IJssel

rzeka w Holandii

IJssel (także Gelderse IJssel) – rzeka w środkowej Holandii (prowincje Geldria i Overijssel). Długość – 125 km, średni przepływ – 300 m³/s.

IJssel
ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Holandia

Lokalizacja

Geldria i Overijssel

Rzeka
Długość 125 km
Średni przepływ

300 m³/s

Źródło
Współrzędne

51°57′04,3″N 5°57′08,6″E/51,951200 5,952400

Ujście
Recypient Ketelmeer
Współrzędne

52°35′16,1″N 5°49′55,2″E/52,587800 5,832000

Mapa
Mapa rzeki
Położenie na mapie Holandii
Mapa konturowa Holandii, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

IJssel jest jednym z ujściowych ramion Renu. Oddziela się od Dolnego Renu pod Arnhem i płynie na północ. Przepływa m.in. przez Zutphen, Deventer i Zwolle, po czym koło miasta Kampen uchodzi do Zwarte Meer – odnogi sztucznego jeziora IJsselmeer.

Zachód słońca nad rzeką IJssel w mieście Deventer

Do czasów średniowiecza bieg IJssel był dłuższy – rzeka uchodziła do Morza Północnego w miejscu zwanym Vlie (Vliestroom) pomiędzy dzisiejszymi wyspami Vlieland i Terschelling. Później, do czasu budowy wielkiej tamy Afsluitdijk i utworzenia sztucznego jeziora IJsselmeer IJssel uchodził do zatoki Zuiderzee.

Bifurkacja IJssel od Renu jest prawdopodobnie sztuczna. Pierwotnie dzisiejszy IJssel był samodzielną rzeką – dalszym ciągiem niewielkiej rzeki Oude IJssel wypływającej na pograniczu niemiecko-holenderskim. Odcinek pomiędzy Arnhem a Doesburgiem, łączący Ren i Oude IJssel, został przekopany w czasach podbojów rzymskich przez rzymskie wojska pod wodzą generała Druzusa Starszego jako rubież obronna przeciw plemionom germańskim i jako wojskowa droga wodna. Od tej pory Ren stał się głównym źródłem wody dla IJssel, jednak w porównaniu do pozostałych ramion Delty Renu rzeka zachowała pewną odrębność – przyjmuje dopływy (Berkel, Schipbeek) i buduje swoją własną deltę, a ilość wód z dopływów wystarczyłaby do jej samodzielnej egzystencji.