II bitwa nad Marną
II bitwa nad Marną – bitwa stoczona pomiędzy 15 lipca a 5 sierpnia 1918 roku na przedpolach Paryża, w której wojska francuskie pod dowództwem marsz. Ferdynanda Focha powstrzymały ostatnią ofensywę niemiecką I wojny światowej. Kontrofensywa wojsk Ententy, przeprowadzona głównie siłami Francuzów i Amerykanów, z wykorzystaniem kilkuset czołgów, złamała niemiecką prawą flankę, zadając Niemcom szereg strat. Niemiecki odwrót rozpoczął przejęcie inicjatywy przez Aliantów, która zakończyła się rozejmem około sto dni potem.
| I wojna światowa, front zachodni | |||
 Niemieckie postępy na początku 1918 | |||
| Czas |
15 lipca – 6 sierpnia 1918 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
ostatnia niemiecka ofensywa I wojny światowej | ||
| Wynik |
zwycięstwo Ententy | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Francji  | |||
| 49°05′N 3°40′E/49,083333 3,666667 | |||
Przed bitwą edytuj
Począwszy od klęski ofensywy wiosennej, aż do końca konfliktu, Erich Ludendorff, generał i faktyczny zarządca wojskowy Niemiec, uważał, że atak przez Flandrię da Niemcom ostateczne zwycięstwo nad Brytyjskim Korpusem Ekspedycyjnym, najbardziej doświadczoną w owym czasie siłą na froncie zachodnim. Aby ukryć swoje intencje i wywabić Aliantów z Belgii, Ludendorff planował duży atak dywersyjny wzdłuż Marny.
Bitwa edytuj
Pierwsza bitwa nad Marną była wielkim zwycięstwem w czasie inwazji niemieckiej, natomiast druga bitwa nad Marną okazała się początkiem klęsk niemieckich. 18 lipca o czwartej rano 13 dywizji francuskich, 3 dywizje amerykańskie uderzyły frontem o szerokości 40 km na oddziały niemieckie. Do ostrzału artyleryjskiego oddziały ententy użyły ponad 2500 dział, 350 czołgów oraz 800 samolotów do wsparcia z góry linii frontu. Podczas bitwy nad Marną alianci skutecznie wykorzystali taktykę elastycznego frontu, umiejętnie przemieszczając siły i szybko reagując na niemieckie manewry. To pozwoliło im na złamanie niemieckiej obrony. Niemieckie siły były zmęczone, a morale było na niskim poziomie. W niektórych przypadkach żołnierze niemieccy byli zdezorientowani, co spowodowało zamieszanie i chaos w szeregach w czasie kontrataku aliantów.
W efekcie kontratak aliantów podczas II Bitwy nad Marną był decydujący dla przebiegu wojny. Zaskoczone silnym atakiem oddziały niemieckie wycofały się 10 kilometrów tracąc 10 tysięcy żołnierzy i kilkaset armat.
Atak niemiecki edytuj
Bitwa rozpoczęła się 15 lipca 1918 roku[1]. Niemcy zastosowali taktykę „Kaiserschlacht” (Atak Cesarski), koncentrując się na wywieraniu presji na słabych punktach w sojuszniczych liniach obronnych. Ich celem było przerwanie frontu, szybkie przemieszczenie się w głąb terytorium aliantów i osiągnięcie strategicznych celów. Około godziny 4 nad ranem 23 dywizje niemieckie pierwszej i trzeciej armii, pod dowództwem Bruno von Mudra i Karla von Einem, zaatakowały francuską czwartą armię, pod dowództwem Henri Gouraud, na wschód od Reims (Czwarta bitwa o Szampanię). Amerykańska 42 Dywizja była w tym czasie dołączona do 4 Armii francuskiej pod komendą Gourauda. W międzyczasie, 17 dywizji 7 Armii niemieckiej, pod komendą Maksa von Boehn, wspomaganych przez 9 Armię niemiecką pod dowództwem Johannesa von Ebena, zaatakowało francuską 6 Armię, dowodzoną przez Jeana Degoutte, na zachód od Reims (Bitwa o Górę Reims). Ludendorff miał nadzieję na rozcięcie Francuzów na dwie części. Atak wstrzymano 17 lipca[1], a dzień później kontrofensywę rozpoczęły armie pod dowództwem francuskim i amerykańskim[1].
Kontrofensywa Aliantów edytuj
Niepowodzenie przełamania się lub zniszczenia armii Aliantów w polu, pozwoliło Ferdinadowi Fochowi, naczelnemu wodzowi Aliantów, na przeprowadzenie planowanej wielkiej kontrofensywy 18 lipca. 24 francuskie dywizje, w tym 92. i 93 Dywizja ze Stanów Zjednoczonych pod dowództwem francuskim, oraz inne siły, w tym osiem dużych dywizji pod dowództwem amerykańskim, oraz 350 czołgów, zaatakowało świeżo utworzone niemieckie wybrzuszenie.
Następstwa edytuj
W wyniku tego zwycięstwa Amerykanie i Francuzi odnosili kolejne, by 3 sierpnia stanąć nad rzeką Vesle. Wojska ententy wykorzystały powstałe wybrzuszenie frontu do kontrataku, dzięki któremu udało się przełamać front i sforsować Marnę. Na zwycięstwo główny wpływ miał atak pancerny, który zlekceważyło dowództwo niemieckie. 14 sierpnia 1918 roku dowódca niemiecki generał Erich Ludendorff doniósł o porażce[1].
Klęska Niemców w II Bitwie nad Marną przekreśliła ich szanse na sukces i przerwanie sojuszniczych linii obronnych. To wydarzenie zapoczątkowało stopniowy odwrót i osłabienie niemieckiej pozycji, prowadząc ostatecznie do ich kapitulacji.
Bitwa nad Marną była punktem zwrotnym, który zainicjował kolejne sukcesy aliantów i doprowadził do końca wojny. Kluczowe było tu wykorzystanie nowoczesnych taktyk i współpraca sojuszniczych sił, co ostatecznie zakończyło się zwycięstwem aliantów i kapitulacją Niemiec.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Mann 2007 ↓, s. 356.
Bibliografia edytuj
- Janusz Pajewski: Pierwsza wojna światowa 1914-1918. Warszawa: PWN SA, 2005, s. 694-695. ISBN 83-01-14162-X.
- Paul Greenwood: The Second Battle of the Marne. Airlife Publishing Ltd, 1998. ISBN 978-1-84037-008-9.
- Michael Neiberg: The Second Battle of the Marne. Bloomington: Indiana University Press, 2008. ISBN 978-0-253-35146-3.
- Fraser Skirrow: Massacre on the Marne. Pen and Sword, 2007. ISBN 978-1-84415-496-8.
- I.L. Read: Of Those We Loved. Preston: Carnegie Publishing, 1994. ISBN 978-1-85821-225-8.
- Byron Farwell: Over There: The United States in the Great War, 1917-1918. New York: Norton Paperback, 1999. ISBN 0-393-32028-6.
- Golo Mann: Niemieckie dzieje w XIX i XX wieku. tłum. Andrzej Kopacki. Olsztyn: Borussia, 2007. ISBN 978-83-89233-34-9.
Linki zewnętrzne edytuj
- Bitwy nad Marną (fr.)