called it Passchendaele: the story of the third battle of Ypres and of the men who fought in it;
- W 2009 roku holenderski deathmetalowy zespół God Dethroned nagrał album koncepcyjny w całości poświęcony trzeciej bitwie pod Ypres – Passiondale (Passchendaele);
- W 2018 roku gra z serii Battlefield – Battlefield 1 wprowadziła dodatek, w skład którego wchodzi mapa Passchendaele nawiązująca do tej bitwy;
- Wydana w 2019 roku płyta The Great War szwedzkiego zespołu Sabaton zawiera utwór Great War, nawiązujący do utworu The Price of a Mile tego samego zespołu, mówiącego o bitwie pod Passchendaele.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Jack Sheldon, The German Army at Passchendaele, Barnsley: Pen and Sword Books, 2007, ISBN 978-1-84415-564-4 (ang.).
Bibliografia edytuj
- Krzysztof Marcinek: Passchendaele: Kampania we Flandrii 1917, z serii: „Bitwy/Taktyka” # 25. Zabrze: Wyd. Inforteditions, 2009. ISBN 978-83-89943-36-1.
- Winston Groom: A Storm in Flanders: The Ypres Salient 1914–1918, Tragedy and Triumph on the Western Front. New York: Atlantic Monthly Press, 2002. ISBN 0-87113-842-5.